برجام بر لبه تیغ
سفیر جمهوری اسلامی ایران در فدراسیون روسیه به مناسبت پنجمین سالگرد امضای برجام یادداشتی را با عنوان ˮ برجام بر لبه تیغ ˮمنتشر كرد.
به گزارش خبرگزاری نفت و گاز به نقل از ایسنا، متن یادداشت کاظم جلالی به شرح زیر است:
برنامه اقدام جامع مشترک فعالیت هسته ای ایران (برجام) نتیجه مذاکرات فشرده چندساله بود که سرانجام در 14 ژوئیه 2015 بین جمهوری اسلامی ایران و گروه پنج بعلاوه یک (روسیه، چین، ایالات متحده آمریکا، سه کشور اروپای بریتانیا، فرانسه، آلمان و مشارکت نماینده عالی اتحادیه اروپا در امور خارجی و امنیت) منعقد گردید و متعاقب آن، در تاریخ 20 ژوئیه 2015 با قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل متحد مورد تأیید قرار گرفت. برجام بر سه پایه اصلی اقتصادی، فنی و سیاسی (وحقوقی) بنا شده است.
نگاهی به تحولات 5 سال قبل نشان داده است که روند اجرایی برجام فراز و نشیب های زیادی را طی نموده است. در ابتدا شاهد اجرای تعهدات برجامی از جانب جمهوری اسلامی ایران بودیم و با استناد به توافقات به عمل آمده تحریم های ایران که در ارتباط با فعالیتهای هسته ای ایران وضع شده بود، لغو گردید و مقرر شد بخشی از تحریم های (تسلیحاتی) در انتها اکتبر 2020 آخر یابد. اما خروج آمریکا از برجام در تاریخ 8 ماه می 2018 احیای تحریم ها در دو مرحله 90 و 180 روزه و وضع تحریم های جدید توسط آمریکا باعث گشت اجرای این توافق بین المللی با پیچیدگی بیشتر روبرو شود. در مدت کوتاهی بعد از عهدشکنی آمریکا، کشورهای باقیمانده در برجام در نشست های کمیسیون مشترک در بروکسل و نیویورک شرکت کردند و با صدور بیانیه بر حفظ برجام و اجرای تعهدات خود و انجام برخی اقدامات جهت متنفع شدن ایران از مزایای برجامی تاکید نمودند، اما علیرغم همکاری و همراهی روسیه و چین، عدم اجرای کامل تعهدات از جانب سه کشور اروپایی در سایه محدودیت های اعمال شده پس از خروج آمریکا از برجام و وضع تحریم های ثانویه باعث گشت اوضاع بیشتر پیچیده شود و عملاً ایران از منافع اقتصادی برجام بهره ای نبرد و در نتیجه یکی از پایه های مهم برجام (اقتصادی) سست گردد. تلاشهای آمریکا به همین جا بسنده نکرد و تلاش دارد با تمدید تحریم های تسلیحاتی جمهوری اسلامی ایران بخش دیگری از برجام را متوقف نماید.
در ادامه تنش آفرینی آمریکا، این کشور با اقدامات تحریک آمیز پایه فنی برجام را هدف گرفت و با تمدید نکردن معافیت های در نظر گرفته شده برای بعضی از پروژه های صلح آمیز هسته ای تلاش نمود بخش دیگری از مزایای برجام را نابود نماید. علاوه بر آن، با تلاشهای آمریکا برای تمدید تحریم های تسلیحاتی و ادعای نادرست این کشور در مورد تهدید به استفاده از مکانیزم اسنب بک با هدف تضعیف پایه حقوقی و سیاسی صورت گرفته تا روند فشار حداکثری واشنگتن تکمیل گردد. بدون شک سست کردن ستون برجام بسیار مخاطره آمیز بوده و می تواند ثبات، صلح و امنیت جهانی را تخریب نماید. شرم آور این است که آمریکا بعنوان کشور ناقض مقررات بین المللی، از سایر کشورهای عضو برجام می خواهد به تعهدات بین المللی خود پایبند نباشند.
هرچند روسیه و چین، هم از نظر سیاسی و هم در عمل نشان دادند که بسیار مصمم هستند برجام همچنان به حیات خود ادامه دهد، ولی از طرفی، اروپائیان علیرغم تمایلات مثبت سیاسی، هنوز نتوانستند در عمل پایبندی به تعهدات خویش را ثابت نمایند. کانال مالی اروپا معروف به اینستکس فعال شده، ولی به علت معدود و محدود بودن معاملات تحت فشارهای آمریکا، نتوانسته است کارایی لازم را داشته باشد. حرکت اخیر اروپائیان در عرضه قطعنامه ضد ایرانی در شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی هم ضربه دیگری بر روند اجرایی برجام می باشد. این در شرایطی است که طی سال های اخیر، جمهوری اسلامی ایران بیشترین همکاری را با آژانس بین المللی انرژی اتمی داشته است.
در هنگام انعقاد برجام حدودا اکثراً اعضا اذعان داشتند که این یک توافق برد- برد است، اما پس از پنج سال وارد کردن ضربات پیاپی به برجام و اجرای نامتوازن آن، این خصوصیت سند مذکور از بین رفته است. اما هنوز فرصت برای نجات برجام باقی است و تنها اراده سیاسی و اقدام عملی اعضای باقیمانده برجام را برای ایجاد توازن می طلبد.
منبع: خبرگزاری نفت و گاز
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب