آینده صنعت خودرو در دستان چه کسانی خواهد بود؟

آینده صنعت خودرو در دستان چه کسانی خواهد بود؟ خبرگزاری نفت و گاز: بعد از سال ها وعده، خصوصی سازی صنعت خودروسازی وارد فاز اجرائی شده است. واگذاری ایران خودرو در سال ۱۴۰۳ با انتقاداتی درباره ی صلاحیت خریدار همراه شد و الان سایپا در نوبت واگذاری قرار دارد.



به گزارش خبرگزاری نفت و گاز به نقل از مهر، صنعت خودروسازی ایران، یکی از مهم ترین و استراتژیک ترین بخش های اقتصادی کشور، همواره زیر ذره بین نگاه عمومی، کارشناسان و سیاست گذاران بوده است. با وجود سابقه ی چند دهه ای، ظرفیت تولید بالا، زنجیره تأمین گسترده و نقش پررنگ در اشتغال زایی، این صنعت با مشکلاتی ساختاری، مدیریتی و کیفی مواجه بوده که به طور عمده ناشی از انحصار، مدیریت دولتی و دخالت های غیرکارشناسی است.
از اواخر دهه ۱۳۸۰ تاکنون، دولت های مختلف وعده خصوصی سازی خودروسازان بزرگ کشور -ایران خودرو و سایپا- را داده اند؛ اما این وعده ها اغلب با تأخیر، تعلیق یا اجرای ناقص همراه شده اند. در سالهای اخیر هم با تکیه بر اجرای بند «ب» قانون برنامه هفتم توسعه، بار دیگر مبحث واگذاری این شرکت ها به بخش خصوصی به شکل جدی در دستور کار قرار گرفت.

ایران خودرو؛ خصوصی سازی با اما و اگرهای فراوان

در همین راستا هم سال ۱۴۰۳، سر انجام بخشی از سهام مدیریتی ایران خودرو به بخش خصوصی واگذار شد. این اقدام در ظاهر یک گام مهم در راه کاهش تصدی گری دولت بود، اما واکنش های انتقادی زیادی به دنبال داشت. خیلی از کارشناسان و ناظران بازار خودرو، نسبت به شیوه واگذاری و صلاحیت سهامدار عمده ایران خودرو ابراز تردید کردند.
در واقع، برخلاف انتظار عمومی که واگذاری را مترادف با رقابتی شدن بازار، کاهش قیمت، بهبود کیفیت و افزایش رضایت مشتریان می دانست، این واگذاری بیشتر شبیه جابه جایی مدیریتی بود. این موضوع سبب شده تا بخشی از افکار عمومی و نمایندگان مجلس همچنان نسبت به نتایج واقعی این واگذاری تردید داشته باشند.

سایپا در راه واگذاری؛ امیدها و ابهامات

در ادامه مسیر خصوصی سازی، حالا نوبت به سایپا رسیده است. به قول سهیل معمارباشی، معاون بهره برداری و حمل و نقل سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران (ای درو)، واگذاری خودروسازان به بخش خصوصی بر مبنای بند ب قانون برنامه هفتم توسعه، یک تکلیف قانونی بحساب می آید. وی در گفتگو با خبرنگار مهر خاطرنشان کرد: «سازوکار موردنیاز برای واگذاری شرکت سایپا درنظر گرفته شده و کارگروهی برای اجرای این طرح تشکیل شده است. همینطور فراخوان عمومی توسط شرکت سایپا انتشار یافته تا متقاضیان بخش خصوصی، که خواستار مدیریت این صنعت هستند، شناسایی شوند.»
معمارباشی همینطور افزود: «تا ۲۴ اردیبهشت مهلت ارسال تقاضاها بود؛ بعد از ارسال تقاضاها، فرایند اهلیت سنجی در قالب ضوابط تعیین شده توسط سازمان خصوصی سازی و وزارت امور اقتصادی و دارایی صورت خواهد گرفت.»
با این حال، تجربه ایران خودرو سبب شده خیلی از فعالان صنعت، رسانه ها و کارشناسان نسبت به سرنوشت این واگذاری هم خوش بین نباشند و خواهان شفاف سازی دقیق تری در رابطه با شرایط، متقاضیان و نحوه نظارت بر اهلیت خریداران باشند.

حواشی و شایعات واگذاری سایپا

نکته قالب تأمل آن که در حاشیه روند واگذاری سایپا، برخی اخبار غیررسمی از تلاش افراد پرحاشیه برای ورود به ساختار مدیریتی این خودروساز بزرگ خبر می دهند.
این گمانه زنی ها باآنکه تابحال به صورت رسمی تأیید نشده اند، اما موجی از نگرانی را میان فعالان اقتصادی و افکار عمومی بوجود آورده اند؛ چون که یادآور تجربه های تلخ گذشته در واگذاری شرکتهای مهم به افراد فاقد اهلیت است.
در کنار این افراد، نام برخی شرکتهای خصوصی بزرگ دیگر مانند یک شرکت مونتاژکار و افراد وابسته به ساختار سابق صنعت خودرو هم در بین متقاضیان خرید سایپا شنیده می شود.
نکته قابل توجه اینجاست که اغلب این مجموعه ها، یا در گذشته اهمیت بالای ی در سیاستگذاری های ناکارآمد صنعت خودرو داشته اند یا با حمایت های خاص رشد کرده اند و الان به دنبال بازگشت به عرصه قدرت هستند.
ورود چنین بازیگرانی، در صورتیکه فرایند اهلیت سنجی به درستی انجام نشود، می تواند خصوصی سازی را به تکرار انحصار در لباسی تازه تبدیل کند؛ انحصاری که نه فقط جهت مصرف کننده سودی ندارد، بلکه به تقویت حلقه بسته مدیریتی در صنعت خودرو منجر می شود.
نکته ای که نباید فراموش کرد اینست که خودرو برای مصرف آحاد جامعه تولید می شود و در حالی که قیمت خودرو های وارداتی با جیب عمده مصرف کنندگان همخوانی ندارد ازاین رو نگرانی از افزایش قیمت و کاهش کیفیت خودرو های داخلی همچون مهم ترین نگرانی های جامعه است.
کارشناسان تأکید دارند که در صورت عدم اهلیت سنجی دقیق از خریداران، خصوصی سازی نه تنها باعث رقابت و بهبود عملکرد نمی گردد، بلکه امکان دارد به افزایش هزینه ها، کاهش کیفیت و احتکار محصولات هم منجر شود.
به گزارش خبرگزاری نفت و گاز به نقل از مهر، خصوصی سازی صنعت خودروسازی در ایران، بعد از سال ها وعده و تأخیر، وارد فاز اجرایی شده است. واگذاری ایران خودرو باآنکه گامی مهم تلقی می شود، اما به علت نوع واگذاری و ابهام در اهلیت خریدار، موجی از انتقادات را به دنبال داشت. حالا سایپا هم در آستانه واگذاری قرار دارد؛ فرصتی که می تواند در صورت اجرای شفاف، حرفه ای و با نظارت مؤثر، منجر به دگرگونی مثبت در صنعت خودرو شود.
با این حال، مسیر خصوصی سازی واقعی و مؤثر، مستلزم جسارت در شفاف سازی، حذف رانت، پشتیبانی از رقابت سالم و ارتقا مدیریت حرفه ای در صنعت است. تنها در این صورت میتوان انتظار داشت که صنعت خودروسازی ایران از وضعیت انحصاری، ناکارآمد و ناراضی کننده کنونی، به نقطه ای رقابتی، پویا و مردمی تر برسد.


منبع:

1404/02/28
10:08:52
5.0 / 5
11
تگهای خبر: تولید , خرید , صنعت , كیفیت
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
X
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب
نظر شما در مورد این مطلب
نام:
ایمیل:
نظر:
سوال:
= ۵ بعلاوه ۳

پربیننده ترین ها

پربحث ترین ها

جدیدترین ها

خبرگزاری نفت و گاز OilNA
oilna.ir - حقوق مادی و معنوی سایت خبرگزاری نفت و گاز محفوظ است

خبرگزاری نفت و گاز

اخبار روز حوزه نفت و گاز
اویلنا، جایی که خبر به تحلیل تبدیل می شود. آگاهی از انرژی، کلید موفقیت.