در گفت وگو با خبرگزاری نفت و گاز مطرح شد
فاصله ۳۰ میلیاردی تا کاربردی شدن شتابدهنده در تولید رادیودارو
خبرگزاری نفت و گاز: طرح کلان ملی شتابدهنده خطی که در تولید رادیو دارو کاربرد دارد، از سال 91 تصویب شده و با وجود پیشرفت قابل توجه آن در دانشگاه امیرکبیر ولی به سبب عدم اختصاص اعتبارات متوقف شده است.
به گزارش خبرگزاری نفت و گاز به نقل از ایسنا، پروژه طراحی و ساخت سیکلوترون از سال ۱۳۹۱ با محوریت دانشگاه صنعتی امیرکبیر با هدف ایجاد باریکه پروتون جهت تولید رادیو ایزوتوپ های مورد استفاده در دستگاه PET شروع شد.
این سیکلوترون از قسمت های مختلفی چون "مگنت"، "کاواک"، "چشمه یونی"، "سامانه RF و LLRF"، "سامانه خلأ"، "سامانه خنک کننده"، "سامانه تقویت کننده توان" و "سامانه منابع تغذیه" تشکیل شده است.
توان این شتابدهنده ۱۰ میلیون الکترون ولت (EMU) است و برای تولید رادیو داروهای PET (تصویربرداری به روش همزمانی) از آن استفاده می شود.
تصویربرداری به روش PET نیز یکی از روش های تشخیص درمانی است که تصویر را با دقت و کیفیت بالا و نویز (اختلال) بسیار اندک دراختیار متخصصان بیمارستانی قرار می دهد. برای تصویربرداری به روش PET باید یک نوع رادیو دارو به پیکر شخص بیمار تزریق شود که این رادیوداروها توسط دستگاه سیکلوترون تولید می شود.
از آنجائیکه نیمه عمر رادیو داروهایی که تولید می شود، بسیار کوتاه است، سیکلوترون حتما باید در بیمارستان باشد تا بتواند درکنار دستگاه PET قرار گیرد و در زمان نیاز، رادیو دارو را در همان جا تولید و برای مصرف عرضه نماید.
این طرح در حالی در نیمه راه تکمیل و ساخت قرار دارد که اعتبارات آن در سالهای اخیر به آن تزریق نشده است و الان دکتر حسین آفریده، مجری طرح کلان سیکلوترون (شتابدهنده حلقوی) و استاد دانشکده فیزیک و مهندسی انرژی دانشگاه امیرکبیر خبر از توقف این طرح کلان ملی را داده است.
این طرح یکی از طرح های کلان شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری (عتف) است و از آنجا که این طرح دارای کارفرما (سازمان انرژی اتمی ایران) است، در لیست ۴۸ طرح کلان این شورا باقی ماند، ولی به سبب عدم تخصیص اعتبارات به سرنوشت نامعلومی گرفتار شده است.
این طرح در بخش طراحی مفهومی و طراحی مهندسی ۱۰۰ درصد و در بخش ساخت بیش از ۵۰ درصد پیشرفت داشته است.
دکتر آفریده، مجری طرح سیکلوترون در گفت و گو با ایسنا، با تاکید بر این که این پروژه کلان متوقف شده است، اعلام می کند که ۴۸ درصد فیزیکی این پروژه باقی مانده است و برای ادامه نیاز به تزریق اعتبارات دارد.
وی نیاز مالی این پروژه را اعتباراتی بیش از ۳۰ میلیارد تومان می داند تا ساخت این دستگاه "های تک" به فاز نهایی ساخت وارد شود.
این استاد دانشگاه صنعتی امیرکبیر یادآور می شود که در دولت قبل هیچ پولی برای توسعه این طرح اختصاص داده نشده است و از سازمان انرژی اتمی برای توسعه این طرح تقاضای حمایت شده است.
آفریده خاطر نشان می کند که در حال حاضر ۱۷۰ شتابدهنده خطی در کشور وجود دارد و نیاز کشور به این دستگاه را ۲۸۰ شتابدهنده دیگر می داند.
وی تحقیقات زیربنایی را یکی از راه های سرمایه گذاری در پروژه های بزرگ عنوان کرد؛ چونکه براین اساس می توانیم دانشجویان و فارغ التحصیلان این رشته را مشغول به کار نماییم.
حضور ایران در پروژه های تحقیقاتی بین المللی
پروژه سزامی طرح مشترک بین ۸ کشور منطقه با هدف ساخت یک ماشین سنکروترون (ماشین عظیم تولید پرتو ایکس با فرکانس قابل تنظیم) برای استفاده در کاربردهای علمی است.
این پروژه جزء علوم مهندسی پیشرفته فیزیک ذرات شمرده می شود و در اجرای پروژه هایی در حوزه های علمی همچون پزشکی، محیط زیست و کشاورزی قابل استفاده می باشد.
ایران در سال ۱۳۸۶ به عضویت پروژه سزامی (تابش نور سنکروترون) درآمد، ولی حالا با نپرداختن حق عضویت درحال از دست دادن صندلی در این پروژه است.
دکتر آفریده در گفت و گو با ایسنا با اشاره به عدم پرداخت حق عضویت در پروژه سزامی تاکید دارد که عدم پرداخت حق عضویت سبب می شود که ایران صندلی خودرا از دست دهد.
وی بدهی ایران به سزامی را حدود ۸ تا ۹ میلیون دلار عنوان می کند و می گوید: این که ما بدهکار هستیم و حق عضویت را پرداخت نکرده ایم، زیاد مناسب نیست؛ چونکه پژوهشگران و پژوهشگران ایرانی زمانی که می خواهند از خدمات سزامی استفاده کنند، به آنها اعلام خواهد شد که آنها حق عضویت نداده اند و برخورد با محققان ایرانی در سطح شهروندان درجه ۲ خواهد بود.
پیشنهادی برای ادامه حضور ایران در سزامی
مجری طرح کلان سیکلوترون ادامه می دهد: بمنظور ادامه همکاری ایران با این پروژه مشترک بین المللی پیشنهاد می دهم که این حق عضویت در قالب وجه نقد ارائه نشود، بلکه با اجرای طرح های تحقیقاتی و خدمات به سزامی این همکاری ادامه یابد.
وی با اعلان اینکه از این طریق می توان از خدمات بیشتر سزامی استفاده کرد، تصریح کرد: وزارت علوم، تحقیقات و فناوری متولی این امر است و این وزارتخانه باید دولت را برای پرداخت این پول قانع کند و از طرف دیگر نماینده ایران در سزامی، رایزنی های لازم را انجام دهد تا نیازهای تکنیکال این پروژه بین المللی را دریافت و این نیازها را به کشور معرفی نماید.
وی افزود: با معرفی این نیازمندی ها هر کدام از مراکز پژوهشی، دانشگاه ها و مراکز صنعتی که توانمندی لازم را دارند، می توانند در جهت حل این نیازمندی ها مشارکت کنند.
بگفته این استاد دانشگاه صنعتی امیرکبیر، دولت بجای آنکه ۸ تا ۹ میلیون دلار حق عضویت به سزامی دهد، این هزینه را به این مراکزی که در رفع نیازمندی ها مشارکت دارند، بپردازد تا از این طریق هم بدهی ایران به سزامی کم شود و هم از مراکز تحقیقاتی کشور حمایت شده است.
توانمندی کشور در رفع نیازهای سزامی
مجری طرح کلان ملی سیکلوترون به بیان توانمندی های ایران در زمینه شتابدهنده ها پرداخت و اضافه کرد: امروز کشور در حوزه شتابدهنده ها توانمندی های خوبی یافته است و از آنحایی که شتابدهنده ها دارای موضوعات مشترکی هستند، کشور می تواند خدماتی را برای صنایع خارج از کشور نیز عرضه نماید.
وی رفع نیازمندی های فنی سزامی را یکی از زمینه هایی دانست که ایران می تواند از توانمندی های خود استفاده نماید، اضافه کرد: کافی است که ایران آمادگی خودرا اعلام نماید که درچه حوزه هایی قادر به ارائه خدمات است.
آفریده با تاکید بر این که این نوع همکاری ها با چنین پروژه هایی مانند سرن سابقه داشته است، اظهار داشت: در سرن ایران این همکاری را دارد، به شکلی که ایران در قالب اجرای کار فنی حق عضویت خودرا پرداخت می کند. این کار معمول در دنیا است و سایر کشورها نیز این همکاری را دارند.
منبع: oilna.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب