رییس مركز نظام ایمنی هسته ای كشور:
رونمایی به زودی از سامانه جامع ارزیابی پرتوگیری مردم
خبرگزاری نفت و گاز: خبرگزاری نفت و گاز: رئیس مرکز نظام ایمنی هسته ای کشور با اهمیت ترین برنامه های این مرکز در سال قبل و سال آینده را تشریح نمود.
محمدرضا کاردان، معاون سازمان انرژی اتمی و رئیس مرکز نظام ایمنی هسته ای کشور در رابطه با عملکرد این معاونت و مرکز در سالی که گذشت و هم برنامه های آتی آن مرکز امسال و موضوعات اظهار نمود: با عنایت به این که فعالیت ما فعالیت ایمنی است، عملا اگر ایمنی برقرار باشد یعنی موفق بوده ایم. در همین چارچوب باید عرض کنم که در کشور ما بیشتر از ۱۰۰ هزار نفر به کار با اشعه اشتغال دارند و خوشبختانه در سال ۱۴۰۱ حتی یک مورد سانحه جدی منجر به جرح برای افراد در ارتباط با پرتو نداشته ایم. این مسئله نشان داده است که فعالیت مرکز نظام ایمنی هسته ای کشور موثر بوده است.
وی خاطرنشان کرد: کار با اشعه، مواد پرتوزا و تاسیسات هسته ای کاری خیلی سخت و پرریسکی نسبت به کارهای دیگر به حساب می آید اما بررسی ها نشان داده است در این کارها شاهد وقوع حوادثی هستیم اما خوشبختانه سال قبل و در حوزه هسته ای هیچ سانحه ای که منجر به جرح شده باشد؛ نداشتیم که این مسئله نشان داده است ما و همه عزیزانی که در زمینه ایمنی کار فعالیت داشته اند، موفق بوده اند.
مهمترین برنامه ها و پروژه های مرکز نظام ایمنی هسته ای در سال ۱۴۰۱
وی در رابطه با مهم ترین برنامه ها و پروژه های این مرکز در سال ۱۴۰۱ توضیح داد: برنامه هایی که در این مرکز انجام دادیم شامل موارد مهمی می شود؛ مورد نخست تدوین مقررات و ضوابط بود که بخشی از این موارد پارسال تعیین و مشخص شد که در سایت ما وجود دارد و همه می توانند به مقرراتی که اخیرا تدوین و یا بازبینی شده رجوع کنند.
وی تصریح کرد: در سال ۱۴۰۱ کار برجسته ای را آغاز کردیم که عبارت بود از بررسی تطبیقی مقررات و ضوابط با یکی از کشورهای پیشرفته در زمینه ایمنی هسته ای؛ یعنی تمام مقررات و ضوابط آن کشور را بند به بند بررسی و با مقررات خود مقایسه کردیم تا تفاوت ها و مواردی که باید اصلاح گردد، مشخص شود. این برنامه در زمینه تدوین ضوابط و مقررات بود که یک کار برجسته تطبیقی به حساب می آید.
کاردان افزود: یکی دیگر از کارهایی که برعهده داریم صدور مجوز و پروانه برای مراکزی در سطح کشور است که با اشعه کار می کنند که این مراکز شامل نیروگاه بوشهر تا یک مرکز کوچک که به تعمیرات لیزرها یا بی سیم می پردازد و یا یک مرکز رادیولوژی در یک شهر دور افتاده می شود که با عنایت به گستره وسیع، برای این طیف مجوز و پروانه صادر می نماییم. سال قبل حدودا بیشتر از ۲۴۰۰ پروانه یا مجوز برای مراکزی که با اشعه سر و کار دارند، صادر و یا مجوز آنها را تمدید کردیم. همینطور برای واردات ضایعات فلزی به کشور ۲۰۰۰ مجوز ترانزیت یا ورود به کشور صادر کردیم چونکه در بسیاری اوقات همراه ضایعات فلزی، مواد رادیواکتیو وجود دارد و ناخواسته می توانند وارد صنایع شده و منجر به آلودگی شوند که خوشبختانه تابحال توانسته ایم تعداد زیادی از چنین ضایعاتی را کشف نماییم.
وی تصریح کرد: نکته مهم در این حوزه اینست که برای واگذاری چشمه ها و دستگاه ها هم باید مجوز گرفته شود که بیشتر از ۴۷۰۰ مجوز در این حوزه صادر شده که کار معمول مرکز نظام ایمنی هسته ای کشور به حساب می آید.
«سیناپ»، برنامه منحصر به فرد الکترونیکی کردن صدور مجوزها
معاون سازمان انرژی اتمی ایران اظهار داشت: یکی از مهم ترین برنامه هایی که صورت گرفت بحث تمام الکترونیکی کردن صدور همه این مجوزها بود؛ در فروردین ۱۴۰۱ از سامانه یکپارچه نظارت ایمنی پرتویی «سیناپ» رونمایی گردید. سامانه ای تمام الکترونیکی که تمام فعالیتهای ما را به صورت الکترونیکی برای صدور پروانه و مجوز انجام می دهد. یعنی متقاضیان ما هرکار و درخواستی که دارند از صدور پروانه یا تمدید آن گرفته تا تغییر پرسنل و پاسخ به گزارش های بازرسی و هرکاری که با مرکز نظام دارند را از راه این سامانه و به شکل کاملا الکترونیکی انجام می دهند. روند کار به این صورت است که از سمت متقاضی و هم داخل سیستم کار به شکل الکترونیکی بوده و به هیچ عنوان کاغذی در مرکز نظام وجود ندارد. تا حدی میتوان گفت سامانه هوشمند هم عمل می کند بعنوان مثال چک فهرست های مرتبط که در سامانه در نظر گرفته شده است. این سامانه به کارشناسان ما کمک می نماید تا دقیق تر بررسی ها را انجام دهند.
وی ادامه داد: بعنوان مثال اگر ۱۰ مدرک و شرط برای صدور مجوز باشد، سامانه نشان داده است که کارشناس باید آنها را بررسی کند و تیک بزند و اگر موردی نقص داشته باشد به شکل اتوماتیک به متقاضی اعلام می شود. متقاضی یک داشبورد دارد که به او اعلام می شود که نقص وجود دارد. همینطور گردش کار را تا جایی که مسایل امنیتی اجازه دهد، نشان داده و مشخص می کند درخواست متقاضی در چه مرحله ای قرار دارد که کاملا الکترونیکی است.
وی خاطرنشان کرد: این سامانه در فروردین سال قبل رونمایی گردید و همه مجوزها تابحال از راه سامانه سیناپ صادر گردیده است. دولت سیزدهم در نظر داشت که همه مجوزهای کسب و کار در سطح کشور از راه یک درگاه ملی صادر شود. این یک چالش بزرگی برای ما بود اما در نهایت به این درگاه و پنجره ملی خدمات هوشمند که با سازمان ارتباط دارد، متصل شدیم.
کاردان توضیح داد: هم اکنون «سیناپ» هم به درگاه ملی مجوزها و هم به پنجره ملی خدمات هوشمند دولت متصل است و به صورت کامل الکترونیکی فعالیتهای خویش را ادامه می دهد.
وی با اشاره با سایر وظایف مرکز نظام ایمنی هسته ای کشور در حوزه نظارت ها و بازرسی ها اظهار داشت: یکی دیگر از فعالیتهایی که در سال ۱۴۰۱ انجام دادیم نظارت و بازرسی بود، یعنی پس از اینکه برای مراکز مجوز و پروانه صادر می نماییم، آنها را به شکل مداوم تحت بازرسی قرار می دهیم. سال قبل تعداد بازرسی ها قابل توجه بود به صورتی که ۴۸۰ مورد بازرسی از مراکز کار با اشعه داشتیم. همکاران ما از نزدیک وضعیت را مشاهده نمودند و برپایه آن گزارشی به مراکز داده می شود و با پیگیری کار، سفارش هایی به آنها برای بهبود امور داده و در نهایت کار پیگیری صورت می گیرد.
معاون سازمان انرژی اتمی ایران تصریح کرد: این آمار در مورد مراکز هسته ای خارج از سازمان انرژی اتمی ایران است اما در مورد سایت های هسته ای که اهمیت بیشتری برخوردار هستند؛ بازرس مستقر حضور دارد و همکاران ما به شکل دایم بر فعالیتهای انجام شده در سایت هایی نظیر اصفهان، بوشهر و نطنز و... نظارت دارند.
وی ضمن اشاره به انجام فوریت های پرتویی و اورژانس اظهار داشت: یکی دیگر از کارهایی که از سال قبل و به شکل جدی دنبال کردیم؛ بحث فوریت های پرتویی و اورژانس است چونکه برپایه قانون ششم توسعه، سازمان انرژی اتمی ایران مکلف بود یک برنامه ملی را برای مقابله با شرایط اضطراری و با همکاری دیگر نهادها تهیه کرده و به شورایعالی امنیت ملی ارائه دهد تا تصویب شود. خوشبختانه در سال ۱۴۰۱ این برنامه به تصویب رسید. هرچند در گذشته هم برنامه هایی برای مقابله با سانحه در سطح ملی داشتیم اما هیچ کدام کامل نبود به صورتی که وظایف همه ارگان ها را هنگام وقوع سوانح و حوادث مشخص نماید، به نظر بنده این اقدام گام بزرگی بود که پارسال صورت گرفت.
معاون سازمان انرژی اتمی ایران اظهار نمود: یکی دیگر از کارهای دایمی که در مرکز نظام ایمنی هسته ای کشور انجام می دهیم، بحث پایش های محیطی است. یعنی چون وظیفه ما حفاظت کارکنان، مردم، نسل های آینده و محیط زیست در مقابل اثرات زیان بارپرتوهاست همه منابع در این حوزه باید شناسایی شده و راهکارهایی برای آن در نظر گرفته شود. یکی از خطرات بالقوه مراکزی است با اشعه کار می کنند مثل مراکز پزشکی هسته ای که اگر درست کار نکنند می توانند برای مردم خطرسازباشند. یکی از روش های حصول اطمینان از کارکرد صحیح این مراکز، صدور مجوز و بازرسی است اما به صورت کلی محیط سرزمینی کشور را هم باید پایش نماییم و به جهت اینکه اگر در خارج از مرزهای جمهوری اسلامی ایران احیانا اتفاقی نظیر حادثه فوکوشیما و چرنوبیل رخ داد بموقع خبردار شویم و اقدامات لازم را انجام دهیم.
وی توضیح داد: به همین خاطر با دو روش کشور را پایش می نماییم. نخست با استفاده از تجهیزات برخط که آشکارساز و سنجشگرهایی داریم که به شکل دایم هوای کشور را از لحاظ پرتویی رصد می کنند. همینطور نمونه برداری های غیربرخط داریم، به این صورت که همکاران ما از آب و خاک نمونه برداری کرده و اطلاعات را جمع آوری می کنند.
کاردان اظهار داشت: یکی دیگر از کارهای برجسته ای که سال قبل انجام شد و در سالروز فناوری هسته ای سال جاری هم از آن رونمایی می شود، بحث سامانه جامع «ارزیابی پرتوگیری مردم» است. همه انسان ها در معرض پرتوهای طبیعی قرار دارند؛ یعنی ما در یک محیطی قرار داریم که پرتوها با منشأ طبیعی ما را تحت پرتودهی قرار می دهند. این پرتوهای طبیعی می تواند ناشی از پرتوهای کیهانی باشد که از آسمان به زمین می رسد یا ناشی از پرتوهای مواد پرتوزاست که در پوسته زمین است و انسان ها را پرتودهی می کنند. گاز رادون در محیط، منازل و محیط های مسقف پخش می شود که سبب پرتوگیری می شود. مواد غذایی و آب شرب که می خوریم و می نوشیم به خاطر مواد پرتوزایی که در پوسته زمین وجود دارد، مقداری ماده پرتوزا وارد بدن ما می کند.
وی توضیح داد: اطلاعاتی که از پایش در سالهای گذشته به دست آورده ایم را در چارچوب یک سامانه ای که آماده شده، رونمایی خواهیم کرد، هریک از مردم شریف ایران می تواند میزان پرتوگیری طبیعی خویش را متوجه شود.
تقسیم بندی های ما فعلاً در حد شهرستان است و در این حد یک میانگین درآورده ایم که ناشی از مواردی که گفته شد، است.
وی خاطرنشان کرد: این سامانه مشخص می کند که یک فرد چه میزان از پرتوهای طبیعی دریافت کرده است. یعنی میزان رادون، میزان دریافتی از پرتوهای کیهانی یا از راه بلع و استنشاق آن اندازه گرفته می شود. این نتایج و موارد روی وب سایت ما قرار می گیرد که هریک از مردم کشورمان خواستند بتوانند ببینند وضعیت شان به چه شکل است و از این داده ها استفاده نمایند.
بزرگترین چالش های مرکز نظام ایمنی هسته ای کشور پارسال
رئیس مرکز نظام ایمنی هسته ای کشور در رابطه با چالش هایی که در سال ۱۴۰۱ با آن مواجه بوده اند؛ توضیح داد: طبیعتا در راه انجام برنامه ها با یک سری چالش هایی مواجه هستیم که مهم ترین آنها را باید این مورد دانست که مرکز نظام متناسب با گسترش فعالیتهای هسته ای و پرتویی در سطح کشور توسعه نیافته است. به عبارت دیگرمنابع، نیروی انسانی و تجهیزاتی که مرکز نظام دارد در مقایسه با پیشرفتی که فناوری هسته ای در کشور داشته و دارد قابل قیاس نیست. تعداد مراکز و تاسیسات هسته ای فعلی در کشور نسبت به ۲۰ سال قبل رشد قابل توجهی داشته اند و برپایه آماری که داریم حداقل تعداد افرادی که با پرتو کار می کنند بیشتر از ۱۰ برابر شده اند، در حالیکه مرکز نظام ایمنی هسته ای اصلا متناسب با این رشد و به صورت هماهنگ رشد نیافته و این یکی از چالش های جدی ما بوده است.
وی اظهار داشت: شاید اگر ما می خواستیم با روش سنتی و به شکل کاغذی مجوز بدهیم، امکان نداشت بتوانیم همه مراکز را زیر پوشش قرار دهیم. وقتی عرض می کنم ۲۷۰۰ پروانه پارسال صادر شده و یا ۴۰۰۰ مجوز واگذاری صادر کردیم، این مسئله احتیاج به حجم زیادی از کار دارد و اگر به سمت الکترونیکی شدن نمی رفتیم اصلا امکان پذیر نبود که با این منابع و نیروی انسانی که در اختیار داریم، پاسخگو باشیم.
ایشان در ادامه ضمن اشاره به سایر چالش های این مرکز توضیح داد: یکی دیگر از چالش های ما بحث بازرسی است. به جهت اینکه بتوانیم حداقل های بازرسی ها را از نظر تعداد داشته باشیم باید گفت حالا متناسب با تعداد مراکز نیروی انسانی در اختیار نداریم. مجبوریم به سمت راهکارهای دیگری برویم که این بازرسی ها انجام شود؛ یکی از روش هایی که در پیش گرفتیم، بحث خوداظهاری بود. درست است که در زمینه بازرسی اگر یک نفر از بیرون نظارت کند، دقت بیشتری وجود دارد اما همیشه هدف بازرسی این نیست که به اصطلاح «مچ گیری» کند. خیلی از مواقع هدف بازرسی اینست که یادآوری و گوشزد کند که چه چیزهایی را باید رعایت کنید. ازاین رو با عنایت به ظرفیت های مرکز نظام ایمنی تصمیم گرفته شده از مراکزی که نمی توانیم بازرسی نماییم و ریسک پایینی دارند، درخواست نماییم چک فهرست های بازرسی ما را خودشان تکمیل کنند. مثلاً بگوید افراد شاغل چه تعداد هستند، دوره آموزشی دیده اند؟ دزیمتر فردی دارند؟ دستورالعمل ها رعایت شده؟ و پسماندها چطور نگهداری می شوند؟
ایشان در ادامه به چالش بسیار جدی دیگری در راه اجرای برنامه های مرکز نظام ایمنی هسته ای کشور اشاره نمود و اظهار داشت: چالش جدی دیگری که داشتیم بحث اتصال ما به درگاه ملی مجوزها و پنجره هوشمند الکترونیکی دولت بود. بهرحال سازمان دارای وضعیت خاصی از لحاظ امنیتی است و اتصال به سایر درگاه ها و هم اتصال به شبکه های که کاملا در اختیار خودمان نیست، یک چالش بزرگ به حساب می آید. خوشبختانه با تلاش واقعا شبانه روزی همکاران بنده، فاوا و هم در حفاظت اسناد فرماندهی حفاظت و امنیت، از این چالش توانستیم عبور نماییم. واقعا مشکلات پیچیده ای داشتیم. برخی از مراکز ما هستند که به سادگی نمی توانیم اطلاعاتشان را روی وب سایت قرار دهیم ازاین رو مجبور بودیم راهکاری پیدا نماییم که اتصال این شبکه به درستی صورت گیرد.
کاردان افزود: تصویب طرح ملی مقابله با شرایط اضطراری هم یکی از چالش های بزرگی بود که در سال ۱۴۰۱ با آن مواجه بودیم؛ به جهت اینکه با دستگاههای مختلفی ناچاراً بحث و گفت وگوی چالشی داشتیم و باید وظایف و مسئولیت های دستگاه ها را نهایی و قطعی می کردیم که ممکن بود هرکسی برداشت مختلفی از این موارد داشته باشد.
وی خاطرنشان کرد: این موارد جزو چالش هایی بود که پارسال با آنها مواجه بودیم و خوشبختانه و با لطف خداوند از آنها عبور کردیم.
مهمترین برنامه های مرکز نظام ایمنی هسته ای کشور در سال ۱۴۰۲
رئیس مرکز نظام ایمنی هسته ای کشور در رابطه با مهم ترین برنامه هایی که برای سال ۱۴۰۲ در نظر دارند؛ اظهار داشت: یکی از مهم ترین کارهایی که سال جاری باید انجام دهیم، بحث تثبیت و تقویت زیرساخت «سیناپ» است. بهرحال یکی از مهم ترین سامانه هایی که هم اکنون در سطح کشور و سازمان درحال کار است، این سامانه بوده که تمام فعالیتهای ما به آن وابسته است. در زمینه تقویت زیرساخت ها و امنیت آن باید فعالیت جدی داشته باشیم که این مهم صورت خواهد گرفت.
وی ادامه داد: کار دیگری که در برنامه داریم و باید صورت گیرد، تجهیز مبادی ورودی کشور به پایشگرهای پرتویی است. هم اکنون ۱۷ پایشگر را در سطح کشور نصب کرده ایم که در واقع ضایعات فلزی هنگام ورود به کشور از این پایشگرها عبور داده می شوند و اگر موردی از مواد پرتوزا وجود داشته باشد، ما متوجه می شویم.
وی تصریح کرد: اگر سال جاری حمایت مالی لازم صورت گیرد و بتوانیم بودجه را تأمین نماییم، تعداد پایشگرهای پرتویی را به ۷۶ دستگاه خواهیم رساند و یعنی این تعداد از مبادی ورودی کشور مقرر است به پایشگرهای دروازه ای مجهز شوند. این طرح هزینه زیادی دارد البته راهکارهایی در نظر گرفته ایم و این مورد مهم را به صورت پیشنهادهایی در برنامه هفتم مطرح کرده ایم که اگر در مجلس شورای اسلامی تصویب شود، امکان تأمین مالی آن وجود دارد.
کاردان بیان نمود: یکی دیگر از کارهایی که در سال ۱۴۰۲ انجام خواهیم داد، بحث بروزرسانی و گسترش سامانه «هشدار آنی» در سطح کشور است چونکه از عمر بعضی از این آشکارسازها ۱۰ سال می گذرد و فرسوده شده و گاها گرفتار قطعی می شوند، برنامه ما بروزرسانی ۱۵۰ ایستگاه موجود است که قطعی آنها به حداقل برسد و بتوانیم به صورت مدام از تمام کشور اطلاعات به روز و لحظه ای داشته باشیم.
معاون سازمان انرژی اتمی ایران اظهار نمود: کار جدی دیگری که سال جاری باید انجام دهیم؛ بحث وظایفی است که برپایه آن طرح ملی «مقابله با شرایط اضطراری» برعهده مرکز نظام ایمنی هسته ای کشور قرار داده شده است. در این طرح و در صورت وقوع حادثه ای وظایف و مسئولیت همه دستگاه ها و نهادها مشخص و ابلاغ گردیده است و دقیقاً مشخص است.
وی افزود: طبیعتا بخشی از وظایف برعهده مرکز نظام ایمنی هسته ای کشور است که از آن جمله میتوان به ایجاد یک مرکز ملی پایش و ارزیابی پرتویی اشاره کرد؛ یعنی باید یک مرکز ملی داشته باشیم که اطلاعات پایش را به صورت کامل در اختیار خود بگیریم و هم بتوانیم به شکل مداوم وضعیت را ارزیابی نماییم و به مسوولانی که فرماندهان سانحه محسوب می شوند، مشاوره های لازم را بدهیم. بعنوان مثال اگر خدای ناکرده در یکی از تاسیسات هسته ای کشورهای همسایه اتفاقی رخ دهد، مرکز نظام ایمنی هسته ای ایران موظف است با استفاده از اطلاعات هواشناسی و با استفاده از مدلهای پخش، پیش بینی نماید که ابر مواد پرتوزا چه زمانی به کدام قسمت های کشور وارد می شود و چه اقداماتی باید انجام دهیم. این اقدامات شامل محدودیت در مصرف مواد غذایی و پناه گیری در خانه ها و احیانا جابه جایی افراد می شود. بهرحال یکی از کارهای مهمی که باید انجام دهیم، راه اندازی مرکز ملی پایش و بحث ایجاد هماهنگی بین دستگاههای عمل کننده در برنامه ملی مقابله با شرایط اضطراری پرتویی است.
جایگاه مرکز نظام ایمنی هسته ای در دولت سیزدهم
وی در رابطه با چگونگی جایگاه این مرکز در دوره مدیریتی جدید در سازمان انرژی اتمی بیان نمود: بنده پس از پیروزی انقلاب غیر از مهندس سحابی با ۵ تن از روسای پیشین سازمان کار کرده ام بدون هیچ تعارف و اغراقی باید بگویم که دیدگاه و نگاهی که مهندس اسلامی به بحث ایمنی و مرکز نظام ایمنی هسته ای کشور دارند، کاملا با همه بزرگواران قبلی با تمام زحماتی که کشیدند؛ متفاوت می باشد. همه همکاران بنده در مرکز نظام ایمنی و سازمان انرژی اتمی می توانند شهادت دهند که حمایت و جدیتی که مهندس اسلامی در پشتیبانی از مرکز نظام ایمنی هسته ای کشور دارند نسبت به سایر دوره ها بی نظیر است.
وی خاطرنشان کرد: حدودا می توانم بگویم که مهندس اسلامی هیچ کدام از درخواست های ما را در زمینه ایمنی رد نکرده اند و همیشه هم حمایت داشته اند و هم مکرر سفارش کرده اند که همه باید از مقررات و ضوابط ایمنی تبعیت کنند. امیدواریم تا پایان دولت سیزدهم بتوانیم مرکز نظام ایمنی هسته ای در کشور داشته باشیم که شایسته مردم شریف ایران و شایسته جمهوری اسلامی ایران باشد.
کاردان اظهار داشت: همان گونه که می دانید در تمام کشورهای دنیا یک نهاد نظارتی تحت عنوان نظام ایمنی وجود دارد و امیدوارم تا پایان دولت سیزدهم یکی از نهادهای تنظیم گر و یا رگلاتورهای شناخته شده در سطح بین المللی باشیم که شایسته کشورمان باشد.
وی در توصیف این معاونت و مرکز نظام ایمنی هسته ای کشور اظهار داشت: در توصیف این معاونت، آرزوی خودم را بیان می کنم که امیدوارم «متعالی، مقتدر و مورد اعتماد» باشیم.
منبع: oilna.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب