بازگشت بایدن به برجام فرصت یا تهدید
به گزارش خبرگزاری نفت و گاز یك كارشناس مسایل بین الملل گام نخست در ورود به بحث برجام و بازگشت آمریكا به این توافق را ˮباز شدن بستر گفتگو میان طرف های برجام به اضافه آمریكاˮ دانست.
یوسف مولایی در گفتگو با ایسنا درباره انتخاب جو بایدن بعنوان رئیس جمهور بعدی آمریکا و تأثیر انتخاب وی بر سیاست خارجی ایران بخصوص برجام با اشاره به اینکه صرف نظر اینکه چه کسی در آمریکا روی کار باشد باید بدانیم که بین دموکرات ها و جمهوری خواهان در رویکردشان به سیاست های کلی آمریکا تفات هایی وجود دارد، هم در سیاست داخلی و هم سیاست خارجی، اظهار داشت: دموکرات ها اصولا بعنوان یک سیاست راهبردی تلاش می کنند که در سیاست بین الملل از ظرفیت های متحدان خود استفاه کنند و با هزینه کمتری سیاست خارجی خویش را پیش ببرند و به احتمال زیاد با اتحادیه اروپا و اعضای دائم شورای امنیت و در سازمان های بین المللی مجدد حضور فعال خواهند داشت.
وی افزود: اما جمهوری خواهان مسیر متفاوتی را انتخاب می کنند یا بهتر است بگوییم که آمریکای ترامپ مسیر بسیار متفاوتی را در این چهار سال قبل دنبال کرد. آنها با تکیه به قدرت نرم و سخت آمریکا یک جانبه سیاست هایشان را جلو بردند. همه دنیا مخالف حمله به عراق بودند اما دستگاه سیاست خارجی آمریکا در زمان بوش پسر تصمیم به حمله گرفت. آنها معتقدند که دیگران مجبورند دنبال آنها بیایند نه آنها.
این حقوقدان اظهار نمود: طبیعی است که بازگشت آمریکا به برجام قابل پیشبینی است و هماهنگی بیشتر آمریکا با اعضای دائم شورای امنیت و دیگر اعضای برجام قابل تصور است، اما اینکه اراده سیاسی برای ترمیم و بازسازی پل های خراب شده اعتماد و تفاهم از جانب همه طرف ها وجود داشته باشد خیلی مهم می باشد.
مولایی تصریح کرد: به نظر می رسد آقای بایدن پس از مستقر شدن در جایگاهش بعنوان رئیس جمهور آمریکا کارها و اولویت های زیادی برای انجام دادن داشته باشد که پرداختن به مسایل داخلی بخصوص در بحث کرونا و ترمیم فضای دو قطبی بوجود آمده تحت تأثیر انتخابات برایش در اولویت است. پس از آن حتما ترمیم روابط با اتحادیه اروپا و بازگشت به سازمان ها، نهادها و معاهدات بین المللی و دوجانبه از دیگر اولویت های وی خواهد بود و مشخص نیست که بحث برجام در ارتباط با ایران در چه درجه ای از اولویت و زمان بندی برای او باشد.
این کارشناس مسایل بین الملل ضمن اشاره به خساراتی که از خروج آمریکا از برجام به ایران تحمیل شد و لزوم طرح این مسایل با طرف آمریکایی در صورت بازگشت به برجام اظهار داشت: مناسبات ایران تحت تأثیر اقدامات و تحریم های آمریکا، اقتصاد ایران با بازار اقتصاد جهانی را به شدت متاثر کرد و باید این خسارت تامین گردد. شاید بایدن تا حدودی اینها را حل کند اما بطور قطع این گونه نیست که این خسارات به صورت کامل تأمین یا جبران شود و بعید است که آمریکایی ها به این زودی بخواهند برایش برنامه ریزی دقیق کنند و دنبال برجام و شروط ایران باشند.
وی افزود: از سویی اصلا معلوم نیست که کشور خارج شده از برجام با چه ساز و کاری می خواهد به توافق بازگردد. آیا همه اعضای باقی در برجام باید این را بپذیرند؟ اگر آنها بپذیرند و ایران نپذیرد چه می شود؟ آیا ایران در موضعی است که در مقابل شش کشور بتواند اراده اش را حاکم کند؟ این موارد هم اکنون اصلا معلوم نیست و باید این سناریوها دقیق بررسی و کارشناسی شود آن هم به دور از فضای احساسی که هم اکنون در رسانه ها شاهد آن هستیم.
مولایی خاطرنشان کرد: هم اکنون با آمدن بایدن یک مانعی برداشته شده که ترامپ بوجود آورده است. فرصتی با آمدن بایدن بوجود آمده است که محقق شدن آن فرصت کاملا به اراده سیاسی ایران، تبحر و قاطعیت دستگاه دیپلماسی بستگی دارد که چطور شرایط را به نفع خود ببیند. اگر تصمیم گیرندگان ایران ارزیابی شان این است که آمدن بایدن و بازگشت آمریکا به برجام به نفع ایران است، بطور قطع باید با رایزنی با اعضای دائم و شش کشور کار را شروع کنند و در کمیسیون مشترک صحبت ها و مواضع مطرح شود.
وی اظهار داشت: از سویی معتقدم برای باز کردن فضا و اطلاع از اراده سیاسی طرف آمریکایی بهترین گزینه طرف های اروپایی برجام هستند که بطور قطع آنها راحتتر از ما مسیر را باز خواهند کرد. آنها می توانند آمریکا را درگیر کنند و مشخص شدن چگونگی بازگشت به برجام از جانب آمریکا از مسیر اتحادیه اروپا، روسیه و چین بهتر انجام خواهد گرفت، اما مهم می باشد که پیش از مشخص شدن ساز و کار بازگشت آمریکا، ایران موضعش را درباره سطح همکاری با آمریکا در قالب برجام مشخص نماید.
این حقوقدان تصریح کرد: نباید در این روند انتظارات را برای افکار عمومی نسبت به رفع مشکلات یا تحریم ها بالا ببریم چون بطور قطع روند بازگشت آمریکا به برجام و رفع تحریم ها کند پیش خواهد رفت و آن هم نه به خاطر ایران بلکه این ساختار انتقال قدرت در آمریکاست که زمان بر است.
مولایی درباره شروطی که ایران در سطوح عالی برای بازگشت آمریکا به برجام مطرح کرده است، اظهار نمود: اینکه ایران شروطی را مطرح کند کاملا به حق است چون ایران به شدت از شرایط پیش آمده تحت تأثیر خروج آمریکا متضرر شد بخصوص از تحریم های یک جانبه و دیگر تحریم ها که به عناوین مختلف اعمال شد. اینکه اموال ما در خارج بابت قوانینی که به اسم مبارزه با تروریسم یا در بحث حقوق بشر گذاشته شده است توقیف می شود باید به شکل جدی در بحث با ایران مورد بازخواست قرار بگیرد و جلوی این اقدامات گرفته شود.
وی در پاسخ به این که اگر آمریکا شرایط ایران را نپذیرد؟ اظهار داشت: دقیقا به همین علت است که می گویم باید ابتدا ایران سیاست خود در تعامل با آمریکا در صورت بازگشت به برجام را تعیین کند؛ اینکه آمدن بایدن و بازگشت آمریکا به برجام را فرصت می بیند یا تهدید. اگر آنرا یک فرصت ببیند حتما راهی برای گفتگو و چانه زنی و پیشبرد منافعش در نظر می گیرد.
این حقوقدان درباره موانع حقوقی بازگشت آمریکا به برجام خاطرنشان کرد: به لحاظ حقوقی مانعی برای بازگشت آمریکا به برجام نیست و این مسئله ای است که اعضای باقی مانده در آن باید برای آن تصمیم گیری کنند.
مولایی خاطرنشان کرد: واقع بینانه باید در بحث بازگشت آمریکا به برجام برخورد کرد و خسارت خواهی ایران از آمریکا و کشورهای اروپایی باید واقع بینانه باشد چون که معلوم نیست بایدن تا چه اندازه حاضر به جبران خسارت ها باشد، اما بسیار مهم می باشد که این مسئله از جانب کشورهای فعلی در برجام هم مطرح شود و صرفاً خواسته ایران در نظر گرفته نشود.
وی افزود: این گفت وگوها می تواند در چارچوب کمیسیون مشترک برجام یا مذاکرات ۱+۵ باشد، اما اراده سیاسی ایران که بخواهد وارد این فرایند شود در این رابطه بسیار مهم تر است.
این کارشناس مسایل بین الملل اظهار داشت: به لحاظ سیاسی و در سطح افکار عمومی مهم می باشد که ذوق زده نباشیم و دیپلمات های ما این را به خوبی می دانند.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب