متن كامل گزارش آژانس بین المللی انرژی اتمی درباره ایران
به گزارش خبرگزاری نفت و گاز آژانس بین المللی انرژی اتمی عصر روز سه شنبه در گزارش جدید خود درباره برنامه هسته ای ایران در قالب برجام اعلام نمود: نظارت و راستی آزمایی آژانس در ایران در ارتباط با برجام ادامه دارد و همزمان گام های كاهش تعهدات برجامی ایران در حال اجراست.
به گزارش خبرگزاری نفت و گاز به نقل از ایسنا، متن كامل این گزارش به شرح زیر است:
شورای حكام آژانس بین المللی انرژی اتمی
GOV/۲۰۲۰/۵
۳ مارس ۲۰۲۰
راستی آزمائی و نظارت در جمهوری اسلامی ایران در پرتو قطعنامه ۲۲۳۱ (۲۰۱۵) شورای امنیت
گزارش مدیركل آژانس بین المللی انرژی اتمی
A. مقدمه
۱. این گزارش مدیركل به شورای حكام و به موازات آن به شورای امنیت سازمان ملل (شورای امنیت) درباب اجرای تعهدات مرتبط هسته ای جمهوری اسلامی ایران (ایران) ذیل برنامه جامع اقدام مشترك (برجام) و درباب موضوعات در رابطه با راستی آزمائی و نظارت در ایران در پرتو قطعنامه ۲۲۳۱ (۲۰۱۵) شورای امنیت می باشد. این (گزارش) همین طور اطلاعاتی درباب موضوعات مالی، و مشورتها و تبادل اطلاعات آژانس با كمیسیون مشترك به وجود آمده توسط برجام، ارائه می دهد.
B. سابقه
۲. در تاریخ ۱۴ ژوئیه ۲۰۱۵، چین، فرانسه، آلمان، فدراسیون روسیه، انگلیس، ایالات متحده آمریكا، به همراه نماینده عالی اتحادیه اروپا برای امور خارجی و سیاست امنیتی (E۳/EU+۳) و ایران در مورد برجام توافق كردند. در تاریخ ۲۰ ژوئیه ۲۰۱۵ شورای امنیت قطعنامه ۲۲۳۱ (۲۰۱۵) را به تصویب رساند كه در آن همچون از مدیركل درخواست كرد كه "راستی آزمائی و نظارت لازم بر تعهدات مرتبط هسته ای ایران برای كل دوره تعهدات مورد اشاره درچارچوب برجام را برعهده گیرد" (GOV/۲۰۱۵/۵۳ and Corr.۱، para.۸). در اوت ۲۰۱۵، شورای حكام به مدیركل اجازه داد تا راستی آزمائی و نظارت لازم بر تعهدات مرتبط هسته ای ایران همانگونه كه در برجام پیش بینی شده را انجام داده و بر همین مبنا برای كل دوره تعهدات مورد اشاره در پرتو قطعنامه شماره ۲۲۳۱ (۲۰۱۵) شورای امنیت سازمان ملل، منوط به در اختیار داشتن منابع مالی و منطبق با رویه های پادمانی استاندارد آژانس، گزارش ارائه نماید. شورای حكام همین طور اجازه داد كه آژانس با كمیسیون مشترك همچنانكه در سند GOV/۲۰۱۵/۵۳ و اصلاحیه یك آن آمده، مشورت و تبادل اطلاعات نماید.
۳. در دسامبر ۲۰۱۶ و ژانویه ۲۰۱۷ مدیركل نه (۹) سند، كه از طرف همه اعضای كمیسیون مشترك تهیه و به تایید رسیده و متضمن روشنگری هائی برای اجرای اقدامات مرتبط هسته ای ایران مندرج در برجام برای دوره زمانی آن بود را با كشورهای عضو در بین گذاشت.
۴. در ۸ می ۲۰۱۹، ایران اطلاعیه ای منتشر نمود كه همچون حاوی این مطلب بود كه «... در امتداد اعمال حقوق خود، همانطور كه در بندهای ۲۶ و ۳۶ برجام مصرح است، شورای عالی امنیت ملی ایران دستوری مبتنی بر توقف برخی اقدامات ایران ذیل برجام از امروز صادر كرد.»
۵. در ۵ ژانویه ۲۰۲۰، ایران اظهار داشت كه برنامه هسته ای اش دیگر "موضوع هیچگونه محدودیت در حوزه عملیاتی نخواهد بود" و اینكه ایران به همكاری با آژانس "همانند گذشته" ادامه خواهد داد. تا این تاریخ، آژانس هیچگونه تغییر در اجرای تعهدات هسته ای ایران تحت برجام، در رابطه با این اعلامیه، یا در سطح همكاری ایران با كارهای نظارت و راستی آزمایی آژانس تحت برجام مشاهده ننموده است.
۶. در ۱۱ فوریه ۲۰۲۰، مدیركل و جناب آقای علی اكبر صالحی، معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، در وین ملاقات و موضوعات مربوط به كارهای نظارتی و راستی آزمایی آژانس در ایران را مورد بحث قرار دادند.
۷. هزینه سالانه تخمینی آژانس برای اجرای پروتكل الحاقی ایران و برای راستی آزمایی و نظارت تعهدات مرتبط هسته ای ایران به شرح مندرج در برجام مبلغ ۲/۹ میلیون یورو در سال می باشد. برای سال ۲۰۲۰ منابع مالی فرابودجه ای برای مبلغ ۴ میلیون یورو از ۲/۹ میلیون یورو لازم است. تا تاریخ ۲۶ فوریه ۲۰۲۰، مبلغ ۲/۴ میلیون یورو منابع مالی فرابودجه ای برای تامین هزینه كارهای در رابطه با برجام برای سال ۲۰۲۰ و بعد آن دردسترس است.
C. كارهای راستی آزمایی و نظارت بر برجام (JCPOA)
۸. از تاریخ ۱۶ ژانویه ۲۰۱۶ (روز اجرای برجام) آژانس اجرای تعهدات مرتبط هسته ای ایران ذیل برجام را منطبق با رویه های پادمانی استاندارد آژانس و به روشی بی طرفانه و عینی راستی آزمایی و نظارت نموده است. آژانس از زمان انتشار گزارش فصلی نوامبر ۲۰۱۹ مدیركل موقت و گزارش روزآمدی كه در همان ماه آمده است، بشرح ذیل گزارش می دهد.
C.۱. كارهای مربوط به آب سنگین و بازفرآوری
۹. ایران ساخت رآكتور تحقیقاتی آب سنگین اراك (رآكتور IR-۴۰) را طبق طراحی اولیه آن پیگیری نكرده است.، ایران قرص های اورانیوم طبیعی، میله های سوخت یا مجموعه های سوخت طراحی شده به صورت ویژه برای راكتور IR-۴۰ طبق طراحی اولیه را تولید یا آزمایش نكرده و همه قرص های سوخت اورانیوم طبیعی و مجموعه های سوخت موجود در انبار تحت نظارت مداوم آژانس باقی مانده است (بندهای ۳ و ۱۰).
۱۰. ایران به اطلاع رسانی به آژانس درباب موجودی آب سنگین در ایران و تولید آب سنگین در كارخانه تولید آب سنگین(HWPP) ادامه داده و به آژانس اجازه داده است كه بر میزان ذخایر آب سنگین ایران و مقدار آب سنگین تولید شده در HWPP نظارت نماید (بند ۱۵). همانطور كه قبلا گزارش شده است، در ۱۷ نوامبر ۲۰۱۹، آژانس راستی آزمائی نمود كه مقدار تولید شده آب سنگین ایران بیشتر از ۱۳۰ متریك تن می باشد(بند ۱۴). در ۱۷ نوامبر ۲۰۱۹آژانس راستی آزمائی نمود كه مقدار تولید شده و مورد استفاده آب سنگین ایران ۷/۱۳۲ متریك تن بوده است.
۱۱. ایران كارهای مربوط به بازفرآوری را در رآكتور تحقیقاتی تهران (TRR) و تأسیسات تولید ایزوتوپ مولیبدن، ید و زنون(MIX) و یا در هر تأسیسات اعلام شده دیگر به آژانس، انجام نداده است (بندهای ۱۸ و ۲۱).
C.۲. كارهای در رابطه با غنی سازی و سوخت
۱۲. ایران به غنی سازی UF۶ در كارخانه غنی سازی سوخت (FEP) و كارخانه غنی سازی آزمایشی (PFEP) ( بخش C.۳ این گزارش را ببینید) و كارخانه غنی سازی فردو (FFEP) ادامه داده است همچنانكه قبلاً گزارش شده است در ۸ جولای ۲۰۱۹ آژانس راستی آزمایی كرد كه ایران آغاز به غنی سازی UF۶ با غنای بالاتر از ۶۷/۳ درصد از اورانیوم ۲۳۵ كرده است (بند ۲۸). از آن زمان تا كنون، ایران مبادرت به غنی سازی اورانیوم تا ۵/۴درصد از اورانیوم ۲۳۵ كرده است.
ایران همین طور به انجام كارهای غنی سازی خاص كه مطابق با برنامه تحقیق و توسعه دراز مدت خود نیست، آنچنانكه در تاریخ ۱۶ ژانویه ۲۰۱۶ به آژانس اعلام شده بود، ادامه داده است. (پارگراف ۵۲)
۱۳. در كارخانه غنی سازی سوخت (FEP) در نطنز ایران همچنان بیشتر از ۵۰۶۰ سانتریفیوژ IR-۱ به صورت نصب شده در ۳۰ آبشار به شكل پیكره بندی شده در واحدهای عملیاتی در زمان توافق پیرامون برجام به صورت نصب شده وجود نداشته است (بند ۲۷). ایران ۹۲ سانتریفیوژ IR-۱ را از میان سانتریفیوژهای در حال نگهداری در انبار بمنظور جایگزینی با سانتریفیوژهای لطمه دیده یا خراب نصب شده در FEP خارج كرده است (بند ۲۹.۱).
۱۴. در PFEP همچنانكه قبلاً گزارش شده است، ایران اتصالات بالای ماشین ها را به نحوی تغییر داد كه محصول و پسماند در پنج آبشار تحقیق و توسعه، به صورت جدا از هم جمع آوری می شوند.(خطوط ۲، ۳، ۴، ۵ و۶) (بند ۳۲ و ۴۲)، كه تمامی آنها برای غنی سازی UF۶ مورد استفاده قرار گرفتند. (نگاه كنید به بخش C۳ این گزارش.)
۱۵. در FFEP آژانس راستی آزمایی كرده است كه مواد هسته ای از ۶ نوامبر ۲۰۱۹ وجود داشته و ایران در یك بال (واحد ۲) كارخانه از ۹ نوامبر ۲۰۱۹، غنی سازی اورانیم را انجام داده است. (بند ۴۵). در ۲۵ نوامبر ۲۰۱۹ آژانس راستی آزمایی كرد كه علاوه بر دو آبشار سانترفیوژ IR۱ كه اورانیم را از ۹ نوامبر ۲۰۱۹ غنی سازی می كردند، ایران شروع به غنی سازی اورانیم با استفاده از دو آبشار نموده كه قبلاً در وضعیت غیرفعال قرارداشتند. (بند ۴۶.۲) در ۲۲ ژانویه ۲۰۲۰ آژانس راستی آزمایی كرد كه ایران شروع به غنی سازی اورانیم با استفاده از دو آبشاری نموده است كه، بطور اصولی برای تولید ایزوتوپ های پایدار تغییر یافته بودند. (بند ۴۶) از آن زمان، ایران در مجموع ۶ آبشار شامل ۱۰۴۴ سانترفیوژ IR۱ را برای غنی سازی UF۶ مورد استفاده قرار داده است.
۱۶. در تاریخ ۲۹ فوریه ۲۰۲۰، آژانس همین طور راستی آزمایی نمود كه در فضای باقی مانده از واحد ۲ كارخانه غنی سازی سوخت فردو (FFEP)، دوازده سانترفیوژ IR۱ سانتریفیوژ در چارچوب طراحی موقعیت های ۱۶ سانتریفیوژ IR-۱ و یك سانترفیوژ IR۱ در موقعیت تكی، بمنظور انجام «تحقیق مقدماتی و كارهای تحقیق و توسعه در رابطه با تولید ایزوتوپ های پایدار» نصب شده بودند.
۱۷. در مجموع، آژانس راستی آزمایی نموده است كه تعداد ۱۰۵۷ سانترفیوژ IR۱ در واحد دو FFEP نصب شده اند. (بند ۴۶)
۱۸. همه سانتریفیوژها و زیرساخت های مربوطه در انبار، تحت نظارت مداوم آژانس باقی مانده اند (بندهای ۲۹، ۴۷، ۴۸ و ۷۰). با این وجود، در طول دوره این گزارش بعضی از سانتریفیوژها و زیرساختهای وابسته به آنها از انبار جهت نصب در PFEP و FFEP در حالی كه تحت نظارت مستمر آژانس در كل پروسه قرار داشته اند، خارج شده اند. ( بند ۷۰) آژانس دسترسی منظم به ساختمان های مرتبط در نطنز شامل همه FEP و كارخانه نیمه صنعتی غنی سازی (PFEP) را ادامه داده و دسترسی روزانه طبق درخواست آژانس انجام شده است (بند ۷۱). آژانس كماكان دسترسی معمول به FFEP، همچون دسترسی روزانه در صورت درخواست، داشته است. (بند ۵۱)
۱۸. در تاریخ ۱۷ فوریه ۲۰۲۰، آژانس راستی آزمایی كرد كه كلیه میله های سوخت پرتودهی شده در TRR در ایران از میزان پرتودهی كمتر از ۱ رم بر ساعت (در یك متر در هوا) برخوردار نیستند.
۲۰. ایران هیچكدام از تأسیسات اعلام شده را بمنظور تبدیل مجدد صفحات سوخت یا ضایعات به UF۶ مورد استفاده قرار نداده و از ساخت تأسیسات جدید بدین منظور به آژانس اطلاعی نداده است (بند ۵۸).
C.۳. تحقیق و توسعه، تولید و موجودی سانتریفیوژ
۲۱. همانطور كه قبلا گزارش شد، ایران در تاریخ نوامبر ۲۰۱۹ پرسشنامه اطلاعات مربوط به طراحی را برای PFEP به روزرسانی نمود، كه شامل لیستی از تمامی سانترفیوژهای مورد استفاده در PFEP می شد.
۲۲. در تاریخ ۲۵ فوریه ۲۰۲۰ آژانس راستی آزمایی كرد كه ایران همچنان در حال جمع آوری اورانیم غنی شده بوسیله تزریق UF۶ در آبشارهای شامل ۲۰ سانترفیوژ IR۲m و ۲۰ سانترفیوژ IR۴، ۱۰ IR۵ و ۱۰ سانترفیوژ IR۶ و یك آبشار دیگر از ۲۰ سانترفیوژ IR۶ و ۲۰ سانترفیوژ IR۶s، از خطهای دو و سه تحقیق و توسعه می باشد. سانترفیوژهای تكی زیر نیز با UF۶ آزمایش شده ولی از آنها اورانیم غنی شده جمعآوری نشده است، ۲ سانترفیوژ IR۲m، یك سانترفیوژ IR۳، یك سانترفیوژ IR۴، یك سانترفیوژ IR۵، یك سانترفیوژ Ir۶، یك سانترفیوژ IR۶m، یك سانترفیوژ IR۶s، یك سانترفیوژ IR۶sm، دو سانترفیوژ IR۷، دو سانترفیوژ IR۸، یك سانترفیوژ IR۸s، یك سانترفیوژ IR۸b، یك سانترفویژ IRs و یك سانتریفیوژ IR۹. در ۲۵ فوریه ۲۰۲۰، آژانس راستی آزمایی نمود كه ایران، همین طور به جمع آوری اورانیم غنی شده از خطوط ۴ و ۵ و ۶ (بندهای ۳۲ تا ۴۲) تحقیق و توسعه بوسیله تزریق UF۶ به یك آبشار ۱۶۴ تایی سانترفیوژهای IR۴، یك آبشار ۱۶۴تایی سانترفیوژهای IR۲m و یك آبشار ۷۲ تایی سانترفیوژهای IR۶ ادامه می دهد.
۲۳. در ۷ ژانویه ۲۰۲۰، آژانس راستی آزمایی نمود كه برای هشت روز ایران آزمایش مكانیكی ۸ سانترفیوژ IR۶ را بطور همزمان در صورتیكه دو عدد از آنها در مركز تحقیقاتی تهران و ۶ عدد در یك كارگاه عملی در نطنز بودند، انجام داده است. (بند۴۰)
۲۴. ایران اظهارنامه های مربوط به تولید و موجودی لوله های روتور سانتریفیوژ و بیلوز (Bellows) را به آژانس ارائه نموده و اجازه راستی آزمایی اقلام در موجودی را به آژانس داده است ( بند ۸۰.۱ ). آژانس نظارت مداوم شامل استفاده از اقدامات نظارتی و مراقبتی containment and surveillance measures را انجام داده و راستی آزمایی نموده كه تجهیزات اعلام شده برای تولید لوله های روتور و بیلوزها برای تولید سانتریفیوژ نه فقط برای كارهای مشخص شده در برجام بلكه برای فعالیتهایی فراتر از آنچه در برجام مشخص شده است، مانند نصب آبشارهای جدید كه در بند قبل توضیح داده شد ( بند ۸۰.۲)، استفاده شده اند. ایران هیچگونه سانتریفیوژ IR-۱ را برای جایگزینی با آنهایی كه خراب شده و یا از كار افتاده اند، تولید نكرده است.( بند ۶۲)
۲۵. همه لوله های روتور اعلام شده، بیلوزها و مجموعه های روتور شامل لوله روتورها و بیلوزهایی همچون آنهایی كه از روز اجرا تولید شده اند، تحت نظارت مداوم آژانس قرار داشته اند (بند ۷۰). در ۱۷ فوریه ۲۰۲۰ آژانس راستی آزمایی نمود كه ایران با استفاده از فیبر كربن، كه تحت اقدامات نظارتی و مراقبتی مداوم آژانس نبوده است، لوله های روتور ساخته است. پروسه تولید لوله روتورها و بیلوزها تحت نظارت مداوم آژانس میباشد.
C۴. ذخایر اورانیم غنی شده:
۲۶. همچنان كه قبلا گزارش شده است در اول جولای ۲۰۱۹ آژانس راستی آزمایی كرد كه كل موجودی ذخیره شده اورانیوم غنی سازی شده ایران از میزان ۳۰۰ كیلوگرم UF۶ غنی شده تا میزان ۶۷/۳ درصد اورانیوم ۲۳۵ (یا معادل آن در اشكال مختلف شیمیایی) فراتر رفته است (بند ۵۶). میزان ۳۰۰ كیلوگرم UF۶ معادل با ۸/۲۰۲ كیلوگرم اورانیوم می باشد.
۲۷. تا تاریخ ۱۹ فوریه ۲۰۲۰، آژانس راستی آزمایی نمود كه برمبنای برجام و مصوبات كمیسیون مشترك، میزان كلی ذخیره اورانیوم غنی شده ایران در FEP، PFEP و FFEP ۱۰۲۰.۹ كیلوگرم (+۶۴۸.۶ كیلوگرم از زمان گزارش فصلی پیشین) بوده است. این ذخیره شامل۵/۹۹۶ كیلوگرم اورانیوم در شكل UF۶، ۹.۷ كیلوگرم به شكل اوكسیدهای اورانیم و تولیدات بینابینی، ۷.۷ كیلوگرم، به كل میله ها و تركیبات سوخت و ۷ كیلوگرم به شكل زباله های مایع و جامد.
۲۸. مجموع ذخایر اورانیم غنی شده شامل ۲۱۴.۶ كیلوگرم اورانیم غنی شده تا ۳.۶۷ درصد U۲۳۵، كه تا پیش از ۸ ژوئیه ۲۰۱۹ تولید شده است و ۸۰۶.۳ كیلوگرم اورانیم غنی شده تا ۴.۵ درصد U۲۳۵ كه از ۸ ژوئیه ۲۰۱۹ تا كنون تولید شده است. مورد آخر كه تماماً به شكل UF۶ است شامل ۲۶۸.۵ كیلوگرم از اورانیم غنی شده بالاتر از ۲ درصد U۲۳۵ كه در خطوط ۲ و ۳ تحقیق و توسعه PFEP تولید شده می باشد.
D. اقدامات شفاف سازی
۲۹. ایران كماكان به آژانس اجازه داده تا از نظاره گرها و مهر و مومهای الكترونیكی آنلاین در زمینه غنی سازی استفاده نماید تا بدینوسیله وضعیت آنها در اماكن هسته ای به بازرسان آژانس مخابره و جمع آوری خودكار ثبت سوابق اندازه گیری توسط ادوات اندازه گیری نصب شده آژانس تسهیل گردد (بند ۶۷.۱). ایران بنا
به درخواست آژانس نسبت به صدور روادید طولانی مدت برای بازرسان منصوب آژانس اقدام نموده و برای آژانس در اماكن هسته ای، محل كار مناسب فراهم نموده و استفاده از محل كار در مكان های نزدیك سایتهای هسته ای در ایران را تسهیل نموده است (بند ۶۷.۲).
۳۰. ایران كماكان به آژانس اجازه داده - تا بوسیله اقدامات مورد توافق با ایران، همچون بوسیله اقدامات مراقبتی و نظارتی containment and surveillance measures - بر تمامی كنسانتره سنگ اورانیوم (UOC) تولید شده در ایران یا بدست آمده از دیگر منابع و انتقال آنها به تاسیسات تبدیل اورانیوم (UCF) در اصفهان (بند ۶۸)، نظارت نماید. همچنین، ایران تمامی اطلاعات ضروری برای قادر نمودن آژانس جهت راستی آزمایی تولید كنسانتره سنگ اورانیوم (UOC) و موجودی انبار UOC تولید شده در ایران یا بدست آمده از هر منبع دیگری را ارائه نموده است (بند ۶۹).
E. سایر اطلاعات مرتبط
۳۱. ایران همچنان به اجرای موقت پروتكل الحاقی موافقتنامه پادمانها برمبنای ماده ۱۷ (b) پروتكل الحاقی، تا زمان لازم الاجرا شدن آن ادامه می دهد. آژانس به ارزیابی اظهارنامه های ایران ذیل پروتكل الحاقی ادامه داده است.
۳۲. همچنانكه قبلاً گزارش شد، آژانس ذرات اورانیوم طبیعی ساخت بشر در مكانی كه توسط ایران به آژانس اظهار نشده بود، شناسایی كرده است. تعاملات بین ایران و آژانس برای حل و فصل موضوع ادامه دارد.
۳۳. راستی آزمایی و نظارت آژانس بر سایر تعهدات مرتبط هسته ای ایران ذیل برجام، شامل تعهداتی كه در بخش های D، E، S و T ضمیمه یك برجام تصریح شده، ادامه دارد.
۳۴. طی مقطع زمانی این گزارش، آژانس در هیچ یك از جلسات گروه كاری خرید كمیسیون مشترك شركت ننموده است. (برجام، ضمیمه چهار - كمیسیون مشترك، بند ۶.۴.۶).
F. خلاصه
۳۵. آژانس به راستی آزمائی عدم انحراف مواد هسته ای اعلام شده در تاسیسات هسته ای و مكان های خارج از تاسیسات كه به طور معمول مورد استفاده قرار می گیرند (LOFs) و از طرف ایران درچارچوب موافقت نامه پادمان های آن اظهار شده، ادامه می دهد. ارزیابی ها درباب نبود فعالیتها و مواد هسته ای اظهارنشده برای ایران كماكان ادامه دارد.
۳۶. از روز اجرا، آژانس به نظارت و راستی آزمائی اجرای تعهدات مرتبط هسته ای از طرف ایران برمبنای مفاد برجام پرداخته است.
۳۷. مدیركل به گزارش دهی بطور مقتضی ادامه خواهد داد.
منبع: خبرگزاری نفت و گاز
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب