راستخواه در گفت وگو با خبرگزاری نفت و گاز:
انرژی هسته ای باید از سیاست و سیاسی كاری دور باشد، ورود سوخت هسته ای مصرف شده به كشور ممكن نیست
خبرگزاری نفت و گاز: بتازگی آیت الله یزدی عضو شورای نگهبان سخنانی درباره كنوانسیون پسماند هسته ای و سوخت مصرف شده ایراد كرده كه واكنش مسئولان سازمان انرژی هسته ای كشورمان را به دنبال داشت. رئیس پیشین نظام ایمنی هسته ای كشور توضیحاتی در این زمینه داده است كه سخنان آیت الله یزدی را رد می كند.
به گزارش خبرگزاری نفت و گاز به نقل از ایسنا، آیت الله یزدی در این سخنان گفته بود "طرحی كه مورد تصویب مجلس قرار گرفته بود به شورای نگهبان آورده شد. این طرح عبارت است از آنكه دولت های استكباری بتوانند پسماندهای انرژی اتمی خودرا در كشور دفن كنند؛ استكبار همیشه این پسماندها را در كشورهای عقب مانده دفن می كند و همه می دانیم كه اشعه های این نوع پسماندها برای افراد كشور ضرر خواهد داشت."
اشاره آیت الله یزدی به تصویب كنوانسیون مشترك مدیریت و امنیت پسماندهای هسته ای است كه چند هفته قبل به تصویب مجلس رسید. این اظهارات آیت الله یزدی به سرعت با واكنش های جدی از طرف سازمان انرژی اتمی و دولت رو به رو شد.
"كنوانسیون مشترك ایمنی مدیریت سوخت مصرف شده و ایمنی مدیریت پسماند پرتوزا" در ۲۴ تیرماه در مجلس ایران به تصویب رسید. در زمان تصویب لایحه در مجلس تاكید شد حجم پسماندهای اتمی ایران افزایش یافته و لازم است قبرستان مناسبی در قالب استانداردهای بین المللی برای دفن و نگهداری پسماندهای اتمی وجود داشته باشد. شورای نگهبان مصوبه را با این استدلال تایید نكرده كه معین نمی باشد شروط آن گردنگیر آور است یا نه.
با وجود این كه ایران همچون كشورهای پیشتاز در حوزه هسته ای از قبل انقلاب اسلامی بوده است و بیشتر از هفت سال است كه تنها نیروگاه اتمی در منطقه بحرانی و به بهره برداری رسیده اما به دلیلهای متفاوت سیاسی، تاریخی، تقنینی هنوز كنوانسیون مهم ایمنی هسته ای در كشور به تصویب نرسیده است و به عبارتی ایران تنها كشور در دنیاست كه نیروگاه اتمی در اختیار دارد اما به این كنوانسیون نپیوسته است.
ناصر راستخواه، رئیس پیشین نظام ایمنی هسته ای كشور كه سابقه طولانی مدیریتی در حوزه ایمنی هسته ای و پسمانداری داشته در این زمینه به ایسنا اظهار داشت: متاسفانه با همه چیز در ایران سیاسی برخورد می شود و این مساله نیز شامل این نوع برخورد شده است. كنوانسیون ایمنی هسته ای بعد از سال ها بررسی كارشناسی و فنی توسط متخصصان و كسب اظهارنظرهای ارگان های ذی ربط هم چنان در شورای عالی امنیت ملی است.
راستخواه اشاره كرد: ایران تنها كشوری است كه نیروگاه اتمی دارد اما عضو كنوانسیون ایمنی هسته ای نیست. عمده ترین و مهم ترین مباحث ایمنی هسته ای در كنوانسیون ایمنی هسته ای و در میان اعضا بحث می شود در صورتیكه ایران عضو آن نیست و اجازه ورود به این جلسات را ندارد. كسی فرش قرمز برای ما برای ورود به این كنوانسیون پهن نكرده اما این ما هستیم كه فرصت ها را در ارتباط با مساله مهم و حیاتی ایمنی هسته ای از دست می دهیم. این ما هستیم كه فرصت ارائه نظرات و شنیدن دیدگاه های جدید را از دست می دهیم. در نبود ما در این كنوانسیون و دیگر مجامع دائم گفته می شود ایران تنها كشوری است كه نیروگاه اتمی دارد و عضو كنوانسیون ایمنی هسته ای نیست و وقتی این حرف زده می شود طبیعی است یك برچسب عدم رعایت موارد ایمنی از طرف معاندان و مخالفان به نام ایران چسبیده شود.
ایران بیشتر از 90 درصد شرایط عضویت در كنوانسیون مدیریت سوخت مصرف شده و پسماند را داردوی با اشاره به برخی انتقادها از طرف شخصیت های سیاسی و رسانه ها درباره پیوستن ایران به "كنوانسیون مشترك ایمنی مدیریت سوخت مصرف شده و ایمنی مدیریت پسماند پرتوزا" اظهار داشت: اگر با دلیل و منطق مشخص و كارشناسی شده دنبال پیوستن به این كنوانسیون نیستیم یك بحث است و طبعا، تبعاتش را هم كشور باید بپذیرد اما وقتی ما بیشتر از ۹۰ درصد شرایط عضویت در این كنوانسیون را داریم و در حال اجرای حدودا تمام مفاد آن هستیم و در چارچوب همكاریهای فنی با آژانس در جریان فعالیت های ما هستند، چرا نباید این كنوانسیون را بپذیریم؟ امكان دارد دوستانی نگران گزارش های باشند كه در چارچوب این كنوانسیون ارائه می شود اما این گزارش خارج از اطلاعاتی نیست كه در دسترس می باشد.
رییس پیشین نظام ایمنی هسته ای كشور با اشاره به اهمیت اطلاع داشتن كشورهای دارای نیروگاه هسته ای از آخرین تحولات در ارتباط با چگونگی نگهداری از پسماندها و سوخت مصرف شده اظهار نمود: حادثه فوكوشیما نشان داد كه پیشرفته ترین و تكنیكی ترین كشور هم می تواند در این زمینه گرفتار شود، بدین جهت باید با استفاده از دانش كافی و تجربه كشورهای دیگر، برنامه منسجمی را در استفاده از انرژی هسته ای داشته باشیم. كنوانسیون هایی كه در چنین زمینه هایی وجود دارند كمك زیادی می كنند. در رابطه با این مساله لازم است به كنوانسیون اطلاع رسانی فوری حوادث هسته ای، كنوانسیون كمك به كشورهایی كه گرفتار حادثه شده اند، كنوانسیون مشترك پسمانداری و سوخت مصرف شده، كنوانسیون وین (تعهد كشور حادثه دیده نسبت به كشور یا كشورهای ثالث متاثر شده و مبادرت به جبران خسارت) و كنوانسیون امنیت و حفاظت فیزیكی از مواد هسته ای اشاره نمود كه عموما بعد از حوادث نیروگاه اتمی "تری مایل آیلند" در آمریكا و "چرنوبیل" در شوروی، در جهت تقویت ایمنی تاسیسات هسته ای به وجود آمدند.
راستخواه اضافه كرد: از شروع ایجاد این كنوانسیون ها، موارد در سازمان انرژی اتمی مورد بررسی قرار گرفته است و بنا به نیاز و منافع ملی كشور تصمیم گرفته شده است. ایران جزو نخستین كشورهایی است كه به عضویت كنوانسیون اطلاع رسانی و كمك به كشور حادثه دیده پیوسته است. با توسعه انرژی هسته ای در كشور، تكمیل نیروگاه اتمی بوشهر و فعالیت چرخه سوخت، بررسی كنوانسیون های ایمنی هسته ای و كنوانسیون مشترك نیز آغاز شد و در سال های گذشته كارهای زیادی صورت گرفت.
برخی اجرای برنامه فوریت های هسته ای را در مجاورت نیروگاه بوشهر به انحراف كشاندنداین مقام پیشین سازمان انرژی اتمی افزود: از قبل سال های ۱۳۸۵ گزارش های تحلیلی و كارشناسی مختلفی از جانب مركز نظام ایمنی هسته ای كشور ارائه شده است. متاسفانه برخی با ایجاد حساسیت های بی مورد، شرایط نامناسبی را به وجود می آورند كه تصمیم گیری سخت می شود. جا دارد به برنامه فوریت های هسته ای كشور اشاره كنم كه در سطح ملی در ایجاد آمادگی و مقابله با حوادث هسته ای باید وجود داشته باشد. در این رابطه لازم است تمهیدات لازم اندیشیده شده و آموزش های لازم بخصوص به ساكنان دو دهكده مجاور نیروگاه اتمی بوشهر داده شود. اما با ایجاد حساسیت هایی برای ساكنان این روستاها، نگرانی هایی ایجاد كردند در خصوص این كه با اجرای این برنامه باید محل سكونت خودرا ترك كنند! در صورتیكه به هیچ وجه چنین نگرانی وجود ندارد و بهره برداری از نیروگاه های اتمی خطری را متوجه ساكنان اطراف نیروگاه نمی نماید.
وی با اشاره به تلاش برخی برای به انحراف كشاندن مباحث ایمنی هسته ای در كشور خصوصاً در بوشهر اشاره كرد: این مسایل نشان داده است آگاهی لازم نسبت به جزئیات این كنوانسیون وجود ندارد و مردم و حتی خیلی از مسولان توجیه نیستند. مفاد كنوانسیون ها توسط اعضاء كنوانسیون تهیه می شود و آژانس بین المللی انرژی اتمی در تدوین مفاد آن دخالتی ندارد و حدودا بعنوان دبیرخانه عمل می كند. در این صورت عضویت در آژانس تأثیری در تصمیمات كنوانسیون نخواهد داشت.
راستخواه با اشاره به عضویت ایران در كنوانسیون "اطلاع رسانی حوادث و دریافت كمك" اشاره كرد: اگر عضو این كنوانسیون نباشیم كه خوشبختانه هستیم در صورت وقوع حادثه هیچ كشوری اساسا به ما كمك نمی نماید. همانطور كه می دانید در حوادث هسته ای چرنویل و فوكوشیما اگر كشورهای دیگر به ژاپن و اوكراین شوروی كمك نمی كردند در عمل حادثه اثرات به مراتب وسیع تری پیدا می كرد.
وی در ارتباط با كنوانسیون پسماندهای هسته ای و سوخت مصرف شده اظهار داشت: سازمان انرژی اتمی یك ارگان اجرایی در كنار سایر ارگان های دیگر است. سازمان انرژی اتمی خطایی نكرده است كه باید در كشور نیروگاه اتمی بسازد. كشوری كه می خواهد نیروگاه اتمی داشته باشد لازم است تا برنامه های مرتبط به صورت هماهنگ توسط تمام ارگان های ذی ربط دنبال شود.
كنوانسیون ها زبان مشترك میان كشورهای دارای نیروگاه هسته ای هستندرییس پیشین نظام ایمنی هسته ای كشور با اشاره به این بیت "به هر جایی كه خواهی در شدن را، نگه كن راه بیرون آمدن را" اظهار نمود: این نگاهی است كه ما به معادلات و تعاملات جهانی و متعاقبا كنوانسیون های فنی و هسته ای داریم. بدون تعامل جهانی امكان مدیریت حادثه فوكوشیما وجود نداشت. ژاپنی كه به شدت فنی است و تكنولوژی را صادر می كند در هفته اول دیتكتور (آشكارساز هسته ای) كافی نداشت. بنا به نیاز سفارت كشورمان در ژاپن برای كنترل پرتوزایی محیط، و پرتوگیری كاركنان و خانواده نتوانستند آشكارساز از ژاپن تهیه كنند و ما از ایران برای آنها ارسال كردیم. همین الان هنوز تعداد زیادی كارشناس و متحصص خارجی در ژاپن برای احیا شرایط حاضر هستند. در این زمینه تعامل جهانی یعنی كنوانسیون ها كه زبان مشترك میان كشورهای دارای نیروگاه هسته ای هستند. هم اكنون نزدیك 120 كشور كنوانسیون ایمنی هسته ای را امضا كرده اند و حدود 90 كشور كنوانسیون پسمانداری و سوخت مصرف شده را امضا كرده اند. همه این كشورها دارای نیروگاه هسته ای هم نیستند.
ضوابط ما اجازه ورود مواد پرتوزا پسماند به كشور را نمی دهدراستخواه در پاسخ به این كه آیا پذیرش كنوانسیون پسماند و سوخت مصرف شده به منزله پذیرش پسماندها و سوخت های مصرف شده كشورهای دیگر برای دفن و پسمانداری برمبنای كنوانسیون پسماندها و سوخت مصرف شده است اظهار داشت: به هیچ وجه. هر كشوری می تواند بگوید كه پسماند یا سوخت مصرف شده در كشور دیگر را قبول نمی كند، همانطور كه در ضوابط نظام ایمنی هسته ای كشور كه طبق بخشنامه قانون حفاظت در مقابل اشعه الزامی است، این مساله یاد شده قرار گرفته است. اساسا گمركات كشور هیچ اجازه ای برای ورود پسماند هسته ای ندارند و این مساله در گذشته اجرا شده است. در كتاب قوانین صادرات و واردات هم این ملاحظات و مسایل آمده است. در كنوانسیون ها هم می توان این مساله را گنجاند كه ایران اجازه ورود پسماند هسته ای كشورهای دیگر به كشورش را نمی دهد. بنا بر این، آیت الله یزدی و عزیزان احتمالی دیگر بدانند نه در گذشته و نه در آینده هیج جای نگرانی وجود ندارد. ضوابط ما اجازه ورود مواد پرتوزا پسماند به كشور را نمی دهد.
وی هم چنین به "كنوانسیون بازل" اشاره نمود و اظهار داشت: ایران عضو این كنوانسیون بوده و در سازمان محیط زیست، اداره ای به این نام وجود دارد كه توافق ها را دنبال می كند. در جلسات این كنوانسیون كه از سازمان انرژی اتمی نیز دعوت شده بود، به صراحت ممنوعیت ورود مواد پسماند رادیواكتیو به كشور تاكید گردیده است. این تصمیمات ثبت شده و قابل استناد است.
معاون پیشین رئیس سازمان انرژی اتمی افزود: خیلی ها شاید وقتی اسم كنوانسیون می آید، یاد معاهدات تركمنچای و گلستان و غیره می افتند اما این گونه نیست و لازم است مراجع مختلف بطور تخصصی و خصوصی یا بوسیله رسانه ها در این رابطه اطلاع رسانی كنند و سازمان انرژی اتمی با عنایت به نیروهای كارگشته و باسابقه ای كه در این زمینه ها در اختیار دارد، می تواند در این رابطه توضیح های كامل و جامعی ارائه دهد.
وی اظهار داشت: شاید ضروری باشد به این نكته تاكید كنم كه متاسفانه ایران عضو كنوانسیون وین نیست و این یعنی خدای نكرده، در صورت بروز حادثه هسته ای، هر كسی (حقیقی یا حقوقی) هر خسارتی را بابت فعالیت های هسته ای ایران ادعا كند، فضا به جهت اینكه ما را متهم كنند وجود دارد و باید بدون هیچ اعتراضی خسارت را پرداخت نماییم. فرض كنید در نیروگاه بوشهر اتفاقی بیفتد كه سبب نگرانی كشورهای منطقه شود. در شرایطی كه عضو كنوانسیون خسارت كشورهای ثالت نیستیم طرف مقابل می تواند به تنهایی مقابل ایران حكم بگیرد و سبب محدودیت و فشار بر ایران شود. اما اگر عضو كنوانسیون باشیم، ادعاها باید بررسی شود نه آنكه بدون هیچ توضیحی و یك طرفه حكم صادر شود. در صورت احراز و لزوم جبران خسارت نیز در كنوانسیون سقف مشخصی گذاشته شده است در صورتیكه در صورت عدم عضویت، سقفی وجود ندارد.
نگاه مسئولان به انرژی هسته ای نقص جدی داردراستخواه در پاسخ به این پرسش كه چگونه كشور برنامه تامین 20 هزار مگاوات برق هسته ای را دارد اما وقتی درباره ملزومات حقوقی، فنی و مالی منطقه ای و بین المللی آن صحبت می شود از پرداختن به آن امتناع می شود یا مقابل آن مقاومت می شود و حتی از ارائه و پرداختن به آن برداشت توطئه و خیانت می شود؟ چرا مسئولان ارشد طی 40 سال قبل و خصوصاً 8 سال قبل كه نیروگاه بوشهر بحرانی و سپس به بهره برداری رسید نباید نگران این باشند كه كشور به كنوانسیون ایمنی هسته ای و سایر كنوانسیون های مهم در این رابطه نپیوسته است؟ اظهار نمود: اساسا نگاه مسئولان به انرژی هسته ای نقص جدی دارد. معتقدم باید با این مقوله از ابتدا به شكلی رفتار می كردیم كه مردم نسبت به آن مطالبه گر باشند. ما نیروگاه اتمی داریم و هر سال یك تا دو ماه نیروگاه باید برای تعمیرات و نگهداری خاموش شود اما مشاهده می كنید كه برای هر بار خاموشی چه جوسازی هایی به راه می افتد و آنرا اقدامی غیرمعمول جلوه می دهند. برای مدت های طولانی همه می پرسیدند كه چرا نیروگاه بوشهر راه نمی افتد اما حالا كه كار می كند و برق تولید می كند كسی نمی پرسد در چه حال است.
آیا باید پسماند هسته ای را در سطل زباله سر خیابان گذاشت یا در محیطی وسیع رها كرد یا به آب ریخت؟وی اظهار نمود: در این دوره بعضی از تجهیزات همچون شیرآلات، واشرها، آب مصرف شده برای شستشو و سوخت راكتور تصفیه و ده ها تجهیزات دیگر نگهداری یا تغلیظ می شوند. آیا به ذهن كسی آمده است كه ما با این تجهیزات آلوده چه می كنیم؟ آیا باید این ها را در یك سطل زباله سر خیابان گذاشت یا در محیطی وسیع رها كرد یا به آب ریخت؟ اساسا پسماند یعنی همین ها. هر نیروگاه اتمی برای این پسماندها برنامه دارد و نیروگاه بوشهر هم این برنامه را بطور دقیق دارد و اجرا می كند.
رییس پیشین نظام ایمنی هسته ای كشور اشاره كرد: مدیریت پسمانداری و برنامه ریزی پسمانداری به صورت متمركز از كارهای بسیار عالی و با تلاش های چندین ساله و مداوم، نتیجه بخش بوده است. الان آمریكا و ژاپن دو كشور مهم دارای نیروگاه هسته ای، پسمانداری شان مركزیت ندارد و هر نیروگاه پسماندها را در خود نگه می دارد. از مشكلات امروز ژاپن این است كه سوخت های استفاده شده سال های گذشته فوكوشیما در داخل نیروگاه های خودش است و این سوخت ها از معظلات این نیروگاه ها و كشور است.
وی درباره پسمانداری در ایران توضیح داد: در ایران منطقه انارك برای پسمانداری از سال ها قبل پیشنهاد، مطالعه و انتخاب شده است كه در معیار ها و الزامات ایمنی، خاصیت های خوبی دارد. مواد پسماند نیروگاه ها و مراكز هسته ای در زمان مشخص به این منطقه می رود.
پذیرش و عضویت در كنوانسیون پسماند و سوخت مصرف شده ابدا موجب تعهد ما به كشورهای عضو كنوانسیون برای دفن پسماندشان در خاك كشور نمی گردد.
راستخواه با تاكید بر اینكه پسماند هسته ای و سوخت مصرف شده دو سوژه متفاوت هستند، درباره چگونگی مدیریت سوخت مصرف شده در كشور اظهار داشت: برای مدیریت سوخت مصرف شده پیشنهادات مختلف ارائه شده است؛ این سوخت می تواند بازفرآوری شود، نگهداری شود یا دفن شود كه تصمیم برای این كارها به عهده دولت می باشد. هر كدام از این پیشنهادات هزینه های خاص خودرا دارد كه باید برای آن تصمیم جدی گرفت و سازمان انرژی اتمی در این رابطه راهكارها و پیشنهادات را بطور كامل ارائه كرده است و فعلا كشور تصمیم گرفته كه این سوخت ها در انباری موقت "نگهداری" شود تا بعدا درباره آن تصمیم گیری شود.
وی اشاره كرد: سوخت مصرف شده در استخر جانبی به مدت پنج سال قرار می گیرد تا از حالت داغی بیرون رود، پس از آن برای حالت نگهداری "تر" استخر دیگری ایجاد می شود متفاوت از استخری كه در جنب راكتور قرار دارد و سوخت در آن نگهداری می شود. در حالت خشك نیز، سوخت ها داخل محفظه های مخصوص در جای خشك انبار می شوند.
این مقام پیشین سازمان انرژی اتمی در پاسخ به این پرسش كه اگر كنوانسیون پسماند و سوخت مصرف شده یا ایمنی هسته ای نداشته باشیم چه می شود؟ اظهار داشت: مشكل چندان خاصی به وجود نمی آید، فقط باید درباره عملكردمان دائم به جوامع مختلف پاسخ بدهیم در خصوص این كه چطور پسمانداری می نماییم و سوخت مصرف شده را چگونه نگهداری می نماییم. هم اكنون نیز آژانس در جریان فعالیت نیروگاه بوشهر و آخرین وضعیت نگهداری پسماندها است و تهیه گزارش امر جدیدی نیست. اگر هم عضو كنوانسیون ایمنی یا سوخت مصرف بشویم، باید به اعضای این كنوانسیون ها گزارش دهیم، اما این گزارش دهی ها مربوط به ایمنی هسته ای است كه مشخص می كند چه برنامه ای را برای ایمنی جلو می بریم و پسماند به چه شكل نگهداری می شود نه مسایل دیگر.
راستخواه در پاسخ به این پرسش كه اگر ایران عضو كنوانسیون پسماند و سوخت مصرف شده شود كشورها می توانند ما را مجبور به دفن پسماندها یا سوخت مصرف شده شان در خاك كشورمان كنند؟ یا اگر ایران از این كار سرباز زند از طرف مجامع بین المللی تنبیه خواهد شد؟ اظهار نمود: خیر، امكان این كه پسماند یا سوخت مصرف شده كشوری در خاك كشورمان دفن یا نگهداری شود وجود ندارد چون ضوابط كشور ما اجازه این كار را نمی دهد. پذیرش و عضویت در كنوانسیون پسماند و سوخت مصرف شده ابدا موجب تعهد ما به كشورهای عضو كنوانسیون برای دفن پسماندشان در خاك كشور نمی گردد.
كاش آقایان یك دفعه هم شده متن كنوانسیون درباره پسماند و سوخت مصرف شده را دقیق بخوانندرییس پیشین نظام ایمنی هسته ای كشور با اشاره به اظهارات آیت الله یزدی درباره كنوانسیون فوق اشاره كرد: كاش آقایان یك دفعه هم شده متن كنوانسیون را دقیق بخوانند و بعد اعتراض كنند اما اظهارات در این زمینه نشان داده است كه این متن اصلا خوانده نشده است. ضوابط نظام ایمنی هسته ای كشور همه اقدامات ما در امتداد پسمانداری و چگونگی نگهداری سوخت مصرف شده را جز به جز مشخص كرده است و بر همان اساس كارها انجام شده و می شود و البته این اقدامات طبق استانداردهای آژانس است و حتی كارشناسان آژانس در این رابطه كمك های زیادی به كارشناسان ما كرده اند.
تاكنون سوخت مصرف شده راكتورهای تهران و بوشهر از كشور خارج نشده استوی درباره مدیریت سوخت های مصرف شده راكتورهای تهران و بوشهر اظهار داشت: تابحال سوخت مصرف شده از راكتور تهران و بوشهر از ایران خارج نشده است و این سوخت ها در كشور با شرایط از پیش تعیین شده نگهداری می شود. هم اكنون ما صرفا پسماند هسته ای داریم كه آنها هم طبق برنامه و دستورالعمل مشخص در كشور نگهداری می شود.
راستخواه در ادامه اظهار نمود: ما در سازمان انرژی اتمی از سال 86 بررسی ها درباره كنوانسیون پسماند و سوخت مصرف شده را به مجلس شورای اسلامی و دولت و دیگر مراجع ذی ربط ارائه كردیم و پیشنهاد برای تصویب در مجلس از همان سال ها مطرح بوده است و امر تازه ای نیست و از سال 91- 92 نیز بگفته مسئولان فعلی سازمان این روند سرعت گرفته است.
معاون پیشین رئیس سازمان انرژی اتمی در ادامه این گفت و گو با تاكید بر توجه به روند توسعه انرژی هسته ای در آینده اظهار نمود: اگر به گزارش های آژانس بین المللی انرژی یا برآوردهای انجمن جهانی هسته ای نگاه نماییم، روند توسعه انرژی هسته ای نه تنها كاهش نیافته بلكه برای 2050 در حال افزایش هم است. شاید در كشورهای غربی و آمریكا روند به سمت كاهش باشد اما 20 كشور در حال توسعه و كمتر توسعه یافته هستند كه توسعه انرژی هسته ای را در دستور كار دارند اما در میان این كشورها زیرساخت های فنی توسعه وجود ندارد. الحمدلله، ایران در سطحی از توانایی قرار دارد كه ضمن برآورد انتظارات بر طبق استانداردهای آژانس، قادر به بررسی و به چالش كشیدن برنامه كشورهایی است كه از زیرساخت های مناسب برخوردار نیستند.
وی اشاره كرد: ما بحث های جدی با مسولان ایمنی امارات متحده عربی داشتیم همچون این كه اپراتورهای بهره بردار نیروگاه های این كشور و نظام ایمنی آنها بومی نیستند و اگر اتفاقی رخ دهد مشخص نیست نخستین كسانی نباشند كه این كشور را ترك كنند. اگر شخصیت ملی نداشته باشند، چه تضمینی به وابستگی به آن كشور وجود دارد؟ بدین جهت معتقدیم این روند خیلی مناسب نمی باشد و می تواند نگران كننده باشد.
راستخواه اظهار داشت: استانداردهای آژانس روند توسعه ایمنی هسته ای را همسو با توسعه فعالیت ها و نیروگاه های هسته ای به كشورها ارائه و پیشنهاد می دهد كه راهنمای خوبی است و این راهنما روندی 17 ساله را شامل می شود یعنی این گونه نیست كه ایمنی هسته ای به یك باره یا طی چند سال ایجاد شود. اما این روند درباره كشوری مثل امارات متحده عربی اتفاق نیفتاده است. امكان ندارد بدون سابقه كار تحقیقاتی در دانشگاه ها و آزمایشگاه ها كار هسته ای انجام داد. این در شرایطی است كه در ایران و از پیش از انقلاب مطالعات و تحقیقات هسته ای وجود داشته است كه پس از انقلاب رونق و توسعه یافت.
تصویب كنوانسیون ایمنی هسته ای بد زمان و بد مسیری را طی كرده استاین مقام پیشین سازمان انرژی اتمی در پاسخ به این كه چرا تابحال كنوانسیون ایمنی هسته ای در كشور تصویب نشده است؟ اظهار نمود: متاسفانه مسیر تصویب این كنوانسیون بد زمانی و بد مسیری را طی كرده است.
راستخواه درباره تاثیرات تاخیر حضور ایران در كنوانسیون ایمنی برای نظام ایمنی هسته ای كشور اظهار داشت: از این كه از وضعیت كشورهای دیگر نمی توانیم باخبر شویم یا از تجربیات به اشتراك گذاشته استفاده نمی نماییم ضرر خواهیم كرد. تابحال دو بار آژانس مركز نظام ایمنی هسته ای كشور را در ارتباط با نظارت بر فعالیت های پرتوی و صدور پروانه نیروگاه هسته ای در سال 2005 و 2009 ممیزی كرده است و از این نظر فعالیت های نظارتی را تایید كرده است. در سال قبل (۲۰۱۸) نیز آژانس نیروگاه اتمی بوشهر را از نظر بهره برداری ایمن مورد ممیزی قرار داد كه با نتیجه خوب، عملكرد آن مورد تایید قرار گرفته است.
از زمان ریاست جمهوری حضرت آقا تابحال سیاست استفاه از انرژی هسته ای تغییری نداشته استوی اشاره كرد: حوزه انرژی هسته ای نیازمند آن است كه از سیاست و سیاسی كاری جدا شود. در سیاست امروز یك حرف می زنند، فردا مخالف آن حرف می زنند، اما در حوزه هسته ای این گونه نیست. ما قرار نیست و نمی توانیم امروز در حوزه هسته ای یك حرف بزنیم و فردا آنرا تغییر دهیم. در برجام هم اگر تعهداتی را پذیرفتیم از همین جنس است. سیاست استفاده از انرژی هسته ای تغییری نداشته است. در طول مدت فعالیت های هسته ای در كشور، از زمان ریاست جمهوری حضرت آقا، انرژی هسته ای همان مسیری را رفته و امروز هم ایشان رهبر انقلاب هستند، همان مسیر را می رود. آقای هاشمی رفسنجانی همان موضع را درباره نیروگاه بوشهر داشتند كه وقتی رئیس مجمع تشخصیص مصلحت نظام بودند. همه مسئولان از انرژی هسته ای حمایت كرده و می كنند و اگر سیاسی كاری درباره اهداف داشتند، مطمئن باشید این برنامه از صحنه عمل خارج می شد. با این وجود نیاز داریم تا بیشتر از پیش این حوزه را از سیاست صرف جدا نماییم و به بخش های علمی و تكنولوژیك و انرژی بازگردانیم.
رییس پیشین نظام ایمنی هسته ای كشور اشاره كرد: امكان دارد كنوانسیون هایی باشند كه نپذیرفتن آن بهتر از پذیرفتن شان هستند، حتی امكان دارد عضویت در یك كنوانسیون را بپذیرید اما بعد پشیمان شوید و بخواهید از آن خارج شوید یا حتی حق تحفظ برای خود نگه دارید كه اموری عادی و معمول هستند و جای نگرانی نیست. بعنوان مثال، اوكراین وقتی حادثه چرنوبیل اتفاق افتاد، صراحتا به جامعه جهانی اعلام نمود كه توانایی مدیریت این مساله را ندارد و یك حق تحفظ برای خود با این كار قرار داد تا برمبنای مقررات این كنوانسیون ها، فردا روزی كشورها دائم نگویند اوكراین كارهایی كه باید انجام می داد، نداده است. پس از آن بود كه اتحادیه اروپا به اتفاق 40 بانك اروپایی تصمیم گرفتند كه درپوشی برای راكتور چرنوبیل بسازند. در عین حال كشورها بعنوان حق تحفظ می توانند هنگام عضویت اعلام كنند كه اگر بندهای كنوانسیون با قوانین ملی شان تناقض نداشته باشد قابل اجرا و پذیرش است.
منبع: خبرگزاری نفت و گاز
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب