دلایل ساخت دایك مرزی در هورالعظیم، سدسازی های گسترده برروی دجله و فرات
خبرگزاری نفت و گاز: رئیس گروه رودخانه های مرزی و منابع آب مشترك غرب كشور با اشاره به اینكه شیب بستر تالاب هورالعظیم به سمت عراق است و آبی كه از كرخه وارد هورالعظیم می گردد به سمت این كشور می رود، اظهار داشت: ایران به منظور تامین امنیت و سهولت صیادی مردم خوزستان و عدم تامین حقابه تالاب توسط عراق، به ساخت دایك مرزی در این تالاب اقدام نمود.
به گزارش خبرگزاری نفت و گاز به نقل از ایسنا، فریده آوریده در نشست علمی دیپلماسی آب كه امروز توسط موسسه پژوهشی – آموزشی خانه آب ایران با محوریت تالاب مرزی هورالعظیم در دانشگاه صنعتی شریف برگزار شد، اظهاركرد: تالاب هورالعظیم بین دو رودخانه دجله و فرات در منطقه بین النهرین در جنوب عراق قرار دارد. در اصطلاح محلی هور به تالاب گفته می گردد.
وی افزود: تالاب هورالعظیم از نوع MARCH است؛ به این معنا كه مملو از علف و نی و درختچه های كوچك و ناحیه انتقالی بین اكوسیستم آب و خشكی و اشباع از آب به حساب می آید.
رئیس گروه رودخانه های مرزی و منابع آب مشترك غرب كشور با اشاره به اینكه هورالعظیم یا هورالهویزه در مرز بین ایران و عراق با مساحت بیشتر از ۳۰۰۰ كیلومتر مربع واقع شده است اظهار داشت: كمتر از یك سوم این تالاب مرزی در داخل ایران قرار گرفته است. هم چنین این تالاب از سمت عراق از رودخانه های دجله و فرات و از سمت ایران از رودخانه كرخه تغذیه می گردد.
آوریده با اشاره به ارزش های اقتصادی و اجتماعی تالاب هورالعظیم خاطرنشان كرد: این تالاب به لحاظ ماهیگیری و شیلات، دامپروری، تامین علوفه دامی، صنایع دستی و كشاورزی دارای ارزش است. هم چنین هورالعظیم و سایر تالاب های منطقه بین النهرین در كنترل سیلاب، تلطیف هوا، ذخیره سازی رسوب نقش دارند.
وی با اشاره به سابقه اتفاقاتی كه در هورالعظیم صورت گرفته است، اظهار داشت: راه اندازی سد در حوضه دجله و فرات و میزان ذخیره سازی آب در حوضه دجله توسط تركیه حدودا سالانه ۱۷ میلیارد مترمكعب برآورد می گردد. هم چنین در همین حوضه ۸۲ میلیارد متر مكعب آب به صورت سالانه توسط عراق ذخیره می گردد. از جانب دیگر حدود ۱.۵ میلیارد مترمكعب هم كشور سوریه در حوضه دجله ذخیر می كنند.
وی با اشاره به وضعیت ذخیره سازی آب رودخانه فرات اظهاركرد: با اجرای پروژه گاپ توسط تركیه، میزان ذخیره سازی آب فرات در این كشور معادل ۹۵ میلیارد مترمكعب است كه این میزان سه برابر آورد سالیانه این رودخانه در تركیه بشمار می رود. هم چنین سدسازی ها و انحراف جریان آب رودخانه فرات در عراق و سوریه حدود ۵۲ میلیارد مترمكعب است كه نشان داده است تركیه، عراق و سوریه حدود پنج برابر آورد سالیانه فرات را با راه اندازی سد ذخیره كرده اند.
رئیس گروه رودخانه های مرزی و منابع آب مشترك غرب كشور با اشاره به اقدامات عراق كه به خشك شدن تالاب های منطقه بین النهرین همچون هورالعظیم منجر گردیده است اظهار داشت: در سال ۱۳۶۹ رژیم صدام به منظور توسعه كشاورزی و برای اهداف نظامی و سیاسی، جریان آب رودخانه دجله و فرات را از ورود به تالاب ها منحرف و به زهكشی آن ها اقدام نمود. هم چنین عراق با قطع جریان آب ورودی به تالاب ها حقابه زیست محیطی این اكوسیستم های آبی را نادیده گرفت. درنتیجه این اقدامات هورهای مركزی و هور الحمار در عراق به صورت كامل خشك شده و تنها بخش كوچكی از هورالعظیم باقی ماند.
آوریده با اشاره به اینكه قسمت عمیق تالاب هورالعظیم در خارج از مرز ایران قرار دارد و شیب بستر تالاب به سمت عراق است، اظهار داشت: در نتیجه این وضعیت هر جریان آبی كه از كرخه به سمت هورالعظیم سرازیر می شد، ابتدا وارد بخش اراضی شده و درصورت وجود آب اضافی بخش ایرانی تالاب آبگیری می شد.
وی با اشاره به ساخت دایك مرزی در تالاب هورالعظیم توسط ایران اظهار نمود: این دایك به منظور تامین امنیت و سهولت استفاده از تالاب برای مردم منطقه ساخته شد.
رئیس گروه رودخانه های مرزی و منابع آب مشترك غرب كشور با اشاره به تاثیرات منفی خشكی تالاب هورالعظیم اظهاركرد: خشكی این تالاب سبب وقوع گرد و غبار در ایران می گردد. اقدامات بین المللی برای كاهش گرد و غبار صورت گرفته است. برای مثال در سال ۲۰۰۸ در سطح وزیران نشستی بین ایران و عراق برگزار گردید كه به یادداشت تفاهم بین این دو كشور منجر گردید. هم چنین در سال ۲۰۱۰ نشست دیگری در سطح وزرا در مورد بحث گرد و غبار عنوان شد كه علاوه بر ایران و عراق كشورهای تركیه و سوریه هم حضور داشتند. به تدریج قطر و كویت هم وارد مبحث شده و حتی قرار شد یك صندوق مشترك بین كشورها تولید شود كه با مخالفت عربستان مواجه گردید.
آوریده افزود: برای كنترل گرد و غبارهای ناشی از عراق در مقطعی مالچ پاشی در اراضی عراق صورت گرفت. متاسفانه نبود امنیت در عراق توافقات صورت گرفته با این كشور به مرحله عملیاتی شدن نرسید.
وی تصریح كرد: عراق در بحث هورالعظیم به آزادسازی آب توسط ایران از سد كرخه تاكید دارد. البته عدم رهاسازی حقابه زیست محیطی هورالعظیم توسط عراق از شاخه های دجله و القای تصویر نادرست از عوامل خشكی تالاب هورالعظیم موضوعی است كه مورد توجه ما قرار دارد و همین موضوعات لزوم همكاری دو جانبه و برقراری ارتباطات هیدرولیك را بین دو بخش ایرانی و عراقی به شرط تامین حقابه زیست محیطی تالاب واجب می كند.
رئیس گروه رودخانه های مرزی و منابع آب مشترك غرب كشور با اشاره به راهكارهای احیای تالاب هورالعظیم اظهاركرد: لزوم همكاری چهارجانبه بین تركیه، سوریه، عراق و ایران برای احیای تالاب های بین النهرین و كاهش گرد و غبار، بكارگیری ظرفیت كنوانسیون های بین المللی همچون كنوانسیون رامسر و كنوانسیون مقابله با بیابان زایی همچون پیشنهادات مهم برای حل مشكلات مربوط به هورالعظیم است.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب