قرائت گزارش كمیسیون امنیت ملی از روند اجرای برجام در مجلس
خبرگزاری نفت و گاز: سخنگوی كمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی گزارش این كمیسیون از روند اجرای برجام را قرائت كرد.
به گزارش خبرگزاری نفت و گاز به نقل از ایسنا، سید حسین نقوی حسینی در جریان جلسه علنی امروز مجلس شورای اسلامی گزارشی از «روند اجرای برجام» در بازه زمانی 96/4/26 تا 96/4/26 را قرائت کرد که متن کامل آن به شرح زیر است:
هیئت رئیسه محترم مجلس شورای اسالامی
با سلام؛
احتراماً، مستند به تبصره (1) قانون «اقدام متناسب و متقابل دولت جمهوری اسلامیایران در اجرای برجام، مصوب 1397/7/21 مجلس شورای اسلامی«، به پیوست گزارش روند اجرای برجام می گردد.
در اجرای تبصره (1) قانون اقدام متناسب و متقابل دولت جمهوری اسلامی ایران در اجرای برجام، مصوب1394/7/21 مجلس شورای اسلامی، « گزارش شش ماهه چهارم و پنجم از اجرای برجام به شرح ذیل تقدیم نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی و محضر مردم شریف ایران می گردد:
مقدمه:
برنامه جامع اقدام مشترک برجام، در تیرماه 1394 با مشارکت دولت جمهوری اسلامی ایران و پنج عضو دائمی شورای امنیت سازمان ملل متحد به اضافه آلمان معروف به (1+5) مورد توافق قرار گرفت و بعد از تصویب در مجلس شورای اسلامی، بررسی توسط شورایعالی امنیت ملی و موافقت مشروط مقام معظم رهبری (مدظله العالی)، در تاریخ 26 دیماه 1394 اجرایی گردید.
در 3 فقره گزارش شش ماهه تقدیمی پیشین، اختصاراً اقدامات جمهوری اسلامی ایران و گروه (5+1) وضعیت تحریم ها در دوره اجرایی شدن برجام، موارد بدعهدی، کارشکنی و نقض برجام توسط آمریکا از روز شروع برجام تا تاریخ 26 تیرماه 1396 تشریح گردید؛ اینک گزارش شش ماهه چهارم و پنجم، مربوط به مقطع زمانی 26 تیرماه 1396 تا 26 تیرماه 1397 در 9 بخش به شرح ذیل تقدیم می گردد:
الف- مبانی و منابع گزارش
ب-اجرای تعهدات برجامی جمهوری اسلامی ایران
ج- مواضع و گزارش های آژانس بین المللی انرژی اتمی
د- تحولات انجام شده در حوزه تحریم ها
هـ - موارد بدعهدی، نقض برجام و خروج آمریکا از برجام
و- مواضع، اقدامات و پیگیری های دولت جمهوری اسلامی ایران
ز- مواضع و اقدامات اتحادیه اروپا
ح- استمرار فعالیتهای هسته ای جمهوری اسلامی ایران
ط- پیشنهادات
4 الف ( مبانی و منابع گزارش: (1)شروط نه گانه رهبر فرزانه انقلاب اسلامی (مدظله العالی) که قبل از اجرای برجام در تاریخ 1396/7/29به رئیس جمهور محترم ابلاغ گردیده است، پیوست ((1) 2) قانون اقدام متناسب و متقابل دولت جمهوری اسلامی ایران در اجرای برجام، ماده واحده مصوب 1394/7/1 مجلس شورای اسلامی مشتمل بر 9 بند و تبصره.(پیوست 2) 3 )
متن برنامه جامع اقدام مشترک (برجام(. 4 ) ده فقره گزارش های 3 ماهه وزارت خارجه دولت جمهوری اسلامی ایران که به باعث مفاد «قانون اقدام متناسب و متقابل جمهوری اسلامی ایران در اجرای برجام«، » وزیرامور خارجه موظف است روند اجرای توافق نامه را هر سه ماه یک مرتبه به کمسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس گزارش دهد
5 گزارش های مکتوب و مذاکرات انجام شده با سایر وزارتخانه ها و دستگاه های ذی ربط.
6 مواضع رسمی اعلامی گروه (1+5)
7 مواضع رسمی و اعلامی ایالات متحده آمریکا
8 بازدیدهای میدانی از مراکز هسته ای.
ب)اجرای تعهدات برجامی جمهوری اسلامی ایران: جمهوری اسلامی ایران به تمامی تعهدات برجامی خود عمل کرده است که به اهم اقدامات در دو بخش ذیل اشاره می شود:
1 )اقدامات اعتمادساز پیش از برجام، برای فراهم ساختن زمینه و امکان راستی آزمایی توسط آژانس بین المللی انرژی اتمی و زمینه سازی امکان اجرای برجام که در گزارش های قبلی هم بیان گردیده است،
شامل: اقدامات شفاف ساز که در گزارش شش ماهه اول به تفصیل بیان گردید.
خارج ساختن مخزن 1 رآکتور چهل مگاواتی آب سنگین اراک و مسدود کردن حفره های مخزن با بتن، بگونه ای که امکان مورد استفاده قرارگرفتن مجدد آن وجود نداشته باشد.
کاهش ماشین های غنی سازی (سانتریفیوژها) در سایت نطنز از حدود 19 هزار دستگاه )9 هزار فعال و 10 هزار غیرفعال به 5010 دستگاه در چارچوب 30 آبشار، هریک به ظرفیت 168 سانتریفیوژ و جمع آوری و انبارکردن سایر دستگاه ها.
پذیرش و اجرای تعهد و شرط جایگزینی مورد به مورد سانتریفیوژهای نسل IR1 با همان نوع در صورت استهلاک یا خرابی ماشین های فعال.
توقف کامل غنی سازی اورانیوم بالاتر از3.67 درصد پیش از مذاکرات منتهی به برجام تا سطح 20 درصد غنی سازی انجام می گرفت.
کاهش 2700 دستگاه ماشین غنی سازی سایت فردو به تعداد 1044 دستگاه در چارچوب 6 آبشار در یک بال وجمع آوری، انبار کردن و نگهداری مابقی ماشین های غنی سازی.
قطع تزریق گاز هگزافلوراید اورانیوم (UF6 )به کلیه ماشین های غنی سازی باقیمانده در فردو و صرفا چرخش دو زنجیره بدون تزریق گاز.
تغییر کاربری سایت غنی سازی فردو و تبدیل آن به مرکز فعالیت تحقیقات هسته ای به منظور جداسازی ایزوتوپ های پایدار با همکاری روسیه.
تحویل و مبادله ذخایر اورانیوم غنی سازی شده با کیک زرد.
اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی.
1. پذیرش سطوح مختلف محدودیت های تعیین شده در برجام برای برنامه صلح آمیز هسته ای کشور، برای مدت 8 تا 15سال و برخی نظارت ها تا 25 سال، برای نرمال سازی پرونده هسته ای.
2. فراهم ساختن زمینه دسترسی بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی در همه سطوح و موارد درخواستی فراتر از T.P.N و پروتکل الحاقی و استمرار همکاری با آژانس.
ج(مواضع و گزارش های آژانس بین المللی اتمی: از آغاز اجرای برجام تابحال جمهوری اسلامی ایران در همه زمینه ها همچون نظارت های پادمانی، پروتکلی و برجامی همکاری کامل را با آژانس به عمل آورده و هرگونه فعالیت هسته ای مجازِ در قالب برجام را با هماهنگی و اطلاع آژانس انجام داده است. راستی آزمایی و بازرسی به منظور حسابرسی و کنترل مواد هسته ای در مؤسسات چرخه سوخت، کارگاه تولید قطعات سانتریفیوژ، کارخانه تولید و محل نگهداری آب سنگین، به صورت مداوم توسط آژانس انجام گرفته است، اطلاعات اجبار و تکمیلی درمورد ساخت پیشران هسته ای، برآورد میزان موجودی اورانیوم غنی شده در تمامی مؤسسات هسته ای کشور و رعایت مقدار محدودیت ذکر شده در برجام، توسط آژانس رصد گردیده است. مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی علاوه بر بر اینکه در تمامی گزارش های فصلی خود به شورای حکام آژانس، بر همکاری کامل ایران و انجام تعهدات برجامی کشور صحه گذاشته، در نطق های مختلف خود در دانشگاه ها و مؤسساتی مانند بنیاد هریتیج، بر اجرای تعهدات برجامی توسط جمهوری اسلامی ایران تاکید کرده است؛ همینطور مدیرکل آژانس در نشست کمیسیون مشترک برجام در تاریخ 4 خرداد 1397 اعلام نمود که ایران به تمامی تعهدات خود وفق برجام عمل کرده و آژانس به تمام مکان هایی که برای نظارت و راستی آزمایی مورد نیاز بوده، دسترسی الزم را داشته است.
تحولات انجام شده در حوزه تحریمها:
1 )تحریم های رفع شده: با اجرای برجام بخش قابل توجهی از تحریم های هسته ای، در عرصه های گوناگونی مانند: نفت، گاز، پتروشیمی، حمل و نقل، بیمه، مالی و بانکی، آب، برق، کشاورزی، دامداری، شیلات، دام و طیور، صنعت، تجارت، ارتباطات و فناوری، محیط زیست، بهداشت و درمان، تحقیقاتی و علمی، مرتفع گردید و در یک سال قبل هم اقدامات مناسبی در افزایش فعالیت در این عرصه ها صورت گرفته است که در ذیل به مهم ترین موارد اشاره می گردد:
1-1 -حوزه نفت، گاز و پتروشیمی:
استمرار بهبود روند صادرات نفت و میعانات گازی و افزایش درآمدهای مربوطه.
جلب برخی از همکاریهای بین المللی در تأمین سرمایه مالی پروژه های صنعت نفت، ایجاد کنسرسیوم های نفتی با توتال فرانسه و شرکت ملی نفت چین توسط پتروپارس جهت توسعه بهره برداری از برخی از میادین نفتی.
استمرار واردات تجهیزات مورد نیاز صنعت نفت:
2-1 -حمل و نقل:
الف-قبل از خروج آمریکا از برجام:
بهبود وضعیت حمل و نقل ریلی، دریایی و هوایی همچون حمل و نقل محصولات نفتی به اروپا و برخی از کشورهای دیگر انعقاد قراردادهایی با چین به مبلغ تقریبی 700 میلیون دلار در زمینه ساخت راه آهن.
انعقاد خرید 100 فروند هواپیمای آنتونوف 158 از کشور اوکراین و 10 فروند سوخوی 100 از شرکت سوخو و هم تحویل برخی از هواپیماهای خریداری شده.
ب- پس از خروج آمریکا از برجام:
با اینکه تحریم در بخش هوایی تابحال آثار کمتری از آنچه تحریم کنندگان انتظار داشتند بر جای گذاشته است، لکن در مواردی سبب بروز مشکلاتیگردیده است که از آن جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد:
متوقف شدن پروازهای بعضی از شرکت های هواپیمایی به ایران به صورتی که در حوزه سفرهای بین المللی و داخلی در پنج ماهه اول سال 1397 نسبت به مدت مشابه سال 1396 در نشست و برخاست هواپیما 7 درصد، در اعزام و پذیرش مسافر 10 درصد کاهش وجود داشته است. در صورتی که انتظار می رفت رشد 8 درصدی را با روند قبلی شاهد باشیم، این کاهش سفر ارتباطی با کاهش هواپیما یا صندلی و یا گرانی بلیط ندارد؛ شرایط اقتصادی و مشخصاً نرخ ارز سبب کاهش جذابیت سفر شده است.
کاهش ناوگان و صندلی فعال به دلیل شرایط تحمیلی در حوزه تأمین هواپیما، موتور و قطعات و پشتیبانی های مربوطه.
بیمه:
کسب پوشش های بیمه ای و بیمه اتکایی توسط مؤسسه های بین المللی توسط تعداد زیادی از شناورها و نفتکش های ایران.
حوزه مالی و بانکی: در حوزه مالی و بانکی تا اواخر سال قبل و پیش از خروج آمریکا از برجام، ارتباط مالی و بانکی با شبکه مالی و بانکی بین المللی روندی رو به بهبود داشته است؛ بطوریکه در ایجاد رابطه کارگزاری، گشایش اعتبارات اسنادی، عرضه خدماتتجاری، ثبت سفارش برات اسنادی، صدور حواله ارزی و تأمین بیمه های صادراتی موفقیت هایی حاصل گردید؛ همینطور با برخی از بانکهای کشورهایی مانند: چین، هندوستان، دانمارک، اتریش، کره جنوبی قرارداد تأمین مالی منعقد گردید؛ با برزیل روابط بانکی برقرار شد و از تسهیلات بانکی روسیه بهره مندی هایی بدست آمد.
پس از خروج آمریکا از برجام در اردیبهشت ماه سالجاری، علاوه بر بر بقاء تهدیدات، کارشکنی ها و فشارهای وزارت خزانه داری آمریکا در پیشگیری از برقراری روابط پولی و بانکی جمهوری اسلامی ایران با کشورهای مختلف، تهدیدات و فشارهای جدید آمریکا فضای سنگینی بوجود آورده است؛ به نحوی که علاوه بر بانکهای بزرگی که در گذشته حاضر به ارتباط با شبکه بانکی ایران نبودند، تعداد قابل توجهی از دیگر بانک ها هم در برقراری ارتباط مالی با ایران گرفتار تردید و نگرانی شده اند و این وضعیت به پیچیدگی شرایط افزوده است.
بهداشت و درمان:
در زمینه بهداشت و درمان و خدمات پزشکی در مقطع زمانی دو گزارش 6 ماهه حاضر، فعالیت ها و تعامل قابل توجهی صورت گرفته است که از آن جمله می توان به استمرار ورود تجهیزات پزشکی و دارو اشاره نمود.
سایر حوزه ها:
در سایر حوزه ها از قبیل آب، برق، کشاورزی، دامداری، شیلات، دام و طیور، صنعت، تجارت، ارتباطات و فناوری، محیط زیست و علمی و تحقیقاتی، اقدامات و تعاملات مناسبی انجام گرفته است و تا پیش از خروج آمریکا از برجام روند رو به رشدی داشته است.
تحریم های باقیمانده:
با اینکه پس از برجام گشایش های مناسبی همچون موارد ذکر شده، در حوزه تحریم های هسته ای بوجود آمده است، لکن برپایه برجام، تعداد 238 شخص و نهاد ایرانی بیشتر از 5 سال دیگر (8 سال از تاریخ پذیرش برجام) در لیست تحریم های سه گانه شورای امنیت سازمان ملل متحد باقی خواهند ماند.
تحریم های مالی و بانکی علیرغم صراحت متن برجام که «نقل و انتقال منابع مالی بین اشخاص حقیقی، حقوقی، یا نهادهای اروپایی همچون مؤسسات مالی و اعتباری اتحادیه اروپایی و اشخاص حقیقی و حقوقی یا نهادهای ایرانی همچون مؤسسات مالی و اعتباری ایرانی، بدون اجبار به أخذ مجوز، مجاز خواهد بود«؛ لکن متأسفانه با گذشت نزدیک به سه سال از اجرای برجام، طرف های مقابل یعنی اعضای 5+1 تعهدات مصرح خویش را انجام نداده اند و ازاین رو جمهوری اسلامیایران نتوانسته است از ثمرات و نتایج برجام در حوزه مالی و بانکی بهره مند گردد؛ همین مساله باعث وارد شدن لطمات و خسارات سنگینی به منافع اقتصادی ملت و کشور گردیده است، همچون مهم ترین عللی که تا پیش از خروج آمریکا از برجام (اردیبهشت ماه 1397)، مانع تأمین و تحقق منافع اقتصادی ایران در حوزه بانکی و مالی گردیده است، می توان موارد ذیل را برشمرد:
الف(عدم تصویب برجام در سنای آمریکا و معلق و مشروط نمودن رفع تحریم ها به تأیید هر سه ماه یک مرتبه تحریم ها توسط رئیس جمهور آمریکا، که با روی کار آمدن ترامپ و نگاه منفی افراطی او به برجام و مواضع شدید ضدبرجامی او، تردید و نگرانی نظام بانکی کشورها را چند برابر کرده و روابط بانکی آنان را به جمهوری اسلامیایران از گذشته کُندتر نمود و غلیظ تر شدن سایه تحریم، تهدید و مجازات، اختلال را در روابط بانکی ایران و جهان افزایش داد.
ب( در استعلام هایی که از کنترل دارایی های خارجی وزارت خزانه داری آمریکا(OFAC)در خصوص حدود و ثغور تحریم ها به عمل آمد، مقوله ای به نام «رعایت حریم» وجود دارد که به باعث آن، تمامی اشخاص حقیقی و حقوقی، شامل بانک ها، چنانچه بخواهند با ایران تعامل اقتصادی داشته باشند، باید اطمینان حاصل کنند که در این تراکنش یا تعامل اقتصادی و مالی هیچ یک از نهادهای تحریم شده قرار ندارند. به تبع این چالش، بانک مرکزی و دیگر بانک هایایرانی که در بانکهای خارجی حساب دارند، در نقل و انتقال وجوه مالی خود با مشکلات عدیده ای مواجهند؛ این مشکل، میزان بهره مندی ایران را از برجام به شدت کاهش و تحت تاثیر قرارداده است.
ج( دولت آمریکا با تسریقوانین خود، فرای مرزهای آن کشور و بالا بردن ریسک بانکهای دنیا، از راه وضع جریمه های سنگین که به مراتب بیشتر از سودی است که از راه تعامل با بانکهای ایرانی نصیب آنان می شود، فضای ابهام، ترس، تردید و نگرانی را تشدید کرده است. این مورد هم یکی از مهم ترین علل بقاء تحریم های بانکی محسوب می گردد.
د( ممنوعیت معامله با دلار که پیش از برجام هم وجود داشت پس از برجام هم یکی از عوامل پیچیدگی و کندی برقراری ارتباط بانکی به حساب می آید.
هـ( خروج آمریکا از برجام در اردیبهشت ماه سالجاری و تهدیدات علنی و آشکار در خصوص اعمال مجازات شدیدِ کشورها، شرکت ها، اشخاص حقیقی و حقوقی و بانک هایی که با ایران همکاری اقتصادی نمایند، سبب تشدید فضای ابهام، ترس، نگرانی و تردید گذشته گردیده است، که بزرگترین مانع برقراری تعامل و ارتباط بانکی کشورمان با شبکه بانکی دیگر کشورها می باشد.
هـ (موارد بدعهدی، نقض برجام و خروج آمریکا از برجام در طول مدت نزدیک به سه سال که از اجرای برجام گذشته است، دولتمردان متکبر، زیاده خواه، فریبکار و پیمان شکن آمریکا، علاوه برعدم انجام تعهدات برجامی خود، با اقدامات و رفتاری خصمانه تلاش خویش را در پیشگیری از بهره مندی ایران از امتیازات و حقوق برجامی ایران مصروف داشته اند.
در سه گزارش شش ماهه پیشین لیست های بلند بالایی از موارد نقض عهد و پیمان شکنی دولت آمریکا نسبت به برجام به استحضار نمایندگان ملت شریف ایران رسید، در این گزارش موارد و مصادیق بدعهدی، پیمان شکنی و نقض روح و جسم برجام در دو بخش قبل و پس از خروج آمریکا از برجام، عرضه می شود:
1 )نقض عهد و پیمان شکنی و نقض روح برجام توسط آمریکا پیش از خروج از برجام:
تحریم یازده شخصیت حقیقی و حقوقی ایرانی در تاریخ 27/10/1394 یعنی روز دوم اجرایی شدن برجام.
تصویب و اجرای قانون معروف به «ویزا» ضد 4 کشور خاورمیانه همچون ایران.
توقیف یا به عبارتی دزدی 2 میلیارد دلاریاز اموال ایران.
تمدید وضعیت اضطراری ضد ایران توسط اوباما.
مصادره 8/2 میلیارد دلاریاز دارایی های ایران در فِوریه 2016 توسط دادگاه تجدیدنظر فدرال آمریکا به بهانه پرداخت خسارت به قربانیان تروریسم.
حفظ قانون محرومیت ایران از معامله با دلارآمریکا برپایه تحریم های اولیهدر برای استفاده ابزاری از شورای امنیت سازمان ملل متحد به بهانه فعالیتهای موشکی ایران.
وضع تحریم های جدید ضد ایران با استفاده از ابزار گزارش های حقوق بشری ضد ایران.
تعلل عمدی دولت آمریکا در رفع مؤثر تحریم های هسته ای.
پیشگیری از نرمال سازی تجارت سایر کشورها با ایران و ممانعت از بهره مند شدن جمهوری اسلامی ایران از منافع اقتصادی برجام، از راه دامن زدن و گسترش شک و تردید نسبت به آینده روابط اقتصادی و همکاری با ایران.
تأخیر غیرموجه از جانب وزارت خزانه داری آمریکا در صدور مجوزهای اجبار برای فروش و یا اجاره هواپیمای مسافربری به ایران.
ایجاد مقررات دست و پا گیر و موانع روانی در راه دسترسی ساده بانک مرکزی ایران به منابع مالی خود در خارج از کشور.
پیچیده نمودن و مشروط ساختن مقررات رفع تحریم ها از جانب وزارت خزانه داری آمریکا به منظور ایجاد تردید در بانکهای غیرآمریکایی و ترساندن آنها از همکاری با ایران.
طرح مکرر قوانین مختلف تحریمی ضد جمهوری اسلامی ایران در کنگره آمریکا با هدف تخریب فضای به وجود آمده پس از برجام و پیشگیری از نرمال سازی روابط تجاری سایر کشورها با ایران.
طراحی و تبلیغ گسترده در مورد سیاست غیرقانونی "بازنگری برجام" از جانب دولت جدید آمریکا و اشارات مکرر(مستقیم و غیرمستقیم) به امکان عدم تمدید قوانین تحریمی آمریکا ضد ایران با هدف ایجاد تردید و نگرانی نامحدود در جامعه اقتصادی جهانی نسبت به آینده روابط اقتصادی با جمهوری اسلامیایران.
تشدید و افزایش مقررات دست و پا گیر وزارت خزانه داری آمریکا برای شرکت های غیرآمریکایی جهت همکاری با ایران در تعارض با بند (29) برجام در خصوص تعهد این کشور بر «عدم تضعیف اجرای موفقیت آمیز برجام و خودداری از هر سیاستی که تاثیر مستقیم و نامطلوب بر نرمال سازی روابط تجاری و اقتصادی با ایران بگذارد.
افزایش چشم گیر اظهارات تحریک آمیز و خصمانه مقامات ارشد آمریکا ضد برجام، که علاوه بربی اعتنایی به اصول حقوق بین الملل، نقض مشروط بند «ج» در برجام- خصوصاً بند 28 – )محسوب می شود که صراحتاً اشعار می دارد که مقامات ارشد کشورهای طرف برجام همه تلاش خود را، همچون در اظهارات عمومی خود، برای اجرای موفقیت آمیز برجام به کار خواهند بست.
اتخاذ مکرر مواضع منفی مقامات عالی رتبه آمریکا ضد برجام همچون در سخنرانی رئیس جمهور این کشور که در مجمع عمومی سازمان ملل متحد(مورخ 28 شهریور 1396) و هم سخنرانی مورخ 21 مهر 1396 که در تناقض صریح با تعهدات آمریکا در برجام و یکی از اصول مهم حقوق بین الملل –که در برجام هم صراحتاً تکرار شده– یعنی "اجرای با حُسن نیت تعهدات" است.
تمدید تحریم های ایران توسط دولت جدید آمریکا به شکلی که عامدانه و از حیث شکل، مفاد، زبان و اقداماتِ همزمان، همچون افزودن همزمان شماری از اشخاص و نهادهای ایران به لیست تحریمی( با این هدف که کمترین فضای مساعد را برای بهره مندی کامل ایران از لغو تحریم های مشخص شده در پیوست شماره 2 برجام فراهم سازد.
اعلامعمومی اجرای تعهدات برجامی با منفی ترین تعابیر و با کاهش یا عدم بهره مندی ایران از اثرات مثبت تداوم برجام.
اقدام غیرمتعارف و تبلیغاتی نماینده آمریکا نزد سازمان ملل متحد در مسافرت به وین به منظور اعمال نفوذ بر فعالیت حرفه ایآژانس.
طرح اتهامات واهی و تبلیغات گسترده ضد ایران با هدف مقدمه چینی برای اعلام عدم پایبندی جمهوری اسلامیایران به برجام، که در تعارض کامل با هشت گزارش رسمی آژانس بین المللی انرژی اتمی است و می تواند علاوه بر تأثیرات مخرب بر اعتبار کلی آژانس بعنوان نهاد صالح برای راستی آزمایی پایبندی ایران به برجام، اثرات غیرقابل پیشبینی بر حوزه عدم اشاعه داشته باشد.
شانه خالی کردن از مسئولیت و تعهدات برجامی دولت آمریکا با طرح مکرر افترا عدم پایبندی ایران، ارجاع مبحث تصمیم گیری درمورد تمدید و تداوم تحریم های هسته ای به کنگره آمریکا و ایجاد فضای ابهام در مورد برجام از راه تحمیل احتمالی و مجدد تحریم ها از جانب کنگره.
مصوبه کنگره آمریکا در مورد تحریم روسیه، ایران و کره شمالی که یکی از بخش های مهم قانون جدید تحریمی کنگره آمریکا، تحریم سپاه پاسداران انقالب اسلامی به بهانه و افترا واهی پشتیبانی از تروریسم می باشد، که "کلیت" این نهاد مورد تحریم واقع شده و دامنه تحریم های آن هم به نحوی گسترده تر شده است. قرار گرفتن سپاه پاسداران در لیست تحریم های در رابطه با تروریسم وزارت خزانه داری آمریکا بلافاصله بعد از سخنرانی مورخ 21 مهر 1396 رئیس جمهور آمریکا، در جهت اجرای این بخش از قانون اخیر کنگره آمریکا بود که کاملا ناقض روح و هدف برجام است.
وضع تحریم های جدید به بهانه های واهی و اضافه کردن اسامی اشخاص مختلف حقیقی و حقوقی به فهرست تحریم های گذشته در طول مقطع زمانی گزارش فعلی و دوران ریاست جمهوری آقای ترامپ.
نقض روح برجام توسط ترامپ در 22 دیماه 1396 به هنگام امضاء تحریم های هسته ای ایران با تعیین چهار شرط ذیل:
1 -ایران در صورت درخواست آژانس امکان دسترسی به همه مکان های مورد درخواست را فراهم سازد.
2 -اطمینان حاصل شود ایران هیچگاه سلاحهسته ای نخواهد داشت.
3 -محدودیت های برجامی تاریخ انقضاء نداشته باشد و توافق جدیدی با این شروط با ایران منعقد گردد.
4 -موشک های دوربرد و برنامه تسلیحاتی ایران و مساله هسته ای لاینفک از یکدیگرند و ایران به خاطر ساخت موشک تحت تحریم های شدید قرار گیرد. لازمبه ذکر است که این مورد در کنگره آمریکا مصوب گردید.
ترامپ با بیان خروج از برجام در تاریخ 18 اردیبهشت 1397 علاوه بر دستور به مراجع و مقامات آمریکایی برای اجرایی کردن خروج از برجام به وزیر خزانه داری آمریکا دستور داد: فوراً کلیه تحریم های هسته ای ایران را برگردانند؛ همینطور با تحریم های موقت 90 روزه و 180 روزه به کلیه فعالان اقتصادی دستور داد که در این مقاطع زمانی کلیه ارتباطات و تعاملاتاقتصادی خویش را با ایران خاتمه دهند؛ علاوهبر آن اعلام نمود که توسط تحریم های اعلامی و اعمالی آمریکا در گذشته و هم تحریم های جدیدی که وضع خواهد شد به ایران سخت گیری خواهد نمود و همه کسانی را که با این ضرب الاجل، ارتباط خویش را با ایران قطع نکنند و هم همه جهان را در همکاری با ایران در 31 اردیبهشت 1397 در سخنرانی خود در بنیاد هریتیج تهدید نمود.
ممنوع کردن واردات فرش و خشکبار از ایران.
نقض منشور ملل متحد با عدم پایبندی به قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل متحد که با اجماع به تصویب رسیده بود، علاوه بر کارشکنی های خصمانه آمریکا در دوران حضور در برجام و تعلل و تأخیر در صدور مجوز فروش هواپیما و قطعات و خدمات به ایران توسط شرکت هایی مانند ایرباس و بوئینگ، پس از خروج از برجام مجوزها را لغو و ابطال و تحریم این بخش را تشدید کرده است.
با بیان خروج آمریکا از برجام، آقای ترامپ و تمام توان دستگاه دیپلماسی و هیئت حاکمه آمریکا با استفاده از روش های گوناگون مانند دوره گردی کشور به کشور، تلاش در قطع ارتباط اقتصادی دنیا با ایران بخصوص در زمینه انرژی نمود که خوشبختانه تابحال نتوانسته است به اهداف شوم خود نائل گردد؛ ولی همچنان در جهت تحریم نفت، گاز، پتروشیمی و سایر محصولات مربوطه، در حال تلاشمی باشند و مواضع، پیگیری ها و اقدامات متقابل دولت جمهوری اسلامی ایران: مواضع، پیگیری ها و اقدامات متقابل دولت جمهوری اسلامی ایران در دو مقطع قبل و پس از خروج آمریکا از برجام در بازه زمانی گزارش حاضر به شرح ذیل می باشد:
1)قبل از خروج آمریکا از برجام:
1-1 -رصد تأخیر و تعلل آمریکا در اجرای تعهدات خود در قالب برجام و هم کارشکنی های خصمانه آن کشور در جلوگیری ازبهره مندی ایران از امتیازات برجام.
2-1 -انعکاس کارشکنی های فوق الذکر به شخصیت های حقیقی و حقوقی بین المللی همچون خانم موگرینی نماینده عالی اتحادیه اروپا در چارچوب مذاکرات تلفنی، حضوری و چندین نامه رسمی و هم پیگیری موارد مذکور در کمسیون مشترک با حضور نمایندگان 1+5.
2 )بعد از خروج آمریکا از برجام:
استمرار و انجام اقدامات پیش گفته به تناسب شرایط جدیدی که با خروج آمریکا از برجام به وجود آمد و نامه نگاری وزیر امور خارجه به وزرای خارجه جهان.
ارتباط و رایزنی با شخصیت های حقیقی و حقوقی بین المللی و کشورهای مختلف در جهت اعلام مراتب اعتراض جمهوری اسلامی ایران به حرکت نابخردانه و هنجارشکنانه آمریکا در سطح بین الملل، خنثی سازی رایزنی ها، اقدامات و تلاشهای مذبوحانه آمریکا ضد ایران.
ثبت بیانیه اعتراضی رسمی جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل متحد و درخواست و تشکیل جلسه اضطراری کمسیون مشترک با حضور وزرای خارجه بقایای 1+5.
دفاع از حقوق ملت ایران و مطالبه خسارات از راه طرح شکایت از ایالات متحده در دیوان بین المللی دادگستری بر اساس عهدنامه مودت(سال 1334به دلیل بازگرداندن تحریم های هسته ای).
مواضع و اقدامات اتحادیه اروپا:
اتحادیه اروپا در طول مدتی که از اجرای برجام گذشته، بارها پایبندی خود بر برجام و لزوم حفظ آنرا مورد تاکید قرار داده است و اجرای کامل برجام را جزء اولویت های امنیتی اروپا تلقی کرده و آن را گره خورده با امنیت قاره اروپا دانسته است. علاوهبر آن اتحادیه اروپا بارها اعلام نموده که به گزارش های مختلف آژانس بین المللی انرژی اتمی در خصوص پایبندی کامل ایران به تعهدات خود اطمینان دارد. علیرغم چنین مواضعی تا زمان تهیه این گزارش، اتحادیه اروپا در مقابل شروط چهارگانه پیش گفته ترامپ منفعالنه و غیر مؤثر برخورد کرد و در مقابل درخواست ناقضانه آمریکا در خصوص اعمال شروط و به اصطلاح ترمیم برجام، اقدام شایسته و درخوری نداشت و هزینه ای برای خود و آمریکا در مقابل نقض و خروج آن کشور از برجام ایجاد نکرد. باآنکه نماینده ارشد اتحادیه اروپا در مقابل ترامپ اعلام نمود که اروپا به برجام پایبند و آنرا غیرقابل نقض می داند؛ لکن تزلزل، انفعال و موضع دوگانه انگلیس، فرانسه و آلمان به خروج آمریکا از برجام کمک کرد.
پیشرفت های هسته ای جمهوری اسلامی ایران
1 - تداوم برنامه صلح آمیز کشورمان در ابعاد مختلف با لحاظ بعضی محدودیت ها و نظارت ها، به تدریج و در انتها 15 سال کاهش یافته و رفع خواهد شد.
2 -ادامه تلاش بازطراحی و بهینه سازی رآکتور آب سنگین اراک و تبدیل آن به رآکتور مدرن با ماهیت آب سنگین در همه ابعاد، شامل خنک کننده، بازتاب دهنده، کندکننده. طبق اعلام سازمان انرژی اتمی ایران، قرارداد مشاوره بازبینی مدارک طراحی پایه رآکتور تحقیقاتی خنداب در سه مقطع با طرف چینی به اتمام رسیده و طرفین تعهدات قراردادی خویش را به انجام رسانده و در مورد سوخت بارگذاری اول این رآکتور، مذاکرات پیش نویس قرارداد و بر طرف نمودن ملاحظاتطرفین در حال پیگیری است.
حفظ و فعال نگهداشتن کارخانه تولید آب سنگین اراک با ظرفیت 20 تن در سال و امکان فروش آب سنگین تولیدی مازاد بر 130 تن در بازارهای جهانی.
4 -در راستای فرمان مقام معظم رهبری در خصوص ایجاد تمهیدات لازمبرای تولید سوخت هسته ای به میزان 190 هزار سو، اقدامات زیر صورت گرفته است:
4-1 -ادامه غنی سازی 3.67 درصدی اورانیوم تا سقف ذخائر به میزان 300 کیلوگرم.
4-2 -حفظ برنامه تحقیق و توسعه، ادامه روند تکاملی انواع سانتریفیوژهای پیشرفته )
IR8-IR6-IR2M-IR2) 4-3 -آغاز پروژه گازدهی به سانتریفیوژ راهبردی 8-IR در بهمن ماه 1395: توضیح اینکه گازدهی به این ماشین پیشرفته و قدرتمند با توانی حداقل 20 برابر سانتریفیوژهای موجود IR1، نقطه عطفی در تحقیق و توسعه غنی سازی در ایران به حساب می آید.
4-4 -تأمین حدود 250 تن اورانیوم طبیعی از قزاقستان که با احتساب 140 تن اورانیوم طبیعی قبلی که در قبال تحویل مواد غنی شده کشورمان، دریافت گردیده بود، حالا ذخائر کشور به حدود 800 تن بالغ گردیده است. همینطور در سالجاری، نخستین محموله کیک زرد تولیدی کارخانه اردکان برای عملیات فرآوری به کارخانه UCF اصفهان انتقال یافت.
4-5 -ادامه عملیات اکتشاف و استخراج سنگ معدن اورانیوم با این توضیح که تا کنون 80 درصد از مساحت سرزمین کشور، تحت عملیات اکتشاف هوایی قرار گرفته است.
4-6 -تکمیل و راه اندازی سالن مونتاژ سانتریفیوژهای پیشرفته با ظرفیت روزانه 60 ماشین.
4-7 -تکمیل زیرساخت برق با ظرفیت استفاده برای تولید سالیانه 1 میلیون سو
4-8 -تکمیل واحد اختلاط برای اندازه گیری دقیق خلوص مواد غنی شده.
4-9 -نگهداری بهینه ماشین های جمع آوری شده قبلی به نحوی که با سرعت و دقت بالا قابلیت نصب مجدد داشته باشد.
5 -توسعه فناوری جداسازی ایزوتوپ های پایدار با همکاری روسیه در فردو: مطابق بند 46.1 پیوست یک سند برجام، جداسازی ایزوتوپ های پایدار بعضی از عناصر با استفاده از سانتریفیوژهای گازی، هدف گذاری شد. این پروژه از دیماه 1395 آغاز و طبق برنامه تا آخر سال 1397 به پایان خواهد رسید.
16 6 -ادامه راه اندازی 2 واحد نیروگاه هسته ای در ساختگاه هسته ای بوشهر، به ظرفیت بیشتر از 2 هزار مگاوات و با پیشرفت فیزیکی 4 درصد و آماده شدن زمینه برای اولین عملیات بتن ریزی واحد دوم در ماه های اولیه سال 1398.
7 -برنامه ریزی برای توسعه و تقویت فناوری گداخت هسته ای، با سه هدف مشخص:
7-1 -رسیدن به دانش طراحی و ساخت رآکتور گداخت به روش محصورسازی مغناطیسی در مقیاس های کوچک و متوسط و همینطور دستیابی به دانش طراحی و ساخت سامانه های تشخیصی، کنترلی و گرمایشی؛ الزم به ذکر است در مرحله اول تحقق این هدف، انجام فاز اول پروژه ارتقاء و به روزرسانیطی سه سال هدف گذاری شده است.
7-2 -تحقیقات در زمینه گداخت به روش محصورسازی اینرسی و سایر روش ها.
7-3 -تبدیل پروژه "تحقیق و توسعه در زمینه گداخت هسته ای و سیستم های مربوطه" به " طرح ملی گداخت هسته ای" و افزایش بودجه تخصیصی برای این منظور طی سال های باقیمانده از برنامه پنج ساله ششم توسعه.
8 -ادامه همکاریهای بین المللی در حوزه هسته ای با کشورهای مختلف مانند روسیه، سوئیس، مجارستان، فرانسه، جمهوری چک، لهستان، اتحادیه اروپا، ژاپن و... بخصوص در زمینه ایمنی هسته ای، مدیریت پسماندهای سوخت و مواجهه با موارد اضطراری، از جمله: اختصاص مبلغی در حدود 5 میلیون یورو از جانب اتحادیه اروپا در چارچوب همکاری در زمینه تقویت ایمنی هسته ای در کشورمان.
9 -برنامه ساخت مرکز ملی یون درمانی سرطان با همکاری وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی.
10-در حوزه فناوری کوآنتومی که مورد استفاده صنایع گوناگون بخصوص فناوری اطاعات و ارتباطات است، اخیراً آزمایش درهم تنیدگی کوآنتومی با موفقیت انجام شد که باعث رشد چشمگیر رتبه جهانی کشورمان در این عرصه و قراردادن ایران در صدر کشورهای اسلامیدر این تکنولوژی گردید.
11 -آزمایشگاه مرجع ملی خلاء: عملیات راه اندازی این آزمایشگاه در آخرین بازدید کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی در شهریور ماه سالجاری از سایت فردو آغاز گردید. فناوری خلاء بعنوان یکی از نیازهای محسوس علمی کشور در خیلی از صنایع مدرن و حساس، همچون صنعت هسته ای، هوا فضا، نفت و گاز و پتروشیمی، انرژی و... مورد استفاده قرار می گیرد.
12-در حوزه پیشران هسته ای:
به استناد قانون مقابله با نقض حقوق بشر و اقدامات ماجراجویانه و تروریستی آمریکا در منطقه مصوب 1396/5/22 مجلس شورای اسلامی « مبلغ 2000 میلیارد ریال از محل صندوق توسعه ملی تأمین و در گام اول، مبانی و الزامات زیرساخت ها و مدار آزمونِ تحت فشار طراحی گردیده است.
پیشنهادت:
1 -دولت جمهوری اسلامیایران موظف است با استمرار کامل فعالیتهای مجاز هسته ای وفق برجام، اعتبارات لازم را در بودجه های سالیانه، برای ادامه، تکمیل و تقویت فناوری های هسته ای همچون ساخت پیشران هسته ای، گداخت، کوآنتوم، خلاءو ایزوتوپ های هسته ای تأمین نماید.
2 -دولت جمهوری اسلامی ایران موظف است در مقابل خروج آمریکا از برجام و نقض آن و شرارت ها و اقدامات خصمانه آن کشور، قانون اقدام متقابل و متناسب جمهوری اسلامیایران مصوب 21 مهر ماه 1394 مجلس شورای اسلامی و هم قانون مقابله با اقدامات ماجراجویانه و تروریستی آمریکا در منطقه مصوب 136/5/22 مجلس شورای اسلامی را به مرحله اجرا درآورد.
3 - با عنایت به خروج یک جانبه آمریکا از برجام که نقض صریح و کامل آن محسوب می گردد، تنها در صورتی ادامه برجام امکان دارد که اتحادیه اروپا علاوه بر ایفای نقش و اجرای بدون کم و کاست تعهدات خود در برجام، عدم اجرای تعهدات آمریکا را هم با سپردن تعهدات و تضمین های عملی ذیل جبران نماید:
1 -تضمین فروش نفت به تناسب نیاز و خواست ایران به نحوی که فروش نفت آن کمتر از میزان فروش در مقطع پیش از خروج آمریکا از برجام یعنیدو میلیون و ششصد هزار بشکه در روز کاهش نیابد.
2 -اتحادیه اروپا تضمین نماید که جمهوری اسلامیایران در دسترسی و مدیریت منابع ارزی خود حاصل از فروش نفت و سایر صادرات با مشکل روبرو نشود.
3 -اتحادیه اروپایی ترتیبی اتخاد نماید که جمهوری اسلامی ایران از منافع کامل برجام شامل نفت، گاز، پتروشیمی، پزشکی، کشاورزی، شیلات، دام و طیور، حمل و نقل(هوائی، ریلی، جاده ای و دریایی(، محیط زیست، تحقیقاتی و علمی، ارتباطی، تجاری، بازرگانی، بانکی هسته ای و سایر موارد پیشبینی شده در برجام بهره مند گردد. چنانچه اروپا از عرضه تضمین های عملی ذکر شده استنکاف و خودداری نماید، دولت جمهوری اسلامی ایران موظف است اقدامات ذیل را با قوت و بدون فوت وقت اجرایی نماید:
1 -اجرای قانون اقدام متقابل و متناسب جمهوری اسلامی ایران.
2 -بررسی لغو اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی.
3 -بازنگری و محدود ساختن همکاری با آژانس بین المللی انرژی اتمی.
4 -از سرگیری و گسترش فعالیتهای صلح آمیز هسته ای همچون غنی سازی گسترده اورانیوم در هر کم و کیفی که نیاز کشور اقتضاء نماید.
منبع: خبرگزاری نفت و گاز
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب