قرائت گزارش كمیسیون امنیت ملی از روند اجرای برجام در مجلس
به گزارش خبرگزاری نفت و گاز سخنگوی كمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی گزارش این كمیسیون از روند اجرای برجام را قرائت كرد.
به گزارش خبرگزاری نفت و گاز به نقل از ایسنا، سید حسین نقوی حسینی در جریان جلسه علنی امروز مجلس شورای اسلامی گزارشی از «روند اجرای برجام» در بازه زمانی 96/4/26 تا 96/4/26 را قرائت كرد كه متن كامل آن به شرح زیر است:
هیئت رئیسه محترم مجلس شورای اسالامی
با سلام؛
احتراماً، مستند به تبصره (1) قانون «اقدام متناسب و متقابل دولت جمهوری اسلامیایران در اجرای برجام، مصوب 1397/7/21 مجلس شورای اسلامی«، به پیوست گزارش روند اجرای برجام می گردد.
در اجرای تبصره (1) قانون اقدام متناسب و متقابل دولت جمهوری اسلامی ایران در اجرای برجام، مصوب1394/7/21 مجلس شورای اسلامی، « گزارش شش ماهه چهارم و پنجم از اجرای برجام به شرح ذیل تقدیم نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی و محضر مردم شریف ایران می گردد:
مقدمه:
برنامه جامع اقدام مشترك برجام، در تیرماه 1394 با مشاركت دولت جمهوری اسلامی ایران و پنج عضو دائمی شورای امنیت سازمان ملل متحد به اضافه آلمان معروف به (1+5) مورد توافق قرار گرفت و بعد از تصویب در مجلس شورای اسلامی، بررسی توسط شورایعالی امنیت ملی و موافقت مشروط مقام معظم رهبری (مدظله العالی)، در تاریخ 26 دیماه 1394 اجرایی گردید.
در 3 فقره گزارش شش ماهه تقدیمی پیشین، اختصاراً اقدامات جمهوری اسلامی ایران و گروه (5+1) وضعیت تحریم ها در دوره اجرایی شدن برجام، موارد بدعهدی، كارشكنی و نقض برجام توسط آمریكا از روز شروع برجام تا تاریخ 26 تیرماه 1396 تشریح گردید؛ اینك گزارش شش ماهه چهارم و پنجم، مربوط به مقطع زمانی 26 تیرماه 1396 تا 26 تیرماه 1397 در 9 بخش به شرح ذیل تقدیم می گردد:
الف- مبانی و منابع گزارش
ب-اجرای تعهدات برجامی جمهوری اسلامی ایران
ج- مواضع و گزارش های آژانس بین المللی انرژی اتمی
د- تحولات انجام شده در حوزه تحریم ها
هـ - موارد بدعهدی، نقض برجام و خروج آمریكا از برجام
و- مواضع، اقدامات و پیگیری های دولت جمهوری اسلامی ایران
ز- مواضع و اقدامات اتحادیه اروپا
ح- استمرار فعالیتهای هسته ای جمهوری اسلامی ایران
ط- پیشنهادات
4 الف ( مبانی و منابع گزارش: (1)شروط نه گانه رهبر فرزانه انقلاب اسلامی (مدظله العالی) كه قبل از اجرای برجام در تاریخ 1396/7/29به رئیس جمهور محترم ابلاغ گردیده است، پیوست ((1) 2) قانون اقدام متناسب و متقابل دولت جمهوری اسلامی ایران در اجرای برجام، ماده واحده مصوب 1394/7/1 مجلس شورای اسلامی مشتمل بر 9 بند و تبصره.(پیوست 2) 3 )
متن برنامه جامع اقدام مشترك (برجام(. 4 ) ده فقره گزارش های 3 ماهه وزارت خارجه دولت جمهوری اسلامی ایران كه به باعث مفاد «قانون اقدام متناسب و متقابل جمهوری اسلامی ایران در اجرای برجام«، » وزیرامور خارجه موظف است روند اجرای توافق نامه را هر سه ماه یك مرتبه به كمسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس گزارش دهد
5 گزارش های مكتوب و مذاكرات انجام شده با سایر وزارتخانه ها و دستگاه های ذی ربط.
6 مواضع رسمی اعلامی گروه (1+5)
7 مواضع رسمی و اعلامی ایالات متحده آمریكا
8 بازدیدهای میدانی از مراكز هسته ای.
ب)اجرای تعهدات برجامی جمهوری اسلامی ایران: جمهوری اسلامی ایران به تمامی تعهدات برجامی خود عمل كرده است كه به اهم اقدامات در دو بخش ذیل اشاره می شود:
1 )اقدامات اعتمادساز پیش از برجام، برای فراهم ساختن زمینه و امكان راستی آزمایی توسط آژانس بین المللی انرژی اتمی و زمینه سازی امكان اجرای برجام كه در گزارش های قبلی هم بیان گردیده است،
شامل: اقدامات شفاف ساز كه در گزارش شش ماهه اول به تفصیل بیان گردید.
خارج ساختن مخزن 1 رآكتور چهل مگاواتی آب سنگین اراك و مسدود كردن حفره های مخزن با بتن، بگونه ای كه امكان مورد استفاده قرارگرفتن مجدد آن وجود نداشته باشد.
كاهش ماشین های غنی سازی (سانتریفیوژها) در سایت نطنز از حدود 19 هزار دستگاه )9 هزار فعال و 10 هزار غیرفعال به 5010 دستگاه در چارچوب 30 آبشار، هریك به ظرفیت 168 سانتریفیوژ و جمع آوری و انباركردن سایر دستگاه ها.
پذیرش و اجرای تعهد و شرط جایگزینی مورد به مورد سانتریفیوژهای نسل IR1 با همان نوع در صورت استهلاك یا خرابی ماشین های فعال.
توقف كامل غنی سازی اورانیوم بالاتر از3.67 درصد پیش از مذاكرات منتهی به برجام تا سطح 20 درصد غنی سازی انجام می گرفت.
كاهش 2700 دستگاه ماشین غنی سازی سایت فردو به تعداد 1044 دستگاه در چارچوب 6 آبشار در یك بال وجمع آوری، انبار كردن و نگهداری مابقی ماشین های غنی سازی.
قطع تزریق گاز هگزافلوراید اورانیوم (UF6 )به كلیه ماشین های غنی سازی باقیمانده در فردو و صرفاً چرخش دو زنجیره بدون تزریق گاز.
تغییر كاربری سایت غنی سازی فردو و تبدیل آن به مركز فعالیت تحقیقات هسته ای به منظور جداسازی ایزوتوپ های پایدار با همكاری روسیه.
تحویل و مبادله ذخایر اورانیوم غنی سازی شده با كیك زرد.
اجرای داوطلبانه پروتكل الحاقی.
1. پذیرش سطوح مختلف محدودیت های تعیین شده در برجام برای برنامه صلح آمیز هسته ای كشور، برای مدت 8 تا 15سال و برخی نظارت ها تا 25 سال، برای نرمال سازی پرونده هسته ای.
2. فراهم ساختن زمینه دسترسی بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی در همه سطوح و موارد درخواستی فراتر از T.P.N و پروتكل الحاقی و استمرار همكاری با آژانس.
ج(مواضع و گزارش های آژانس بین المللی اتمی: از آغاز اجرای برجام تابحال جمهوری اسلامی ایران در همه زمینه ها همچون نظارت های پادمانی، پروتكلی و برجامی همكاری كامل را با آژانس به عمل آورده و هرگونه فعالیت هسته ای مجازِ در قالب برجام را با هماهنگی و اطلاع آژانس انجام داده است. راستی آزمایی و بازرسی به منظور حسابرسی و كنترل مواد هسته ای در مؤسسات چرخه سوخت، كارگاه تولید قطعات سانتریفیوژ، كارخانه تولید و محل نگهداری آب سنگین، به صورت مداوم توسط آژانس انجام گرفته است، اطلاعات اجبار و تكمیلی درمورد ساخت پیشران هسته ای، برآورد میزان موجودی اورانیوم غنی شده در تمامی مؤسسات هسته ای كشور و رعایت مقدار محدودیت ذكر شده در برجام، توسط آژانس رصد گردیده است. مدیركل آژانس بین المللی انرژی اتمی علاوه بر بر اینكه در تمامی گزارش های فصلی خود به شورای حكام آژانس، بر همكاری كامل ایران و انجام تعهدات برجامی كشور صحه گذاشته، در نطق های مختلف خود در دانشگاه ها و مؤسساتی مانند بنیاد هریتیج، بر اجرای تعهدات برجامی توسط جمهوری اسلامی ایران تاكید كرده است؛ همینطور مدیركل آژانس در نشست كمیسیون مشترك برجام در تاریخ 4 خرداد 1397 اعلام نمود كه ایران به تمامی تعهدات خود وفق برجام عمل كرده و آژانس به تمام مكان هایی كه برای نظارت و راستی آزمایی مورد نیاز بوده، دسترسی الزم را داشته است.
تحولات انجام شده در حوزه تحریمها:
1 )تحریم های رفع شده: با اجرای برجام بخش قابل توجهی از تحریم های هسته ای، در عرصه های گوناگونی مانند: نفت، گاز، پتروشیمی، حمل و نقل، بیمه، مالی و بانكی، آب، برق، كشاورزی، دامداری، شیلات، دام و طیور، صنعت، تجارت، ارتباطات و فناوری، محیط زیست، بهداشت و درمان، تحقیقاتی و علمی، مرتفع گردید و در یك سال قبل هم اقدامات مناسبی در افزایش فعالیت در این عرصه ها صورت گرفته است كه در ذیل به مهم ترین موارد اشاره می گردد:
1-1 -حوزه نفت، گاز و پتروشیمی:
استمرار بهبود روند صادرات نفت و میعانات گازی و افزایش درآمدهای مربوطه.
جلب برخی از همكاریهای بین المللی در تأمین سرمایه مالی پروژه های صنعت نفت، ایجاد كنسرسیوم های نفتی با توتال فرانسه و شركت ملی نفت چین توسط پتروپارس جهت توسعه بهره برداری از برخی از میادین نفتی.
استمرار واردات تجهیزات مورد نیاز صنعت نفت:
2-1 -حمل و نقل:
الف-قبل از خروج آمریكا از برجام:
بهبود وضعیت حمل و نقل ریلی، دریایی و هوایی همچون حمل و نقل محصولات نفتی به اروپا و برخی از كشورهای دیگر انعقاد قراردادهایی با چین به مبلغ تقریبی 700 میلیون دلار در زمینه ساخت راه آهن.
انعقاد خرید 100 فروند هواپیمای آنتونوف 158 از كشور اوكراین و 10 فروند سوخوی 100 از شركت سوخو و هم تحویل برخی از هواپیماهای خریداری شده.
ب- پس از خروج آمریكا از برجام:
با اینكه تحریم در بخش هوایی تابحال آثار كمتری از آنچه تحریم كنندگان انتظار داشتند بر جای گذاشته است، لكن در مواردی سبب بروز مشكلاتیگردیده است كه از آن جمله می توان به موارد زیر اشاره كرد:
متوقف شدن پروازهای بعضی از شركت های هواپیمایی به ایران به صورتی كه در حوزه سفرهای بین المللی و داخلی در پنج ماهه اول سال 1397 نسبت به مدت مشابه سال 1396 در نشست و برخاست هواپیما 7 درصد، در اعزام و پذیرش مسافر 10 درصد كاهش وجود داشته است. در صورتی كه انتظار می رفت رشد 8 درصدی را با روند قبلی شاهد باشیم، این كاهش سفر ارتباطی با كاهش هواپیما یا صندلی و یا گرانی بلیط ندارد؛ شرایط اقتصادی و مشخصاً نرخ ارز سبب كاهش جذابیت سفر شده است.
كاهش ناوگان و صندلی فعال به دلیل شرایط تحمیلی در حوزه تأمین هواپیما، موتور و قطعات و پشتیبانی های مربوطه.
بیمه:
كسب پوشش های بیمه ای و بیمه اتكایی توسط مؤسسه های بین المللی توسط تعداد زیادی از شناورها و نفتكش های ایران.
حوزه مالی و بانكی: در حوزه مالی و بانكی تا اواخر سال قبل و پیش از خروج آمریكا از برجام، ارتباط مالی و بانكی با شبكه مالی و بانكی بین المللی روندی رو به بهبود داشته است؛ بطوریكه در ایجاد رابطه كارگزاری، گشایش اعتبارات اسنادی، عرضه خدماتتجاری، ثبت سفارش برات اسنادی، صدور حواله ارزی و تأمین بیمه های صادراتی موفقیت هایی حاصل گردید؛ همینطور با برخی از بانكهای كشورهایی مانند: چین، هندوستان، دانمارك، اتریش، كره جنوبی قرارداد تأمین مالی منعقد گردید؛ با برزیل روابط بانكی برقرار شد و از تسهیلات بانكی روسیه بهره مندی هایی بدست آمد.
پس از خروج آمریكا از برجام در اردیبهشت ماه سالجاری، علاوه بر بر بقاء تهدیدات، كارشكنی ها و فشارهای وزارت خزانه داری آمریكا در پیشگیری از برقراری روابط پولی و بانكی جمهوری اسلامی ایران با كشورهای مختلف، تهدیدات و فشارهای جدید آمریكا فضای سنگینی بوجود آورده است؛ به نحوی كه علاوه بر بانكهای بزرگی كه در گذشته حاضر به ارتباط با شبكه بانكی ایران نبودند، تعداد قابل توجهی از دیگر بانك ها هم در برقراری ارتباط مالی با ایران گرفتار تردید و نگرانی شده اند و این وضعیت به پیچیدگی شرایط افزوده است.
بهداشت و درمان:
در زمینه بهداشت و درمان و خدمات پزشكی در مقطع زمانی دو گزارش 6 ماهه حاضر، فعالیت ها و تعامل قابل توجهی صورت گرفته است كه از آن جمله می توان به استمرار ورود تجهیزات پزشكی و دارو اشاره نمود.
سایر حوزه ها:
در سایر حوزه ها از قبیل آب، برق، كشاورزی، دامداری، شیلات، دام و طیور، صنعت، تجارت، ارتباطات و فناوری، محیط زیست و علمی و تحقیقاتی، اقدامات و تعاملات مناسبی انجام گرفته است و تا پیش از خروج آمریكا از برجام روند رو به رشدی داشته است.
تحریم های باقیمانده:
با اینكه پس از برجام گشایش های مناسبی همچون موارد ذكر شده، در حوزه تحریم های هسته ای بوجود آمده است، لكن برپایه برجام، تعداد 238 شخص و نهاد ایرانی بیشتر از 5 سال دیگر (8 سال از تاریخ پذیرش برجام) در لیست تحریم های سه گانه شورای امنیت سازمان ملل متحد باقی خواهند ماند.
تحریم های مالی و بانكی علیرغم صراحت متن برجام كه «نقل و انتقال منابع مالی بین اشخاص حقیقی، حقوقی، یا نهادهای اروپایی همچون مؤسسات مالی و اعتباری اتحادیه اروپایی و اشخاص حقیقی و حقوقی یا نهادهای ایرانی همچون مؤسسات مالی و اعتباری ایرانی، بدون اجبار به أخذ مجوز، مجاز خواهد بود«؛ لكن متأسفانه با گذشت نزدیك به سه سال از اجرای برجام، طرف های مقابل یعنی اعضای 5+1 تعهدات مصرح خویش را انجام نداده اند و ازاین رو جمهوری اسلامیایران نتوانسته است از ثمرات و نتایج برجام در حوزه مالی و بانكی بهره مند گردد؛ همین مساله باعث وارد شدن لطمات و خسارات سنگینی به منافع اقتصادی ملت و كشور گردیده است، همچون مهم ترین عللی كه تا پیش از خروج آمریكا از برجام (اردیبهشت ماه 1397)، مانع تأمین و تحقق منافع اقتصادی ایران در حوزه بانكی و مالی گردیده است، می توان موارد ذیل را برشمرد:
الف(عدم تصویب برجام در سنای آمریكا و معلق و مشروط نمودن رفع تحریم ها به تأیید هر سه ماه یك مرتبه تحریم ها توسط رئیس جمهور آمریكا، كه با روی كار آمدن ترامپ و نگاه منفی افراطی او به برجام و مواضع شدید ضدبرجامی او، تردید و نگرانی نظام بانكی كشورها را چند برابر كرده و روابط بانكی آنان را به جمهوری اسلامیایران از گذشته كُندتر نمود و غلیظ تر شدن سایه تحریم، تهدید و مجازات، اختلال را در روابط بانكی ایران و جهان افزایش داد.
ب( در استعلام هایی كه از كنترل دارایی های خارجی وزارت خزانه داری آمریكا(OFAC)در خصوص حدود و ثغور تحریم ها به عمل آمد، مقوله ای به نام «رعایت حریم» وجود دارد كه به باعث آن، تمامی اشخاص حقیقی و حقوقی، شامل بانك ها، چنانچه بخواهند با ایران تعامل اقتصادی داشته باشند، باید اطمینان حاصل كنند كه در این تراكنش یا تعامل اقتصادی و مالی هیچ یك از نهادهای تحریم شده قرار ندارند. به تبع این چالش، بانك مركزی و دیگر بانك هایایرانی كه در بانكهای خارجی حساب دارند، در نقل و انتقال وجوه مالی خود با مشكلات عدیده ای مواجهند؛ این مشكل، میزان بهره مندی ایران را از برجام به شدت كاهش و تحت تاثیر قرارداده است.
ج( دولت آمریكا با تسریقوانین خود، فرای مرزهای آن كشور و بالا بردن ریسك بانكهای دنیا، از راه وضع جریمه های سنگین كه به مراتب بیشتر از سودی است كه از راه تعامل با بانكهای ایرانی نصیب آنان می شود، فضای ابهام، ترس، تردید و نگرانی را تشدید كرده است. این مورد هم یكی از مهم ترین علل بقاء تحریم های بانكی محسوب می گردد.
د( ممنوعیت معامله با دلار كه پیش از برجام هم وجود داشت پس از برجام هم یكی از عوامل پیچیدگی و كندی برقراری ارتباط بانكی به حساب می آید.
هـ( خروج آمریكا از برجام در اردیبهشت ماه سالجاری و تهدیدات علنی و آشكار در خصوص اعمال مجازات شدیدِ كشورها، شركت ها، اشخاص حقیقی و حقوقی و بانك هایی كه با ایران همكاری اقتصادی نمایند، سبب تشدید فضای ابهام، ترس، نگرانی و تردید گذشته گردیده است، كه بزرگترین مانع برقراری تعامل و ارتباط بانكی كشورمان با شبكه بانكی دیگر كشورها می باشد.
هـ (موارد بدعهدی، نقض برجام و خروج آمریكا از برجام در طول مدت نزدیك به سه سال كه از اجرای برجام گذشته است، دولتمردان متكبر، زیاده خواه، فریبكار و پیمان شكن آمریكا، علاوه برعدم انجام تعهدات برجامی خود، با اقدامات و رفتاری خصمانه تلاش خویش را در پیشگیری از بهره مندی ایران از امتیازات و حقوق برجامی ایران مصروف داشته اند.
در سه گزارش شش ماهه پیشین لیست های بلند بالایی از موارد نقض عهد و پیمان شكنی دولت آمریكا نسبت به برجام به استحضار نمایندگان ملت شریف ایران رسید، در این گزارش موارد و مصادیق بدعهدی، پیمان شكنی و نقض روح و جسم برجام در دو بخش قبل و پس از خروج آمریكا از برجام، عرضه می شود:
1 )نقض عهد و پیمان شكنی و نقض روح برجام توسط آمریكا پیش از خروج از برجام:
تحریم یازده شخصیت حقیقی و حقوقی ایرانی در تاریخ 27/10/1394 یعنی روز دوم اجرایی شدن برجام.
تصویب و اجرای قانون معروف به «ویزا» ضد 4 كشور خاورمیانه همچون ایران.
توقیف یا به عبارتی دزدی 2 میلیارد دلاریاز اموال ایران.
تمدید وضعیت اضطراری ضد ایران توسط اوباما.
مصادره 8/2 میلیارد دلاریاز دارایی های ایران در فِوریه 2016 توسط دادگاه تجدیدنظر فدرال آمریكا به بهانه پرداخت خسارت به قربانیان تروریسم.
حفظ قانون محرومیت ایران از معامله با دلارآمریكا برپایه تحریم های اولیهدر برای استفاده ابزاری از شورای امنیت سازمان ملل متحد به بهانه فعالیتهای موشكی ایران.
وضع تحریم های جدید ضد ایران با استفاده از ابزار گزارش های حقوق بشری ضد ایران.
تعلل عمدی دولت آمریكا در رفع مؤثر تحریم های هسته ای.
پیشگیری از نرمال سازی تجارت سایر كشورها با ایران و ممانعت از بهره مند شدن جمهوری اسلامی ایران از منافع اقتصادی برجام، از راه دامن زدن و گسترش شك و تردید نسبت به آینده روابط اقتصادی و همكاری با ایران.
تأخیر غیرموجه از جانب وزارت خزانه داری آمریكا در صدور مجوزهای اجبار برای فروش و یا اجاره هواپیمای مسافربری به ایران.
ایجاد مقررات دست و پا گیر و موانع روانی در راه دسترسی ساده بانك مركزی ایران به منابع مالی خود در خارج از كشور.
پیچیده نمودن و مشروط ساختن مقررات رفع تحریم ها از جانب وزارت خزانه داری آمریكا به منظور ایجاد تردید در بانكهای غیرآمریكایی و ترساندن آنها از همكاری با ایران.
طرح مكرر قوانین مختلف تحریمی ضد جمهوری اسلامی ایران در كنگره آمریكا با هدف تخریب فضای به وجود آمده پس از برجام و پیشگیری از نرمال سازی روابط تجاری سایر كشورها با ایران.
طراحی و تبلیغ گسترده در مورد سیاست غیرقانونی "بازنگری برجام" از جانب دولت جدید آمریكا و اشارات مكرر(مستقیم و غیرمستقیم) به امكان عدم تمدید قوانین تحریمی آمریكا ضد ایران با هدف ایجاد تردید و نگرانی نامحدود در جامعه اقتصادی جهانی نسبت به آینده روابط اقتصادی با جمهوری اسلامیایران.
تشدید و افزایش مقررات دست و پا گیر وزارت خزانه داری آمریكا برای شركت های غیرآمریكایی جهت همكاری با ایران در تعارض با بند (29) برجام در خصوص تعهد این كشور بر «عدم تضعیف اجرای موفقیت آمیز برجام و خودداری از هر سیاستی كه تاثیر مستقیم و نامطلوب بر نرمال سازی روابط تجاری و اقتصادی با ایران بگذارد.
افزایش چشم گیر اظهارات تحریك آمیز و خصمانه مقامات ارشد آمریكا ضد برجام، كه علاوه بربی اعتنایی به اصول حقوق بین الملل، نقض مشروط بند «ج» در برجام- خصوصاً بند 28 – )محسوب می شود كه صراحتاً اشعار می دارد كه مقامات ارشد كشورهای طرف برجام همه تلاش خود را، همچون در اظهارات عمومی خود، برای اجرای موفقیت آمیز برجام به كار خواهند بست.
اتخاذ مكرر مواضع منفی مقامات عالی رتبه آمریكا ضد برجام همچون در سخنرانی رئیس جمهور این كشور كه در مجمع عمومی سازمان ملل متحد(مورخ 28 شهریور 1396) و هم سخنرانی مورخ 21 مهر 1396 كه در تناقض صریح با تعهدات آمریكا در برجام و یكی از اصول مهم حقوق بین الملل –كه در برجام هم صراحتاً تكرار شده– یعنی "اجرای با حُسن نیت تعهدات" است.
تمدید تحریم های ایران توسط دولت جدید آمریكا به شكلی كه عامدانه و از حیث شكل، مفاد، زبان و اقداماتِ همزمان، همچون افزودن همزمان شماری از اشخاص و نهادهای ایران به لیست تحریمی( با این هدف كه كمترین فضای مساعد را برای بهره مندی كامل ایران از لغو تحریم های مشخص شده در پیوست شماره 2 برجام فراهم سازد.
اعلامعمومی اجرای تعهدات برجامی با منفی ترین تعابیر و با كاهش یا عدم بهره مندی ایران از اثرات مثبت تداوم برجام.
اقدام غیرمتعارف و تبلیغاتی نماینده آمریكا نزد سازمان ملل متحد در مسافرت به وین به منظور اعمال نفوذ بر فعالیت حرفه ایآژانس.
طرح اتهامات واهی و تبلیغات گسترده ضد ایران با هدف مقدمه چینی برای اعلام عدم پایبندی جمهوری اسلامیایران به برجام، كه در تعارض كامل با هشت گزارش رسمی آژانس بین المللی انرژی اتمی است و می تواند علاوه بر تأثیرات مخرب بر اعتبار كلی آژانس بعنوان نهاد صالح برای راستی آزمایی پایبندی ایران به برجام، اثرات غیرقابل پیشبینی بر حوزه عدم اشاعه داشته باشد.
شانه خالی كردن از مسئولیت و تعهدات برجامی دولت آمریكا با طرح مكرر افترا عدم پایبندی ایران، ارجاع مبحث تصمیم گیری درمورد تمدید و تداوم تحریم های هسته ای به كنگره آمریكا و ایجاد فضای ابهام در مورد برجام از راه تحمیل احتمالی و مجدد تحریم ها از جانب كنگره.
مصوبه كنگره آمریكا در مورد تحریم روسیه، ایران و كره شمالی كه یكی از بخش های مهم قانون جدید تحریمی كنگره آمریكا، تحریم سپاه پاسداران انقالب اسلامی به بهانه و افترا واهی پشتیبانی از تروریسم می باشد، كه "كلیت" این نهاد مورد تحریم واقع شده و دامنه تحریم های آن هم به نحوی گسترده تر شده است. قرار گرفتن سپاه پاسداران در لیست تحریم های در رابطه با تروریسم وزارت خزانه داری آمریكا بلافاصله بعد از سخنرانی مورخ 21 مهر 1396 رئیس جمهور آمریكا، در جهت اجرای این بخش از قانون اخیر كنگره آمریكا بود كه كاملا ناقض روح و هدف برجام است.
وضع تحریم های جدید به بهانه های واهی و اضافه كردن اسامی اشخاص مختلف حقیقی و حقوقی به فهرست تحریم های گذشته در طول مقطع زمانی گزارش فعلی و دوران ریاست جمهوری آقای ترامپ.
نقض روح برجام توسط ترامپ در 22 دیماه 1396 به هنگام امضاء تحریم های هسته ای ایران با تعیین چهار شرط ذیل:
1 -ایران در صورت درخواست آژانس امكان دسترسی به همه مكان های مورد درخواست را فراهم سازد.
2 -اطمینان حاصل شود ایران هیچگاه سلاحهسته ای نخواهد داشت.
3 -محدودیت های برجامی تاریخ انقضاء نداشته باشد و توافق جدیدی با این شروط با ایران منعقد گردد.
4 -موشك های دوربرد و برنامه تسلیحاتی ایران و مساله هسته ای لاینفك از یكدیگرند و ایران به خاطر ساخت موشك تحت تحریم های شدید قرار گیرد. لازمبه ذكر است كه این مورد در كنگره آمریكا مصوب گردید.
ترامپ با بیان خروج از برجام در تاریخ 18 اردیبهشت 1397 علاوه بر دستور به مراجع و مقامات آمریكایی برای اجرایی كردن خروج از برجام به وزیر خزانه داری آمریكا دستور داد: فوراً كلیه تحریم های هسته ای ایران را برگردانند؛ همینطور با تحریم های موقت 90 روزه و 180 روزه به كلیه فعالان اقتصادی دستور داد كه در این مقاطع زمانی كلیه ارتباطات و تعاملاتاقتصادی خویش را با ایران خاتمه دهند؛ علاوهبر آن اعلام نمود كه توسط تحریم های اعلامی و اعمالی آمریكا در گذشته و هم تحریم های جدیدی كه وضع خواهد شد به ایران سخت گیری خواهد نمود و همه كسانی را كه با این ضرب الاجل، ارتباط خویش را با ایران قطع نكنند و هم همه جهان را در همكاری با ایران در 31 اردیبهشت 1397 در سخنرانی خود در بنیاد هریتیج تهدید نمود.
ممنوع كردن واردات فرش و خشكبار از ایران.
نقض منشور ملل متحد با عدم پایبندی به قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل متحد كه با اجماع به تصویب رسیده بود، علاوه بر كارشكنی های خصمانه آمریكا در دوران حضور در برجام و تعلل و تأخیر در صدور مجوز فروش هواپیما و قطعات و خدمات به ایران توسط شركت هایی مانند ایرباس و بوئینگ، پس از خروج از برجام مجوزها را لغو و ابطال و تحریم این بخش را تشدید كرده است.
با بیان خروج آمریكا از برجام، آقای ترامپ و تمام توان دستگاه دیپلماسی و هیئت حاكمه آمریكا با استفاده از روش های گوناگون مانند دوره گردی كشور به كشور، تلاش در قطع ارتباط اقتصادی دنیا با ایران بخصوص در زمینه انرژی نمود كه خوشبختانه تابحال نتوانسته است به اهداف شوم خود نائل گردد؛ ولی همچنان در جهت تحریم نفت، گاز، پتروشیمی و سایر محصولات مربوطه، در حال تلاشمی باشند و مواضع، پیگیری ها و اقدامات متقابل دولت جمهوری اسلامی ایران: مواضع، پیگیری ها و اقدامات متقابل دولت جمهوری اسلامی ایران در دو مقطع قبل و پس از خروج آمریكا از برجام در بازه زمانی گزارش حاضر به شرح ذیل می باشد:
1)قبل از خروج آمریكا از برجام:
1-1 -رصد تأخیر و تعلل آمریكا در اجرای تعهدات خود در قالب برجام و هم كارشكنی های خصمانه آن كشور در جلوگیری ازبهره مندی ایران از امتیازات برجام.
2-1 -انعكاس كارشكنی های فوق الذكر به شخصیت های حقیقی و حقوقی بین المللی همچون خانم موگرینی نماینده عالی اتحادیه اروپا در چارچوب مذاكرات تلفنی، حضوری و چندین نامه رسمی و هم پیگیری موارد مذكور در كمسیون مشترك با حضور نمایندگان 1+5.
2 )بعد از خروج آمریكا از برجام:
استمرار و انجام اقدامات پیش گفته به تناسب شرایط جدیدی كه با خروج آمریكا از برجام به وجود آمد و نامه نگاری وزیر امور خارجه به وزرای خارجه جهان.
ارتباط و رایزنی با شخصیت های حقیقی و حقوقی بین المللی و كشورهای مختلف در جهت اعلام مراتب اعتراض جمهوری اسلامی ایران به حركت نابخردانه و هنجارشكنانه آمریكا در سطح بین الملل، خنثی سازی رایزنی ها، اقدامات و تلاشهای مذبوحانه آمریكا ضد ایران.
ثبت بیانیه اعتراضی رسمی جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل متحد و درخواست و تشكیل جلسه اضطراری كمسیون مشترك با حضور وزرای خارجه بقایای 1+5.
دفاع از حقوق ملت ایران و مطالبه خسارات از راه طرح شكایت از ایالات متحده در دیوان بین المللی دادگستری بر اساس عهدنامه مودت(سال 1334به دلیل بازگرداندن تحریم های هسته ای).
مواضع و اقدامات اتحادیه اروپا:
اتحادیه اروپا در طول مدتی كه از اجرای برجام گذشته، بارها پایبندی خود بر برجام و لزوم حفظ آنرا مورد تاكید قرار داده است و اجرای كامل برجام را جزء اولویت های امنیتی اروپا تلقی كرده و آن را گره خورده با امنیت قاره اروپا دانسته است. علاوهبر آن اتحادیه اروپا بارها اعلام نموده كه به گزارش های مختلف آژانس بین المللی انرژی اتمی در خصوص پایبندی كامل ایران به تعهدات خود اطمینان دارد. علیرغم چنین مواضعی تا زمان تهیه این گزارش، اتحادیه اروپا در مقابل شروط چهارگانه پیش گفته ترامپ منفعالنه و غیر مؤثر برخورد كرد و در مقابل درخواست ناقضانه آمریكا در خصوص اعمال شروط و به اصطلاح ترمیم برجام، اقدام شایسته و درخوری نداشت و هزینه ای برای خود و آمریكا در مقابل نقض و خروج آن كشور از برجام ایجاد نكرد. باآنكه نماینده ارشد اتحادیه اروپا در مقابل ترامپ اعلام نمود كه اروپا به برجام پایبند و آنرا غیرقابل نقض می داند؛ لكن تزلزل، انفعال و موضع دوگانه انگلیس، فرانسه و آلمان به خروج آمریكا از برجام كمك كرد.
پیشرفت های هسته ای جمهوری اسلامی ایران
1 - تداوم برنامه صلح آمیز كشورمان در ابعاد مختلف با لحاظ بعضی محدودیت ها و نظارت ها، به تدریج و در انتها 15 سال كاهش یافته و رفع خواهد شد.
2 -ادامه تلاش بازطراحی و بهینه سازی رآكتور آب سنگین اراك و تبدیل آن به رآكتور مدرن با ماهیت آب سنگین در همه ابعاد، شامل خنك كننده، بازتاب دهنده، كندكننده. طبق اعلام سازمان انرژی اتمی ایران، قرارداد مشاوره بازبینی مدارك طراحی پایه رآكتور تحقیقاتی خنداب در سه مقطع با طرف چینی به اتمام رسیده و طرفین تعهدات قراردادی خویش را به انجام رسانده و در مورد سوخت بارگذاری اول این رآكتور، مذاكرات پیش نویس قرارداد و بر طرف نمودن ملاحظاتطرفین در حال پیگیری است.
حفظ و فعال نگهداشتن كارخانه تولید آب سنگین اراك با ظرفیت 20 تن در سال و امكان فروش آب سنگین تولیدی مازاد بر 130 تن در بازارهای جهانی.
4 -در راستای فرمان مقام معظم رهبری در خصوص ایجاد تمهیدات لازمبرای تولید سوخت هسته ای به میزان 190 هزار سو، اقدامات زیر صورت گرفته است:
4-1 -ادامه غنی سازی 3.67 درصدی اورانیوم تا سقف ذخائر به میزان 300 كیلوگرم.
4-2 -حفظ برنامه تحقیق و توسعه، ادامه روند تكاملی انواع سانتریفیوژهای پیشرفته )
IR8-IR6-IR2M-IR2) 4-3 -آغاز پروژه گازدهی به سانتریفیوژ راهبردی 8-IR در بهمن ماه 1395: توضیح اینكه گازدهی به این ماشین پیشرفته و قدرتمند با توانی حداقل 20 برابر سانتریفیوژهای موجود IR1، نقطه عطفی در تحقیق و توسعه غنی سازی در ایران به حساب می آید.
4-4 -تأمین حدود 250 تن اورانیوم طبیعی از قزاقستان كه با احتساب 140 تن اورانیوم طبیعی قبلی كه در قبال تحویل مواد غنی شده كشورمان، دریافت گردیده بود، حالا ذخائر كشور به حدود 800 تن بالغ گردیده است. همینطور در سالجاری، نخستین محموله كیك زرد تولیدی كارخانه اردكان برای عملیات فرآوری به كارخانه UCF اصفهان انتقال یافت.
4-5 -ادامه عملیات اكتشاف و استخراج سنگ معدن اورانیوم با این توضیح كه تا كنون 80 درصد از مساحت سرزمین كشور، تحت عملیات اكتشاف هوایی قرار گرفته است.
4-6 -تكمیل و راه اندازی سالن مونتاژ سانتریفیوژهای پیشرفته با ظرفیت روزانه 60 ماشین.
4-7 -تكمیل زیرساخت برق با ظرفیت استفاده برای تولید سالیانه 1 میلیون سو
4-8 -تكمیل واحد اختلاط برای اندازه گیری دقیق خلوص مواد غنی شده.
4-9 -نگهداری بهینه ماشین های جمع آوری شده قبلی به نحوی كه با سرعت و دقت بالا قابلیت نصب مجدد داشته باشد.
5 -توسعه فناوری جداسازی ایزوتوپ های پایدار با همكاری روسیه در فردو: مطابق بند 46.1 پیوست یك سند برجام، جداسازی ایزوتوپ های پایدار بعضی از عناصر با استفاده از سانتریفیوژهای گازی، هدف گذاری شد. این پروژه از دیماه 1395 آغاز و طبق برنامه تا آخر سال 1397 به پایان خواهد رسید.
16 6 -ادامه راه اندازی 2 واحد نیروگاه هسته ای در ساختگاه هسته ای بوشهر، به ظرفیت بیشتر از 2 هزار مگاوات و با پیشرفت فیزیكی 4 درصد و آماده شدن زمینه برای اولین عملیات بتن ریزی واحد دوم در ماه های اولیه سال 1398.
7 -برنامه ریزی برای توسعه و تقویت فناوری گداخت هسته ای، با سه هدف مشخص:
7-1 -رسیدن به دانش طراحی و ساخت رآكتور گداخت به روش محصورسازی مغناطیسی در مقیاس های كوچك و متوسط و همینطور دستیابی به دانش طراحی و ساخت سامانه های تشخیصی، كنترلی و گرمایشی؛ الزم به ذكر است در مرحله اول تحقق این هدف، انجام فاز اول پروژه ارتقاء و به روزرسانیطی سه سال هدف گذاری شده است.
7-2 -تحقیقات در زمینه گداخت به روش محصورسازی اینرسی و سایر روش ها.
7-3 -تبدیل پروژه "تحقیق و توسعه در زمینه گداخت هسته ای و سیستم های مربوطه" به " طرح ملی گداخت هسته ای" و افزایش بودجه تخصیصی برای این منظور طی سال های باقیمانده از برنامه پنج ساله ششم توسعه.
8 -ادامه همكاریهای بین المللی در حوزه هسته ای با كشورهای مختلف مانند روسیه، سوئیس، مجارستان، فرانسه، جمهوری چك، لهستان، اتحادیه اروپا، ژاپن و... بخصوص در زمینه ایمنی هسته ای، مدیریت پسماندهای سوخت و مواجهه با موارد اضطراری، از جمله: اختصاص مبلغی در حدود 5 میلیون یورو از جانب اتحادیه اروپا در چارچوب همكاری در زمینه تقویت ایمنی هسته ای در كشورمان.
9 -برنامه ساخت مركز ملی یون درمانی سرطان با همكاری وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكی.
10-در حوزه فناوری كوآنتومی كه مورد استفاده صنایع گوناگون بخصوص فناوری اطاعات و ارتباطات است، اخیراً آزمایش درهم تنیدگی كوآنتومی با موفقیت انجام شد كه باعث رشد چشمگیر رتبه جهانی كشورمان در این عرصه و قراردادن ایران در صدر كشورهای اسلامیدر این تكنولوژی گردید.
11 -آزمایشگاه مرجع ملی خلاء: عملیات راه اندازی این آزمایشگاه در آخرین بازدید كمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی در شهریور ماه سالجاری از سایت فردو آغاز گردید. فناوری خلاء بعنوان یكی از نیازهای محسوس علمی كشور در خیلی از صنایع مدرن و حساس، همچون صنعت هسته ای، هوا فضا، نفت و گاز و پتروشیمی، انرژی و... مورد استفاده قرار می گیرد.
12-در حوزه پیشران هسته ای:
به استناد قانون مقابله با نقض حقوق بشر و اقدامات ماجراجویانه و تروریستی آمریكا در منطقه مصوب 1396/5/22 مجلس شورای اسلامی « مبلغ 2000 میلیارد ریال از محل صندوق توسعه ملی تأمین و در گام اول، مبانی و الزامات زیرساخت ها و مدار آزمونِ تحت فشار طراحی گردیده است.
پیشنهادت:
1 -دولت جمهوری اسلامیایران موظف است با استمرار كامل فعالیتهای مجاز هسته ای وفق برجام، اعتبارات لازم را در بودجه های سالیانه، برای ادامه، تكمیل و تقویت فناوری های هسته ای همچون ساخت پیشران هسته ای، گداخت، كوآنتوم، خلاءو ایزوتوپ های هسته ای تأمین نماید.
2 -دولت جمهوری اسلامی ایران موظف است در مقابل خروج آمریكا از برجام و نقض آن و شرارت ها و اقدامات خصمانه آن كشور، قانون اقدام متقابل و متناسب جمهوری اسلامیایران مصوب 21 مهر ماه 1394 مجلس شورای اسلامی و هم قانون مقابله با اقدامات ماجراجویانه و تروریستی آمریكا در منطقه مصوب 136/5/22 مجلس شورای اسلامی را به مرحله اجرا درآورد.
3 - با عنایت به خروج یك جانبه آمریكا از برجام كه نقض صریح و كامل آن محسوب می گردد، تنها در صورتی ادامه برجام امكان دارد كه اتحادیه اروپا علاوه بر ایفای نقش و اجرای بدون كم و كاست تعهدات خود در برجام، عدم اجرای تعهدات آمریكا را هم با سپردن تعهدات و تضمین های عملی ذیل جبران نماید:
1 -تضمین فروش نفت به تناسب نیاز و خواست ایران به نحوی كه فروش نفت آن كمتر از میزان فروش در مقطع پیش از خروج آمریكا از برجام یعنیدو میلیون و ششصد هزار بشكه در روز كاهش نیابد.
2 -اتحادیه اروپا تضمین نماید كه جمهوری اسلامیایران در دسترسی و مدیریت منابع ارزی خود حاصل از فروش نفت و سایر صادرات با مشكل روبرو نشود.
3 -اتحادیه اروپایی ترتیبی اتخاد نماید كه جمهوری اسلامی ایران از منافع كامل برجام شامل نفت، گاز، پتروشیمی، پزشكی، كشاورزی، شیلات، دام و طیور، حمل و نقل(هوائی، ریلی، جاده ای و دریایی(، محیط زیست، تحقیقاتی و علمی، ارتباطی، تجاری، بازرگانی، بانكی هسته ای و سایر موارد پیشبینی شده در برجام بهره مند گردد. چنانچه اروپا از عرضه تضمین های عملی ذكر شده استنكاف و خودداری نماید، دولت جمهوری اسلامی ایران موظف است اقدامات ذیل را با قوت و بدون فوت وقت اجرایی نماید:
1 -اجرای قانون اقدام متقابل و متناسب جمهوری اسلامی ایران.
2 -بررسی لغو اجرای داوطلبانه پروتكل الحاقی.
3 -بازنگری و محدود ساختن همكاری با آژانس بین المللی انرژی اتمی.
4 -از سرگیری و گسترش فعالیتهای صلح آمیز هسته ای همچون غنی سازی گسترده اورانیوم در هر كم و كیفی كه نیاز كشور اقتضاء نماید.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب