وجه مشترك اظهارات رسمی و تحلیل های رسانه ای درباره سفر گروسی به تهران
خبرگزاری نفت و گاز: اعلام خبر سفر مدیركل آژانس بین المللی انرژی اتمی به كشورمان، بازدید وی از ایران و صدور بیانیه مشترك، واكنش ها و بازتاب های مختلفی از طرف برخی دولت ها، شخصیت ها، كارشناسان و رسانه های بین المللی را به دنبال داشت.
به گزارش خبرگزاری نفت و گاز به نقل از ایسنا، وجه مشترک اظهارات رسمی از طرف کشورها یا نمایندگان آنها، استقبال از این تفاهم و وجه مشترک تحلیل های رسانه ای نیز این است که ایران با اتخاذ این تدبیر دیپلماتیک، نه فقط آمریکا را باردیگر به انزوا کشاند، بلکه سبب گردید تا جلوی صدور قطعنامه شورای حکام و ارسال این موضوعات پادمانی به شورای امنیت گرفته شود، موضوعی که آمریکا بعد از شکست در شورای امنیت، به آن چشم امید داشت.
رویترز با اشاره به خبر ملاقات گروسی با صالحی، به نقل از وی نوشت که این ملاقات سازنده بوده است و فصل جدیدی از همکاری میان ایران و آژانس شروع شده است.
در این خبر همین طور آمده است: برخی افراد نزدیک به موضوع اعلام داشته اند که احتمال امضای یک توافقنامه جهت اعطای دسترسی به دو مکان مورد نظر به آژانس وجود دارد. گروسی در واکنش به هشدار ایران درباب اینکه خودرا از فشارهای سیاسی اعمالی از طرف دیگر کشورها نگه دارد، گفت: (دسترسی به دو سایت) موضوعی است که باید رسیدگی شود و این به مدلول رویکرد سیاسی در قبال ایران نیست. آژانس به کشورهای دیگر اجازه نخواهد داد تا بر روی روابطش با دیگر کشورها اثر بگذارند.
اولیانوف، نماینده دائم روسیه نزد سازمان های بین المللی در وین بعد از انتشار بیانیه مشترک، در توئیتی نوشت: موفقیت واقعی! سفر مدیرکل به ایران منجر به توافق های بسیار مهمی شد، همچون باتوجه به دسترسی به ۲ سایت مشخص شده آژانس. این سند دیگری است که ثابت می کند گفت و گو مثمر ثمرتر از فشار است. به هر دو طرف تبریک می گویم.
وزارت امور خارجه فرانسه با انتشار پیامی در ۲۷ آگوست نوشت: فرانسه از اعلام توافق بین آژانس و ایران، که بر طبق آن ایران به بازرسان آژانس اجازه می دهد به دو سایت دسترسی پیدا کنند، استقبال می کند؛ چیزی که آژانس برای چند ماه درخواست کرده بود. این یک گام در جهت درست است. این تعهد از جانب ایران مطابق با اجرای توافق های این کشور با آژانس است.
سخنگوی وزارت خارجه چین در ۲۷ آگوست اعلام داشت: چین از توافق آژانس و ایران استقبال می کند و حل و فصل اختلافات پادمانی به دنبال رایزنی های دوستانه را تحسین می کند. امیدوارم که همکاریهای دو طرف ادامه یابد و به توافق عمل شود. چین از همه طرف ها می خواهد تا در این راستا نقش سازنده خودرا ایفا کنند. بارها ثابت شده که قلدری یک طرفه، سبب افزایش احتمال تقابل می شود. اختلافات تنها می تواند از راه مذاکرات کم شود. تمام طرف ها باید تحت شرایط کنونی مسیر درست را ادامه دهند و ضمن استناد به برجام و قطعنامه ۲۲۳۱، برای حل و فصل دیپلماتیک و سیاسی مسئله هسته ای ایران تلاش کنند.
هلگا اشمید، دبیرکل سرویس اقدام خارجی اتحادیه اروپا نیز با انتشار توئیتی در تاریخ ۲۶ آگوست، نوشت: خبرهای خوب از تهران درباره همکاری بین ایران و آژانس به گوش می رسد. اتحادیه اروپا به نقش بی طرف و مستقل آژانس اعتماد دارد. در همان زمان، ما کار خودرا برای حفظ برجام با کمیسیون مشترک در هفته آینده ادامه می دهیم. من به نمایندگی از جوزف بورل، رئیس نشست خواهم بود.
اشتفان کلمنت، رئیس نمایندگی اتحادیه اروپا نزد سازمان های بین المللی در وین با انتشار توئیتی نوشت: من از توافق بین ایران و آژانس برای حل مسائل مربوط به اجرای موضوعات پادمانی استقبال می کنم. از کار مهم و بی طرفانه آژانس نیز قدردانی می کنم.
دیوید هال، سفیر و نماینده دائم انگلستان نزد آژانس بین المللی انرژی اتمی نیز با انتشار توئیتی از توافق حاصله استقبال کرد و نوشت: این خبر بسیار خوبی است که ایران، آژانس را قادر می سازد تا دسترسی های مورد نظر خودرا انجام دهد. یک نشانه بسیار مثبت در مورد عملکرد صحیح آژانس و رژیم پادمانی آن. انگلستان پشتیبانی کامل خودرا برای گروسی و تیم پادمانی ارائه کرده است.
نمایندگی دائم چین در وین نیز با انتشار توئیتی نوشت: توافق موفقیت آمیز میان ایران و آژانس بر سر موضوعات اجرای پادمان در ایران را تحسین می نماییم و این نشان میدهد که گفت و گو و همکاری نتیجه می دهد، نه یکجانبه گرایی.
بلومبرگ با انتشار خبر صدور بیانیه مشترک نوشت: ایران به کشاکش با آژانس بواسطه ارائه به دو مکان درخواستی تمام کرد. ارائه این دسترسی ها می تواند کوشش های آمریکا برای از سرگیری تحریم های سازمان ملل را ضعیف تر کند. این، همین طور به این معنا است که ایران می خواهد حمایت اعضای باقیمانده برجام را در مقابل کوشش های واشنگتن برای فروپاشی برجام حفظ کند.
گاردین در ۲۶ آگوست نوشت: توافق ایران با آژانس، حمایت اتحادیه اروپا از برجام را بیشتر خواهد نمود، چونکه دسترسی به سایت ها، سنگ بنای برجام است. این توافق زمانی حاصل شد که گروسی در تهران به مقامات ایرانی وعده داده که در قالب اطلاعات کنونی آژانس، درخواست دسترسی دیگری را ارائه نخواهد کرد. درج واژه "داوطلبانه" در بیانیه آژانس، یک امتیاز و برتری برای ایران می باشد، چونکه آژانس سابقا عنوان می داشت ایران متعهد به ارائه دسترسی است.
نشریه دیپپلماتیک سابستک با انتشار مقاله ای در ۲۷ آگوست نوشت: بااینکه الان برگزاری جشن شادی برای طرفداران دیپلماسی هسته ای ایران زود است، ولی آنچه که قطار از ریل خارج شده توسط دولت ترامپ دانسته می شود، بواسطه دیپلماسی حرفه ای اروپایی ها و دیگر طرف های شورای امنیت به ریل برگشت. همزمان با ملاقات های گروسی در تهران، رئیس اندونزیایی شورای امنیت سازمان ملل نیز طی نامه ای اعلام نمود این شورا نمی تواند اقدامی درباب درخواست آمریکا برای اسنپ بک انجام دهد. برخی ناظران دیپلماتیک اظهار داشتند که احتمالاً این موفقیت در صورتیکه ایران از قدرت نمایی اروپایی ها و دست رد جامعه بین المللی به تلاش هفته گذشته آمریکا برای اعمال اسنپ بک راضی نمی شد، رخ نمی داد.
یک رابط دیپلماتیک که بر روی موضوع ایران کار می کند، گفت: این اقدام ایران، در واکنش به ایستادگی محکم اروپا در مقابل اسنپ بک بود و حرکت هوشمندانه ای از طرف ایران بود. این تحولات تا به امروز سبب تقویت برجام شده است.
نشریه فوربس نیز در ۲۷ آگوست با پرداختن به مزایای برجام و موثر بودن این توافق در محدود کردن برنامه هسته ای ایران، نوشت: با این وجود، عربستان سعودی و حزب جمهوری خواه از این توافق راضی نبودند و توسط ترامپ از آن کناره گیری کردند. واقعیت این بود که ایران بمب اتم نمی خواست، و حتی بعد از کناره گیری آمریکا از برجام، این کشور در برجام ماند و به همکاری خود با آژانس ادامه داد. توافق این هفته ایران و آژانس هم چیزی جز رویه های استاندارد راستی آزمایی آژانس که برای همه کشورها اجرا می شود، نبوده است. این اقدام نشان داد که جهان می تواند بدون کمک و حضور آمریکا، با ایران بر سر اجرای تعهدات هسته ای اش به توافق برسد.
وال استریت ژورنال نیز در مقاله ای در ۲۶ آگوست نوشت: ارائه دسترسی به آژانس می تواند به انحراف فشارها از طرف واشنگتن که به دنبال احیای تحریم های ایران است، کمک نماید. جمع آوری نمونه ها از دو سایت و همین طور بررسی و اعلام نتیجه در مورد آنها، ماه ها به طول خواهد انجامید که در نتیجه هرگونه از سرگیری تحریم ها را تا پیش از انتخابات ماه نوامبر آمریکا غیر محتمل می سازد.
جارت بلانک، هماهنگ کننده سابق وزارت امور خارجه آمریکا در امور برجام نیز در چند رشته توئیت نوشت: بخش زیادی از سیاست های ترامپ و پمپئو در مورد ایران، متمرکز بر این ایده است که می توانند بطور قابل پیش بینی و قابل کنترلی، برخی واکنش های مشخص را از دیگر نقش آفرینان این حوزه برانگیزانند؛ خصوصاً در مورد ایران که آنها بارها انتظار داشتند تا در مقابل رفتارهای تحریک آمیز آمریکا واکنش تندی نشان داده و برجام را پاره کند. اما ایران واکنش های خودرا منطقی برداشت و الان برای بازرسی آژانس توافق کرده است که البته بطور کلی، ارتباطی با برجام ندارد. این توافق، موانع اساسی را برای بازگشت به اجرای بیشتر برجام، برطرف می سازد.
اورشلیم پست در مقاله ای دیگر در ۲۷ آگوست نوشت: بنظر می رسد که اسرائیل و آمریکا روز چهارشنبه هنگامی که جمهوری اسلامی سرانجام به بازرسان دسترسی به دو سایت هسته ای مورد مناقشه را ارائه کرد، پیروزی بزرگی در تقابل هسته ای ایران به دست آوردند. حال سوال این است که چرا کسی در اسرائیل خوشی نمی کند؟ نخست وزیر، وزارت خارجه و دستگاه اطلاعاتی اسرائیل درباب این توافق نظری نداده اند. برخی منابع در داخل وزارت دفاع و دولت اسرائیل، برخی علت ها را در مورد عدم خوشی رژیم اسرائیل مطرح کرده اند. نخست اینکه به نظر دولت اسرائیل، دستاورد این توافق خیلی کم و همین طور زمان ارائه دسترسی بسیار دیر شده است. در واقع، این دسترسی ها بایستی در اواسط ۲۰۱۸ ارائه می شد. خیلی ها در اسرائیل معتقد بودند که این لطف آمانو به ایران بود تا زمان کافی به این کشور بدهد تا نشانه ها و مواد موجود را پاک کنند. نکته دوم، اقدام دیرهنگام شورای حکام در سرزنش ایران بود. باوجود اینکه موضوع در ماه مارس علنی شد، با این وجود، شورا در ماه ژوئن مقابل ایران قطعنامه صادر نمود. موضوع دیگر این است که مقامات اسرائیلی به دنبال محدودیت های موثر بر برنامه های هسته ای ایران هستند. قطعنامه شورای حکام و ارجاع پرونده به شورای امنیت، بعنوان گامی موثر از طرف اسرائیلی ها دیده می شود. اسرائیل به دنبال دسترسی در هر زمان و هر مکان نیست، بلکه به دنبال تمدید طولانی مدت محدودیت های اعمالی ذیل برجام است. لذا، دسترسی به دو سایت در ایران در امتداد هیچ یک از اهداف مذکور نیست. احتمال دارد علت اینکه ایران در این مقطع همکاری می کند، این باشد که بتازگی بطور موفقیت آمیزی دو بار آمریکا را در شورای امنیت شکست داده است. با این دو پیروزی بسیار بزرگ دیپلماتیک، ایران در اعطای این دو دسترسی فنی ناچیز منعطف تر شده است. ایران احتمال می داد که ادامه عدم ارائه دسترسی، سبب اجماع جامعه بین المللی مقابل خود شود. با این وجود، اسرائیل بیشتر از آنکه نگران جزئیات این توافق باشد، نگران این است که این توافق می تواند سبب کاهش فشار بر ایران در موضوعات نگران کننده تر باشد.
نشریه بی. ان بلومبرگ کانادا نیز با انتشار مقاله ای نوشت: درج واژه دسترسی داوطلبانه و عدم پرداختن به موضوع جلوگیری از ورود یک بازرس آژانس، به صورتی همچون نقاط ضعف بیانیه مشترک هستند که گروسی از آنها چشم پوشی نموده است. این مقاله در ادامه آورده است: لحن برخی بندهای بیانیه نیز هشدار آمیز است، همچون بندی که اعلام نموده در قالب کنونی و اطلاعات کنونی، درخواست دسترسی دیگری نخواهد بود.
نیویورک تایمز با انتشار خبر توافق ایران و آژانس در ۲۶ آگوست نوشت: با این توافق، ایران مسیر دشمنی خودرا با جامعه بین المللی بر سر موضوع هسته ای معکوس نمود، که در نتیجه سبب جدایی بین قدرت های جهانی و انزوای فزاینده آمریکا گردیده است. ایران بعد از اختلاف شورای امنیت سازمان ملل بر سر احیای تحریم های اقتصادی، نسبت به مواضع سرسختانه پیشین خود نرم تر شده است.
نشریه انرژی اینتلیجنت در ۲۸ آگوست با انتشار مطلبی نوشت: تهران در این هفته با موافقت برای اجازه دسترسی بین المللی به دو سایت مورد سوال از طرف آژانس، به تلاش واشنگتن برای بازگشت سریع تحریم های سازمان ملل مقابل ایران، ضربه زد. اگر این توافق رخ نمی داد، با توجه به این که آژانس مجبور به ارائه گزارش عدم پایبندی به شورای امنیت مقابل ایران می گردید، دیوار مخالفت شورای امنیت سازمان ملل برای بازگشت سریع تحریم ها در ماه سپتامبر ممکن بود شکسته شود. متن بیانیه مشترک ایران و آژانس حاکی از یک پیشرفت غیرمنتظره در این خصوص می باشد. بواسطه اجازه ورود بازرسان به دو مکان مورد نظر، تهران توانست یک چماق برافراشته شده از طرف واشنگتن را از سر بردارد. احتمال داشت بواسطه عدم حل این موضوع، یکپارچگی موجود در شورای امنیت سازمان ملل در مخالفت با بازگشت سریع تحریم ها شکسته شود. توافق ایران با آژانس بعد از ماه ها تلاش آمریکا برای جلب حمایت شورای حکام مقابل ایران به بهانه عدم همکاری در دسترسی به سایت های نظامی مشکوک خود بدست آمد. توافق ایران با آژانس با استقبال و خوشی طیف وسیعی از کشورها همچون روسیه و همین طور انگلستان که یک متحد مهم واشنگتن است، مواجه گردید.
با این حال، وزارت خارجه آمریکا کمتر خوشحال شد. بگفته یک دیپلمات در وین، واشنگتن از همکاری ایران با آژانس بایستی آرامش بگیرد. بااینکه این همکاری در بحبوحه کوشش های آمریکا در سازمان ملل مقابل ایران بود، ولی شرایط برای آمریکا زمانیکه ایران به تعهدات پادمانی اش پایبند نباشد، سخت تر خواهد بود. این رویداد بزرگ دیپلماتیک در یک زمان حساس و بموقع رخ داد و ظاهرا آژانس دیگر هیچ سوالی باتوجه به اسناد موجود از ایران نخواهد کرد. این نکته که سوالات آژانس بر اساس آرشیو اسرائیل بود، سبب ایجاد چالش ها شده بود. بگفته یک منبع دیپلماتیک در وین، ایران قصد داشت که دسترسی را اعطاء کند، ولی آنها می خواستند موضوع بعد از آن خاتمه پیدا کند. لذا، همین صورت گرفت و برمبنای بیانیه مشترک، آژانس دیگر سوالی بر اساس اطلاعات موجود نخواهد داشت. از نظر این منبع دیپلماتیک، این بسیار فوق العاده بود که ایرانیها به توافق با چنین ادبیاتی رسیدند. ایران دلیل قانع کننده ای برای اجازه دسترسی داشت؛ چونکه در غیر این صورت، احتمال داشت پرونده این کشور در نشست بعدی شورای حکام به شورای امنیت ارجاع داده می شود. الان، این مسیر بسته شده است.
ولادیمیر باتیوک، رئیس مرکز تحقیقات ابعاد منطقه ای سیاست های نظامی آمریکا در انستیتو کانادا و آمریکای روسیه گفت: توافق ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی برای بازرسی از دو مکان در ایران، بهانه برای اقدام مقابل برجام و ایران را از آمریکا گرفت. بگفته وی: تروییکای اروپایی شامل فرانسه، انگلیس و آلمان هم که دو ماه پیش قطعنامه ای را در شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی برای دسترسی بازرسان به دو سایت هسته ای در ایران به تصویب رساندند، الان با موافقت ایران با این بازرسی، کوشش های خودرا بر اجرای برجام متمرکز می کنند. موافقت ایران با آژانس بین المللی انرژی اتمی برای ارائه دسترسی آژانس به دو سایت هسته ای، گامی در راه درست است که از شدت تنش ها پیرامون برنامه هسته ای ایران می کاهد. زورگویی آمریکا در آژانس و استفاده از مطالعات ادعایی که مربوط به دوره پیش از همکاری ایران با آژانس بین المللی انرژی اتمی بوده است، عامل اصلی مخالفت تهران با بازرسی از دو سایت هسته ای بود و در واقع، واشنگتن از این فرصت برای زیر سوال بردن ماهیت صلح آمیز برنامه هسته ای ایران استفاده نمود. موافقت ایران با آژانس در مورد دسترسی بازرسان آژانس به دو سایت هسته ای در این کشور، مسیر اجرای برجام را هموارتر می کند، هر چند که موانع زیادی از طرف واشنگتن برای توقف اجرای برجام بوجود آمده است. شکست آمریکا در بازگرداندن تحریم ها در مورد ایران، سرآغازی بر اختتام یکجانبه گرایی این کشور است.
ماییس قربانف، صاحبنظر روس در امور خاورمیانه نیز طی مصاحبه ای اظهار داشت: ایران با توافق با آژانس بین المللی انرژی اتمی، یک دفعه دیگر حقانیت مواضع هسته ای خودرا اثبات کرد. ایران با توافق با آژانس بین المللی انرژی اتمی به جامعه جهانی نشان داد که هیچ چیز مخفی در ارتباط با ساخت سلاح اتمی ندارد و برنامه هسته ای این کشور، صلح آمیز است. ایران با موافقت با بازرسی دو سایت هسته ای از طرف آژانس بین المللی انرژی اتمی، بهانه را از کشورهای غربی به ویژه آمریکا برای فشار بر این کشور گرفت.
قربانف اشاره کرد که نگرانی آمریکا و برخی متحدان آن در مورد برنامه غنی سازی اورانیوم ایران بی اساس است و آنها بخوبی می دانند که با این مواد هسته ای، نمی توان بمب اتمی ساخت. بگفته وی، کشورهای اروپایی از سیاست های آمریکا مقابل ایران به ستوه آمده اند و اهتمام دارند در شرایط جدید، همکاری ها با ایران را گسترش دهند و به همین دلیل، به منافع خود توجه می کنند.
نشریه نشنال با انتشار مطلبی تحلیلی در ۳۰ آگوست تحت عنوان تصمیم ایران برای همکاری با آژانس، قسمتی از تهاجم فریبنده دیپلماتیک این کشور می باشد، نوشت: تصمیم این کشور برای همکاری با آژانس را بایستی در امتداد کوشش های دیپلماتیک این کشور برای برداشتن تحریم های بین المللی تسلیحاتی دید. از زمان بالا گرفتن تنش ها میان آژانس و ایران بر سر دسترسی به این دو سایت، یک تیم از مقامات ارشد آژانس با دکتر علی اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران در تعامل بودند تا این مساله را حل کنند و سرانجام در اوایل ماه آگوست و زمانی که ایران سیگنال هایی درباب آمادگی برای پذیرش بازرسان در این دو مکان ارسال نمود، پیشرفت قابل توجهی به دست آمد و در نهایت، منجر به سفر گروسی به تهران شد. البته شک و تردیدهایی بر سر اینکه آیا ایران واقعا به مفاد توافق اخیر پایبند خواهد بود یا همانند ۲۰ سال قبل با تاکتیک های گوناگون آژانس را دست به سر خواهد نمود، وجود دارد. باتوجه به مطرح شدن نگرانی ها و سوالات جدید درباب کارهای گذشته هسته ای ایران و همین طور کاهش تعهدات اخیر ایران ذیل برجام، اولویت اصلی ایران رهایی از تحریم های تسلیحاتی سازمان ملل می باشد که ریشه اعمال آنها نیز نگرانی های هسته ای و اشاعه ای بوده است. با این وجود، تمامی شاخص ها حاکی از این است که ایران به هدف خود خواهد رسید و کوشش های آمریکا برای همراه نمودن اروپایی ها با خود بر سر این مساله تابحال نتیجه ای نداشته است. لذا، علت همکاری اخیر ایران با آژانس نیز در امتداد اطمینان از برداشته شدن تحریم های تسلیحاتی در اکتبر می باشد. بگفته یک منبع دیپلماتیک آگاه به مذاکرات جاری، "اولویت ایران، رهایی از تحریم های تسلیحاتی است که به عقیده مقامات ایرانی یک پیروزی عمده دیپلماتیک در مقابل آمریکا می باشد. لذا، علت همکاری ایران با آژانس نیز در امتداد همین هدف می باشد. حال سوال اصلی این است که آیا ایران پایبند به اجازه دسترسی به بازرسان خواهد ماند؟"
نشریه نیوزویک نیز در مقاله ای تحلیلی به قلم یاکوب ناگل و مارک دوبویتز، رئیس بنیاد ضد ایرانی دفاع از دموکراسی، ضمن تاکید بر لزوم تقویت مقابله با ایران تا پیش از انتخابات آمریکا در ماه نوامبر و همین طور ارائه پیشنهادهایی برای مقابله با ایران همچون اتخاذ تدابیر محکمی توسط ترامپ جهت جلوگیری از ورود احتمالی رئیس جمهور بعدی آمریکا به برجام و همین طور همزمان پیگیری یک قطعنامه قوی در شورای امنیت برای اعمال تحریم های گسترده نظامی و تسلیحاتی مقابل ایران ایران، نوشت: متاسفانه بنظر می رسد تهران در این دور رقابت با واشنگتن پیروز شده است. زمان لازم برای ترتیب بازدید برای بازرسان تسلیحاتی، جمع آوری نمونه های خاک در سایت ها، تجزیه و تحلیل آنها و صدور گزارش تا پیش از انتخابات ایالات متحده اتفاق نخواهد افتاد.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب