آیا متن توافق برای احیای برجام نهایی شده است؟
خبرگزاری نفت و گاز: بعد از پنج روز مذاکرات کارشناسی و سیاسی میان هیات های مذاکره کننده ایران و 1+4 و آمریکا که بصورت غیر مستقیم و با هماهنگی نماینده اتحادیه اروپا در وین انجام شد، مذاکره کنندگان با تفاسیر و تعابیر متفاوتی وین را به مقصد پایتخت هایشان ترک کردند.
به گزارش خبرگزاری نفت و گاز به نقل از ایسنا، مذاکرات ایران و آمریکا بر سر دو سه موضوع باقی مانده در ارتباط با رفع تحریم ها، مسایل پادمانی میان ایران و آژانس و تضمین عدم خروج یک جانبه آمریکا از پنجشنبه هفته گذشته در هتل کوبورگ وین بعد از پنج ماه بطور حضوری و مستقیم شروع شد. در این زمان به جز هیات مذاکره کننده ایران و آمریکا و اتحادیه اروپا، سایر کشورها در سطح کارشناسان در جریان مذاکرات قرار گرفتند. اما بطور کلی مذاکرات به واسطه گری نماینده اتحادیه اروپا میان ایران و آمریکا در جریان بود.
بر اساس گزارش رسانه ها و اظهارات مقامات حاضر در مذاکرات، موضوعی که بیشتر از همه در این دور مورد تاکید و توجه قرار گرفت، سوالات پادمانی میان ایران و آژانس است که از سه سال پیش از طرف رژیم صهیونیستی با طرح ادعاهایی که از طرف ایران رد و جعلی اعلام شده، مطرح گردیده است. در ضمن این سه سال موضوعات و سوالات آژانس از ایران حول چهار مکان شکل گرفت. مکانی در ورامین، دیگری در تورقوزآباد نزدیکی تهران، سایتی در مریوان یا آباده و لابراتوار جابربن حیان که در مورد آخر موضوع ظاهرا میان ایران و آژانس حل شده است. با این وجود سوالات آژانس درباره سه مکان دیگر به وجود همکاری و حسن نیت ایران هم چنان از طرف آژانس لاینحل مانده است.
بر اساس بیانیه مشترک میان ایران و آژانس در تاریخ ۵ مارس ۲۰۲۲، ایران حسن نیت خودرا در تعامل با آژانس با ارائه اطلاعات فنی دقیق نشان داد. ایران اجازه بازرسی از این مکان ها را صادر کرد. انتظار این بود که آژانس نیز با نگاهی مستقل، بی طرفانه و حرفه ای، اقدامی سازنده و واقع بینانه در جهت نرمال سازی موضوعات پادمانی که به اذعان خود آژانس به هیچ وجه درباره این سوالات نگرانی اشاعه ای ندارد، صورت دهد اما این اتفاق نیفتاد و در بین مذاکرات ایران و آژانس و برخلاف بیانیه مشترک فوق، سه کشور اروپایی با چراغ سبز آمریکا و اسراییل مسیر تشدید فضا و تصویب قطعنامه مقابل ایران را در پیش گرفتند که با واکنش جدی ایران مواجه گردید.
بر خلاف رویه ای که در مذاکرات ۲۰۱۵ بر سر برجام وجود داشت و پرونده مطالعات ادعایی (PMD) که در قالب مذاکرات سیاسی و فنی و با تایید قطعنامه ۲۲۳۱ حل و فصل شد یعنی پیش از هرگونه توافق نهایی نیز پرونده سوالات آژانس درباره سوالات باقی مانده از گذشته نیز حل شد، این دفعه کشورهای اروپایی، آمریکا و نیز آژانس بر این نظرند که سوالات پادمانی درباره سه مکان در قالب مذاکرات برجامی نیست چونکه پس از اجرای برجام این سوالات طرح شده اند و باید مستقل از مذاکرات سیاسی در وین بررسی شود و به این مذاکرات گره نخورد.
در مقابل ایران، با عنایت به تجربه طولانی بهانه گیری ها و سنگ اندازی های کشورهای اروپایی و آمریکا طی بیش از دو دهه به واسطه آژانس، خواهان حل و فصل سوالات آژانس قبل از هرگونه توافق احتمالی برای بازگشت به برجام است تا به این شکل ضمانت اجرای برجام افزایش یابد. نکته قابل توجه در این مقطع این است که آژانس همراهی و حسن نیتی که پیش از سال ۲۰۱۵ در زمان یوکیا آمانو داشت را در زمان مدیریت رافائل گروسی ندارد. با وجود این که ایران دسترسی های لازم برای بازدید از مکان های مورد نظر بعلاوه اطلاعات تکمیلی را در اختیار آژانس قرار داده است و برای آژانس محرز است که آلودگی این مکان ها به اورانیوم در ارتباط با سالهای ۲۰۰۳ به قبل است اما اصرار به دریافت اطلاعات و دسترسی های فراتر خارج از تعهدات پادمانی ایران است. اساسا این آژانس است که برای اثبات ادعای خود درباره این مکان ها اسناد معتبر ارائه کند نه این که ایران در ارتباط با این اسناد و ادعاهای نامعتبر از خود دفاع کند.
یکی از مباحثی که در زمان دونالد ترامپ و حتی پس از توافق ۲۰۱۵ از طرف تعدادی از کارشناسان و سیاستمداران آمریکایی عنوان شد، اعتراف به اشتباه بودن مختومه شدن پرونده مطالعات ادعایی بود. آنها معتقد بودند آمریکا و کشورهای اروپایی بهترین دستاویز حقوقی و فنی مقابل ایران را از دست دادند. امروز با تاکید آژانس بر باز نگه داشتن سوالات پادمانی روشن است که آنها با حمایت آمریکا و اروپا کوشش می کنند این روزنه را مقابل ایران باز نگه دارند.
جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا دوشنبه شب پس از اعلام اختتام این دور از مذاکرات و بازگشت هیات ها به پایتخت هایشان برای مشورت و تصمیم گیری در توییتی نوشت که، پایتخت ها الان باید درباب متن نهایی توافق بر سر احیای برجام تصمیم گیری کنند.
وی ادعا نمود که مذاکره کنندگان از این مذاکرات و گفت وگوهای نزدیک میان ایران و آمریکا برای تنظیم و رسیدگی به برخی مشکلات باقی مانده در متن توافقی که او به هماهنگ کننده توافق هسته ای برجام در ۲۱ جولای ارائه کرده، بهره برده اند.
بورل نوشت: بر سر هر آنچه که می توانست مذاکره انجام گیرد، مذاکره شد و حال آنچه مذاکره شده در متن نهایی قرار دارد. با این وجود پشت هر مشکل فنی یا پاراگرافی، یک تصمیم سیاسی قرار دارد که پایتخت ها باید درباب آنها تصمیم گیری کنند. اگر این پاسخ ها مثبت باشند، آن وقت می توانیم توافق را امضا نماییم.
توییتر رسمی خبرگزاری فرانسه نیز به نقل از یک مقام اروپایی ادعا نمود که اتحادیه اروپا «متن نهایی» مذاکرات هسته ای با ایران را به طرف های مذاکرات عرضه کرده است.
شبکه الجزیره نیز در اینباره به نقل از یک مقام اروپایی ادعا کرد: پیشنهاد اروپا آخرین و بهترین متن برای بازگشت آمریکا به توافق هسته ای با ایران است. اتحادیه اروپا متن نهایی توافق هسته ای با ایران را ارائه کرد.
میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در سازمان های بین المللی واقع در وین نیز در توییتی نوشت: خبری فوری! هماهنگ کننده اتحادیه اروپا «متن نهایی» پیش نویس احیای برجام را توزیع کرد. مشارکت کنندگان در مذاکرات وین حال باید تصمیم بگیرند که آیا این طرح قابل قبول است یا نه. اگر مخالفتی صورت نگیرد، توافق هسته ای احیا خواهد شد.
یک مقام وزارت خارجه آمریکا نیز اعلام نمود که واشنگتن آماده حصول سریع توافق بر سر احیای برجام است.
اما ظاهرا نظر ایران متفاوت از آن چیزی است که طرف های دیگر برجام بر آن تاکید دارند.
یک مقام وزارت امور خارجه ایران درباره احتمال آماده شدن متن نهایی توافق اظهار داشت: با عنایت به ادامه بحث ها درباره چند موضوع مهم باقی مانده، هنوز در مرحله ای قرار نداریم که از نهایی شدن متن سخن بگوییم.
وی اظهار داشت که هیأت مذاکره کننده جمهوری اسلامی ایران نظرات سازنده خودرا با هدف پیشبرد مذاکرات به طرف مقابل ارائه کرده است و نتیجه گفت وگوها به اراده طرف مقابل برای اتخاذ تصمیمات سیاسی لازم بستگی دارد. همچنان معتقدیم در صورتیکه تصمیمات مناسب طرف مقابل اتخاذ شود، می توان به سرعت مذاکرات را جمع بندی کرد، اما هنوز در این مرحله قرار نداریم.
یک مقام دیگر ارشد وزارت امور خارجه کشورمان نیز تصریح کرد: با عنایت به مباحث صورت گرفته طی روزهای گذشته، روز دوشنبه انریکه مورا چند ایده در مورد برخی موضوعات باقی مانده به طرف ها ارائه داد و ما بمحض دریافت این ایده ها، پاسخ و ملاحظات اولیه خودرا به ایشان منتقل کردیم، اما طبیعتا این موارد نیازمند بررسی جامع هستند و ما نظرات و ملاحظات تکمیلی خودرا به هماهنگ کننده و سایر طرف ها منتقل خواهیم کرد.
حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه کشورمان در تماس تلفنی با جوزپ بورل در انتها روز دوشنبه با تاکید بر این که هیأت مذاکره کننده ایرانی با اراده و جدیت برای دستیابی به توافق در وین حضور داشته و ایده های سازنده ای را برای حل و فصل موضوعات باقی مانده ارائه داد، اظهار نمود: دیدگاه ها و ملاحظات جمهوری اسلامی ایران درباره ایده های ارائه شده از طرف انریکه مورا به وی منتقل شده است و انتظار می رود همه طرف ها برای دستیابی به متن نهایی توافق از خود اراده و جدیت نشان دهند.
امیرعبداللهیان، خاطرنشان کرد که توافق نهایی باید تامین کننده حقوق و منافع ملت ایران بوده و رفع پایدار موثر تحریم ها را تضمین کند.
وی ابراز امیدواری کرد که با واقع بینی و اجتناب از اتخاذ مواضع غیرسازنده، به ویژه از طرف آمریکا، مسیر دستیابی به توافق هموار شود.
روشن است که ایران هنوز نسبت به نهایی بودن آنچه روی میز در وین قرار دارد مطمئن نیست و شاید ادامه بحث درباره برخی اختلافات همچون بر سر سوالات پادمانی آژانس را ضروری بداند. ازاین رو تعیین تکلیف برخی طرف ها برای مذاکرات با بیان این که متن نهایی روی میز است چیزی از واقعیت و جدی بودن بحث کم نمی کند از این رو اعلان زودهنگام این که متن نهایی توافق آماده است فقط یک نظر از طرف برخی طرف های مذاکراتی است نه همه آنها همچون ایران. شاید طرف های دیگر از طولانی شدن مذاکرات خسته شده اند یا تمایل دارند با این اظهارات ایران را تحت فشار قرار دهند اما توافقی ضمانت بالای اجرا دارد که حداکثر رضایت را برای همه طرف ها به همراه داشته باشد و به عبارتی بازی برد ـ برد را رقم بزند.
منبع: خبرگزاری نفت و گاز
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب