جهانبخش ایزدی مطرح كرد
تأثیر ۴ متغیر بر چگونگی بازگشت آمریكا به برجام
یک کارشناس مسایل بین الملل ضمن اشاره به تحولاتی که در چهار سال قبل روی داده است اظهار داشت: تحت تأثیر این اتفاقات، بازگشت به نقطه صفر برجام غیر ممکن است.
جهانبخش ایزدی در گفتگو با ایسنا درباره رویکرد جو بایدن نسبت به ایران بخصوص چگونگی بازگشت آمریکا به برجام اظهار نمود: بایدن به جناح میانه حزب دموکرات متعلق می باشد و چیدمان کابینه او هم منطبق با بخش میانی حزب دموکرات است. به صورت دقیق این طور دیده می شود که در مسیری که اوباما در تعامل با ایران و نظام بین الملل حرکت می کرد قرار خواهد گرفت، اما اتفاقاتی در این چهار سال گذشته افتاده است که بازگشت به نقطه صفر برجام را غیر ممکن می کند.
وی با بیان اینکه چهار متغیر در چگونگی بازگشت آمریکا به برجام و احیای باردیگر آن موثر است اظهار داشت: مسایل داخلی آمریکا یکی از این متغیرهاست. برای بایدن بازگشت به برجام به سبک و سیاق اوباما امکان پذیر نیست، هم اکنون جمهوری خواهان اکثریت را در اختیار دارند و این چیزی است که بایدن در هرگونه تعامل با کنگره باید مدنظر داشته باشد. از سویی جناح راست دموکرات ها مخالف روش بایدن و اوباما درباره برجام هستند و چندان مسیر در شرایط فعلی برای او و تیمش هموار نیست.
ایزدی افزود: متغیر دوم نظام بین الملل و اروپایی ها هستند که همیشه گفته اند باید مذاکرات تکمیلی و جامع با ایران هم داشته باشیم که این شامل مسایل منطقه و فعالیتهای موشکی ایران می شود. سوم، شرایط منطقه است که به نفع ایران نیست. هیچ کدام از رقبای ایران یعنی رژیم اسراییل، عربستان و ترکیه خواستار این نیستند که برجام به شکل قبل احیا شود و معتقدند باید در بخش هایی که سبب قدرتمند شدن ایران می شود تجدید نظر شود. چهارمین متغیر در ارتباط با ایران است. مصوبه مجلس و ادبیات تند برخی در داخل نشان داده است که درباره برجام در بخشی از حاکمیت حاضر به مذاکره جدید نیستیم و اگر بخواهند مذاکره تکمیلی تر از برجام را مدنظر داشته باشند حتما خارج از برجام مورد توجه گردد نه در قالب این توافق.
این کارشناس مسایل بین الملل خاطرنشان کرد که ازاین رو معتقدم با عنایت به متغیرهای فوق، بازگشت به برجام به شیوه قبل اصلا ممکن نیست.
ایزدی درباره سیاست خارجی جو بایدن اظهار نمود: قابل پیشبینی است که بایدن مختصاتی در سیاست خارجی اش دارد. یک از این مختصات به رویکرد دموکرات ها با سیاست های بایدن بستگی دارد و دوم به شخصیت بایدن و تیمی که با او کار می کنند. تیم بایدن در قالب همان بخش میانی حزب دموکرات انتخاب شده است و باید دید بخش های دیگر حزب دموکرات ها تا چه اندازه با آنها همراهی می کنند. بر این مبنا سیاست خارجی بایدن مبتنی بر تعامل با اتحادیه اروپا و شرکای راهبردی وی در هر گوشه از دنیا خواهد بود و بازگشت به تعامل با نهادهای بین المللی و احیانا بازگشت به خیلی از توافق های بین المللی و نهادها و سازمان های بین المللی که ترامپ از آنها خارج شد در دستور کار قرار می گیرد.
این استاد دانشگاه درباره نگاه بایدن به خاورمیانه اظهار داشت: معتقدم روند نرمال سازی روابط رژیم اسراییل با کشورهای عرب دنبال می شود اما درباره سوریه و شامات احیانا اقدامات فعالانه تری را پیش خواهد گرفت.
ایزدی افزود: با روسیه چالش بیشتری خواهند داشت، چون سیستم آمریکا ذاتا ضد روس است و با چین بیشتر از هر کشوری چالش خواهد داشت البته نه با ادبیات ترامپ که معطوف به لفاظی بود بلکه عمیق تر برخورد می کند. در همین رابطه به هند بهای بیشتری می دهد. به صورت کلی معتقدم به جای آنکه رویکرد تقابلی را از آمریکا شاهد باشیم بیشتر این رویکرد تعاملی خواهد بود.
وی در پاسخ به این پرسش که در چهارسال گذشته حمایت سیاسی اروپایی ها از برجام باعث هماهنگی بیشتر ایران و اروپا شد اما حالا شاهدیم که این کشورها با محوریت سه کشور تروئیکا با آمریکا و مواضع بایدن همراهی بیشتر و موضع گیری های مشابه دارند؟ اظهار داشت: اروپایی ها از همان ابتدای مذاکرات و پیش از آن هم معتقد بودند که اول باید مسئله هسته ای ایران را کنترل نماییم و بعد سایر مسایل را بررسی نماییم. مقاله اخیر کاترین اشتون هم حاکی از همین رویکرد است که برجام توافق اول بود نه آخرین. از طرفی نگاه اروپا به بحث هسته ای، امنیتی بود تا سیاسی چون سرریز شدن تأثیر اتفاقات در خاورمیانه به اروپا خطرناک و هزینه ساز بود. از این زاویه هم اوباما و هم اتحادیه اروپا مقوله برجام را گام اول می دانستند.
این کارشناس مسایل بین الملل افزود: این رویکرد اروپا و اوباما را در همان دوره جمهوری خواهان و بخش های دیگری از ساختار آمریکا نمی پسندیدند و با محوریت ترامپ دیدیم که تلاش ها برای خروج آمریکا از برجام صورت گرفت.
وی تصریح کرد که نباید فکر نماییم چون بایدن بر سر کار می آید اروپا رویکردش در اجرای تعهدات برجامی اش را تغییر می دهد. آنها در بخش اجرای تعهدات اقتصادی و مالی تا وقتی آمریکا اجازه ندهد وارد نخواهند شد و ضرب الاجل ایران برای لغو تحریم ها ظرف دو ماه هم مسئله را عوض نمی نماید. علاوه بر حمایت اروپا از برجام در این زمان، رویکرد مثبت و حمایتی روسیه و چین از برجام هم در نظام بین الملل بسیار کارساز بود و تحولات قابل توجهی را رقم زد، اما اگر ایران بخواهد یک طرفه مسیر نقض کامل تعهدات برجامی را دنبال کند مثل مصوبه اخیر مجلس، کار برای ایران سخت می شود.
ایزدی در ادامه ضمن اشاره به فضای سیاسی و انتخاباتی در ایران و تأثیر آن بر برجام و شرایط پیش رو اظهار نمود: اجماع ملی درباره نوع بازگشت ایران به برجام وجود ندارد و چشم انداز روشنی در این رابطه تابحال دیده نمی گردد. نگاه دولت این است که برجام را به همین شکل فعلی حفظ کند تا شرایط کمی از ابهام بیرون برود ولی طرح مجلس بطور قطع کار را برای تیم بایدن و اروپا سخت و پیچیده می کند. اینکه چه کسی اول به تعهداتش بازگردد مبحثی تکنیکی است و در مذاکرات مقدماتی احتمالی پس از تشکیل دولت بایدن می توان بر سر آن به توافق رسید، اما مسئله راهبردی این است که برجام با مختصات قبلی پاسخگوی ایران و غرب هر کدام به نسبت خود نبوده است و هر کدام دیدگاه خاص خویش را دارند و باید دید با این مسئله چگونه برخورد می شود.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب