موسویان:
مذاکره بی واسطه زمینه امتیاز دهی آمریکا را فراهم می آورد
خبرگزاری نفت و گاز: یک دیپلمات پیشین کشورمان می گوید: اگر بایدن برای پایبندی به اجرای تعهدات برجامی اش هم تضمین دهد در ارتباط با دوره خودش خواهد بود و آن هم در صورتی عملی می شود که تنش های خاص بین ایران و آمریکا در منطقه به وجود نیاید.
سید حسین موسویان در گفت و گو با ایسنا در پاسخ به این که مذاکرات بالاخره پس از سه ماه به شکل حضوری و البته با تصمیم آمریکا و ایران از سر گرفته شد، اما نه در وین بلکه در قطر، به نظر شما جا به جایی مکان مذاکرات چه معنایی به لحاظ سیاسی دارد؟ اظهار داشت: اصولا "مکان مذاکره" اهمیت چندانی ندارد بلکه "محتوی و نتیجه مذاکره" مهم می باشد. "مکان" این مذاکرات زمانی اهمیت قابل توجهی پیدا می کرد که به تناوب در تهران و واشنگتن انجام می شد. بحث مکان مذاکره در دوره ریاست جمهوری آقای احمدی نژاد هم بزرگ شد و بجای سوئیس و اتریش، مذاکرات در کشورهای همسایه یعنی ترکیه و عراق و قزاقستان انجام شد که نتیجه آن هم شش قطعنامه اجماعی قدرت های جهانی در شورای امنیت سازمان ملل مقابل ایران بود، اما این نتیجه به خاطر مکان مذاکره نبود، بلکه به سبب محتوی و سیاست و روش مذاکره بود.
وی اظهار داشت: درعین حال شروع دور جدید مذاکرات در دوحه قطر سه مدلول مثبت دارد: اول این که تسهیل گفت وگوی ایران و آمریکا برای به نتیجه رساندن مذاکرات است؛ دوم، قدردانی تهران و واشنگتن از کوشش های قطر برای حل بحران هسته ای بوسیله دیپلماسی است؛ و سوم هم احترام و توجه بیشتر به همسایگان است که این موارد به خودی خود همه مثبت است اما تعیین کننده نیست.
موسویان اظهار نمود: اگر قرار بود مکان مذاکره در کشورهای همسایه واسطه مذاکرات باشد که باید در یکی از دو کشور قطر و عمان انجام می شد. به نظرم کوشش های میانجی گرانه قطر و عمان هر دو برای تهران و واشنگتن باارزش بوده است اما واقعیت این است که قطر در یک سال قبل مقداری فعال تر بوده و به گمانم بنا بر این دوحه برگزیده شد.
این دیپلمات پیشین کشورمان در پاسخ به این که چرا نمایندگان کشورهای اروپایی، روسیه و چین به کل در این دور مذاکرات نیستند؟ به نظرتان نبودنشان خوب است یا بد یا هیچ کدام؟ اظهار داشت: اصل بحران هسته ای از ابتدا بین آمریکا و ایران بوده و الان هم هست. ده سال مذاکره در دوران آقای خاتمی و آقای احمدی نژاد به نتیجه نرسید، چون ایران و آمریکا مستقیم با هم گفت و گو نمی کردند و مذاکرات توسط واسطه ها هدایت می شد. تا این که در اواخر دولت آقای احمدی نژاد در سال 1391 مذاکرات مستقیم دو کشور در عمان در سطح معاونان شروع شد و در دوره آقای روحانی هم به سطح وزرای خارجه ارتقاء یافت.
وی افزود: در حقیقت اصل مذاکرات بین آقایان جان کری و محمدجواد ظریف و دو تیم کارشناسی انجام می شد و نتیجه در جلسه گروه کشورهای 1+5 بررسی و تصویب می شد. اگر آقای علی باقری و رابرت مالی هم در مهر سال قبل این شیوه را ادامه می دادند به احتمال قوی توافق نهایی پیش از اختتام سال 1400 به امضاء وزراء خارجه ایران و شش کشور می رسید.
موسویان اشاره کرد: اما هرچه به انتخابات کنگره آمریکا نزدیک تر شدیم، کار مشکل تر شد. از اول هم این مساله روشن بود. اگر هم ظرف یکی دو ماه آتی توافق صورت نگیرد، احتمال جدی وجود دارد که بایدن ادامه مذاکرات را به پس از انتخابات کنگره موکول کند و اگر هم در انتخابات کنگره جمهوری خواهان پیروز شوند، ممکنست دیگر برای احیا برجام شانسی وجود نداشته باشد.
وی در پاسخ به این که در سه ماه گذشته تعامل و رد و بدل پیام میان دو طرف در جریان بوده است اما این رایزنی ها و تلاش ها راه به جایی نبرد! به نظر شما الان اتفاق تازه یا به عبارتی گشایشی اتفاق افتاده است یا دو طرف تصمیم گرفتند همان بحث های تلفنی و non paper ها را حضوری دنبال کنند؟ اظهار داشت: این شیوه گفت و گو راه را نسبت به شیوه گفت وگوهای 15 ماه گذشته تسهیل می کند. در عین حال معتقدم اگر گفت وگوها مستقیم باشد؛ سرعت کار بالا می رود، از سوء تفاهمات احتمالی در راه نقل و انتقال پیام ها جلوگیری می شود، شانس توافق بیشتر می شود، زمینه این که آمریکا احتمالاً بتواند امتیاز بیشتری بدهد نیز فراهم می شود. به هر حال آمریکایی ها اگر بخواهند امتیاز ویژه ای بدهند، ترجیح می دهند در گفت وگوی مستقیم این مساله صورت گیرد تا این که بواسطه بدهند.
وی در پاسخ به این که اختلافات میان ایران و آمریکا برای بازگشت به برجام تا جایی که در رسانه ها مطرح گردیده است، از اختلافات ماهوی و اساسی بوده است، آمریکا ایران را به درخواست های فرابرجامی متهم می کند و ایران هم معتقد می باشد آمریکا تعهداتش در قالب برجام را اجرا نخواهد کرد و ایران از رفع تحریم ها منتفع نمی شود! آیا دو طرف می توانند به تعاریفی تازه از مواضع خود در این چارچوب در این مقطع برسند که چاره ای برای این مسایل بیابند؟ اشاره کرد: این که دو طرف توپ را در زمین دیگری شوت می کنند، یک واقعیت است، اما عجیب نیست. اما اگر بخواهیم منصفانه قضاوت نماییم، در ماجرای برجام، آمریکا مقصر است و حق با ایران است. چون ایران به تعهداتش عمل کرد و آمریکا زیر توافق زد. الان هم خواست ایران در خصوص تضمین آمریکا برای عدم خروج مجدد، یک خواست مشروع و منطقی و منصفانه است اما طرف آمریکایی از نظر قوانین و مقررات داخلی خود قادر نیست این کار را انجام دهد، چون بایدن نمی تواند برای رییس جمهور بعدی تعیین تکلیف کند، ضمن این که کنگره آمریکا هم مصیبت های خودش را دارد و کسی نمی تواند مانع کنگره شود.
موسویان در پاسخ به این که بعضی می گویند آمریکا حاضر شده برای بهره گیری اقتصادی ایران از احیای برجام ضمانت دهد، به نظرتان چقدر می تواند این مساله تامین کننده خواست ایران باشد؟ اظهار داشت: بایدن می تواند در مورد دوره خودش تضمین هایی بدهد، اما نمی تواند در مورد رییس جمهور بعدی تضمین بدهد. ضمن این که اگر بایدن در مورد دوره خودش تضمین هم بدهد، در صورتی عملی خواهد بود که تنش های خاص بین ایران و آمریکا در منطقه به وجود نیاید.
وی ادامه داد: یک اصل مهم را باید توجه داشت و آن این که هرچه تنش بین ایران و آمریکا کمتر شود، برجام بهتر اجرا خواهد شد و هر چه تنش بیشتر شود برجام کمتر اجرا خواهد شد. بنا بر این هم از اول جدی شدن مذاکرات بین ایران و آمریکا، اسرائیل و صهیونیزم بین الملل و هم پیمانان شان آتش بیار معرکه افزایش خصومت بین آمریکا ایران شدند و به این سیاست ادامه خواهند داد.
این دیپلمات پیشین کشورمان در پاسخ به اینکه در سه ماه گذشته همکاریهای ایران و آژانس کم شده است. آیا این مساله مانعی بر سر تحقق برجام پس از عبور ایران و آمریکااز اختلاف نظرها بر سر مسایل تحریمی و اقتصادی خواهد بود؟ اظهار نمود: همکاریهای ایران و آژانس در قالب موافقت نامه پادمان همیشه وجود داشته و ربطی هم به مذاکرات برجام نداشته و ندارد. اجرای پادمان برای همه کشورهای عضو معاهده ان پی تی الزامی است اما چون ایران در قالب برجام، پروتکل الحاقی را پذیرفت، همکاریهای ایران با آژانس در قالب پروتکل الحاقی، بستگی به نحوه ی اجرای برجام داشته است و این وضع ادامه خواهد یافت. حدود 120 کشور پروتکل الحاقی را اجرا می کنند چون الزامی نیست. اما همه کشورهایی که غنی سازی دارند، پروتکل الحاقی را اجرا می کنند. اگر برجام احیا شود و آمریکا به برجام برگردد، ایران هم به اجرای کامل پروتکل الحاقی بازخواهد گشت، بدین سبب مسایل میان ایران و آژانس راهکار مشخص دارد.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب