زنجیره شكست آمریكا در ستیز با برجام ادامه می یابد؟
خبرگزاری نفت و گاز: با وجود شكست آمریكا در شورای امنیت در بررسی گزارش دبیركل درباره قطعنامه 2231 و حمایت اعضای دائم و غیردائم از برجام و مخالفت با تمدید تحریم تسلیحاتی ایران، هنوز نگرانی های جدی ناشی از اقدام سیاسی آمریكا نسبت به برجام وجود دارد.
به گزارش خبرگزاری نفت و گاز به نقل از ایسنا، شورای امنیت سازمان ملل روز سه شنبه 10 تیر (۳۰ ژوئن) برای ارائه گزارش شش ماهه درباره اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ این شورا در رابطه با توافق هسته ای ایران (برجام) تشکیل جلسه داد. این جلسه به سبب شیوع ویروس کرونا بطور آنلاین انجام شد و قرار نبود در آن رای گیری صورت گیرد. اما از آنجایی که مقامات آمریکا قبلا گفته بودند از هر فرصتی برای جلب نظر اعضای شورا در ارتباط با تمدید تحریم تسلیحاتی ایران استفاده می کنند خبرسازتر از قبل شد.
آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل برمبنای قطعنامه 2231، موظف است هر 6 ماه گزارشی از روند اجرای این قطعنامه به شورای امنیت ارائه نماید. قطعنامه 2231 در سال 2015 به دنبال توافق هسته ای ایران با گروه 1+5 با اجماع 15 عضو شورای امنیت به تصویب رسیده است. در این قطعنامه، برجام مورد تایید و حمایت قرار گرفت و قطعنامه هایی که قبلا درباره ایران در شورای امنیت تصویب شده بود برمبنای آن برای مدت زمانی مشخص طبق برجام تعلیق شد. در قالب برجام بعضی از تحریم ها مقابل ایران همچون تحریم تسلیحاتی باید حداکثر پنج سال بعد از پذیرش توافق هسته ای یعنی در 27 مهرماه 1399 لغو شود.
شورای امنیت سازمان ملل حدود ۱۳ سال پیش در صورتیکه موضوع هسته ای ایران در صحنه بین الملل مطرح شده بود، خرید و فروش تسلیحات متعارف را برای ایران ممنوع کرد.
بعد از آنکه دونالد ترامپ در اردیبهشت سال 1397 یک جانبه و بطور رسمی از برجام خارج شد علاوه بر آنکه تحریم های خود مقابل ایران را برمبنای برجام تعلیق شده بود بازگرداند، سیاست فشار حداکثری در حوزه های مختلف را نیز در مورد ایران دنبال کرد. آمریکا در قالب این سیاست در حوزه نظامی و موشکی اهتمام کرد به ایران فشار آورده و هر گونه آزمایش موشکی ایران را مورد حمله قرار دهد و آنرا بر خلاف قطعنامه 2231 بخواند این در حالی بود که نه در گزارش های سازمان ملل درباره اجرای قطعنامه 2231 و نه مواضع اروپایی ها هیچ گونه ردی از موافقت با دیدگاه آمریکا در این رابطه وجود نداشت.
اما در گزارش دبیرکل سازمان ملل که 14 خرداد (۱۱ ژوئن) سال جاری انتشار یافت، ادعا شد که محموله های سلاح که آمریکا در نوامبر ۲۰۱۹ و فوریه ۲۰۲۰ در آب های نزدیک یمن توقیف نمود، حامل تسلیحاتی با منشاء ایرانی بوده است. در این گزارش آمده است که که انتقال تسلیحات احیانا با قطعنامه ۲۲۳۱ سازگار نبوده و گفته شده بود که موشک های مورد استفاده در حمله به تاسیسات نفتی عربستان و فرودگاه بین المللی شهر "ابها" در جنوب عربستان هم در اصل ساخت ایران بوده است.
علاوه بر این بیانیه سه کشور اروپایی عضو برجام که تلویحا از تمدید تحریم تسلیحاتی ایران حمایت کردند، آمریکا را در ارائه پیش نویس و ییگیری آن راسخ تر کرد.
در قسمتی از بیانیه آلمان، انگلیس و فرانسه که در برلین مورد توافق قرار گرفت آمده است: "سه کشور اروپایی به اجرای کامل قطعنامه ۲۲۳۱ که توسط آن برجام در سال ۲۰۱۵ مورد تایید قرار گرفت پایبند هستند، بااینکه ما معتقدیم که برداشته شدن برنامه ریزی شده تحریم تسلیحاتی سلاح های متعارف در اکتبر آینده (مهره ماه) که در قطعنامه ۲۲۳۱ به آن اشاره شده نتایج زیادی برای امنیت و ثبات منطقه خواهد داشت.
قطعنامه 2231 تنها از ایران درخواست می کند که از تولید و آزمایش موشک های بالستیک با قابلیت حمل کلاهک اتمی خودداری کند.
محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان در قسمتی از سخنان خود در نشست شورای امنیت روز سه شنبه اظهار نمود: چارچوب زمانی رفع محدودیت های تسلیحاتی که در قطعنامه ۲۲۳۱ پیش بینی شده، بخش لاینفک از تفاهم سخت به دست آمده است که طرف های برجام را قادر ساخت تا در نهایت درمورد بسته کلی برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ توافق کنند.
او اظهار داشت: هرگونه محدودیت جدید توسط شورای امنیت، بر خلاف تعهدات اساسی است که به ملت ایران داده شده است. در چنین سناریویی، گزینه های ایران، همانطور که قبلاً به بقیه طرف های برجام اطلاع داده شده، قاطع خواهد بود.
به گزارش خبرگزاری نفت و گاز به نقل از ایسنا، با توجه به این که روند شکست های آمریکا در شورای امنیت و عدم اقبال اعضای این شورا و جامعه جهانی نسبت به فشارهای حداکثری و سوءاستفاده این کشور از قدرت و امکانات بین المللی به نفع منافع ملی ادامه دارد اما هم چنان این کشور از آستینش نقشه و نیرنگ بیرون می آورد.
بعد از نشست روز سه شنبه شورای امنیت آمریکا باید تلاش و تمرکز خودرا بر روی آرای حداقل 9 عضو شورای امنیت قرار دهد تا رای مثبت آنها را در موافقت با قطعنامه پیشنهادی اش مقابل ایران دریافت کند. اگر بتواند از این 9 رای اطمینان حاصل کند حتی اگر با وتوی چین و روسیه نیز مواجه شود از آن استقبال خواهدنمود چونکه هزینه وتو را برای این دو کشور ایجاد کرده است. از سویی آمریکا می تواند باز هم در مدت زمان باقی مانده تا موعد لغو تحریم تسلیحاتی ایران برمبنای برجام یعنی در 27 مهر ماه امسال، باز هم پیش نویس قطعنامه جدیدی را تحت این عنوان به شورای امنیت ارائه کند که کوچکترین هدفش از این کار فضاسازی مقابل ایران و کشورهای عضو برجام و ایجاد هزینه برای اعضای این توافق و جامعه جهانی است.
در عین حال آنچه برای ایران و اعضای باقی مانده در برجام مبهم است و با وجود مخالفت صریح روسیه و چین و حتی سه کشور اروپایی همچنان بر آن با قدرت تاکید دارد استفاده این کشور از مکانیسم ماشه است. با توجه به این که آمریکا از برجام خارج شده است و دیگر حق اقدام در این چارچوب را ندارد، اما با سوءاستفاده از خلاءهای قانونی در قطعنامه 2231 و برجام اهتمام دارد تا از محل به برجام ضربه بزند و تمامی تحریم های بین المللی درباره ایران که برمبنای برجام تعلیق شده است را بازگرداند. هر چند استفاده آمریکا از مکانیسم ماشه یا اسنپ بک به لحاظ حقوقی برخلاف قانون است اما به لحاظ سیاسی و با بیان این که خواستار تشکیل کمیسیون حل اختلاف است می تواند این روند را کلید بزند. روسیه و چین طبعا این اقدام را نمی پذیرند اما سکوت قطعنامه و خلاء قانونی در منشور ملل متحد این ابهام را به وجود آورده است که در این سکوت، آمریکا ممکنست به خواست خود برسد در عین حال این امکان هم وجود دارد در یک رویکرد تازه و بدیع کشورهای عضو دایم شورای امنیت و دیگر اعضای سازمان ملل مقابل این زورگویی آمریکا و مقابل یک جانبه گرایی این کشور بیاستند.
شاید از این منظر بتوان سخنان روز چهارشنبه حسن روحانی در خصوص این که "ایران ضربه سیاسی آمریکا به برجام را تحمل نخواهد کرد" را مهم دانست.
رئیس جمهور با اعلان اینکه آمریکا تابحال به برجام ضربه اقتصادی زده است، اظهار داشت: اگر آمریکا بخواهد به برجام ضربه سیاسی بزند جمهوری اسلامی ایران تحمل نکرده و اقدام قاطع خودرا نشان میدهد.
هر چند کوشش های آمریکا در شورای امنیت در همراه کردن جامعه جهانی با خود مقابل ایران تا کنون به جایی نرسیده است اما نباید به ادامه دار بودن این زنجیره امید بست و باید از فرصت ها برای بستن همه مسیرهای سیاسی و حقوقی این کشور در ضربه زدن به برجام استفاده نمود. اطمینان خاطر آمریکا در استفاده از مکانیسم ماشه و نتیجه بخش بودن تلاشش جای نگرانی جدی دارد. روسیه و چین تا کنون حمایت های خوبی از برجام داشته اند و موانع زیادی خارج از برجام برای آمریکا به وجود آورده اند اما نباید دست روی دست گذاشت و فقط به حمایت های این دو کشور یا پایبندی متزلزل سه کشور اروپایی به این توافق دل بست.
با وجود حمایت کشورهای عضو برجام و مخالفت با یک جانبه گرایی آمریکا در تمدید تحریم تسلیحاتی ایران این احتمال وجود دارد که پیش نویس قطعنامه این کشور پس گرفته شده یا با وتوی چین و روسیه رو به رو شود اما از همین الان و شاید از خیلی قبل تر باید به فکر حربه بعدی آمریکا یعنی تلاش جهت استفاده از مکانیسم ماشه بود.
منبع: خبرگزاری نفت و گاز
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب